İzmit Körfezi
İzmit Körfezi, Marmara Bölgesi'nde Marmara denizi'nin doğu ucunda yer alan körfez. Kuzeyinde, batıdan doğuya doğru; Pendik, Tuzla, Darıca, Eskihisar, Gebze, Dilovası, Hereke, Körfez ve İzmit ile çevrilidir. Güneyi ise Gölcük, Değirmendere, Halıdere, Karamürsel ve Yalovaya kadar uzanır.
İzmit Körfezinin uzunluğu 48 km, genişliği 2–10 km, alanı 300 km², en derin yeri 183 m'dir. Kuzeyinde Kocaeli platosu, Güneyinde Samanlı Dağları yer alır.
Ulaşım
Deniz ulaşımına son derece müsait doğal bir liman halinde olan Körfez'de Eskihisar-Topçular arası feribot seferi düzenlenir. Ayrıca Gebze - İzmir Otoyolu Projesi dahilinde Dilovası-Hersek Burnu arasına körfez çevresindeki taşıt trafiğinin azaltılması ve geçiş süresinin kısaltılması amacıyla İzmit Körfez Köprüsü yapılmıştır.
Körfezin çevresinde; D 100, Otoyol 5, Otoyol 4, karayolları ile Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu bulunmaktadır.
Kıyılar
Körfezin güney kıyılarında Samanlı Dağları'nın kuzey yamaçlarında doğu-batı doğrultulu dar ve dik yapılı bir kıyı oluşmuştur. Eğimin fazla olduğu alanda hızlı akan kısa boylu akarsular araziyi derince aşındırır. Gölcük'ten Armutlu Yarımadası'nın Kalem Burnu'na kadar bu kıyının oluşmasına neden olan etken Kuzey Anadolu Fayıdır. Dik kıyılar Hersek çevresinde yerini delta ve lagün oluşumuna bırakmaktadır[1].
İklim ve Bitki Örtüsü
Körfez çevresinde yıllık ortalama sıcaklıklar; İzmit 14,5 °C, Yalova 14,6 °C, Gölcük 14,4 °C'dir. Temmuz ayı sıcaklıkları; İzmit 23,5 °C, Yalova 23,0 °C, Gölcük 23,4 °C'dir. Yıllık yağış miktarı; İzmit 752 mm, Gölcük 766 mm, Sapanca 894 mm'dir[2].
Körfezin kuzeyinde kurak ormanlar, güneyinde nemli ormanlar yer alır. Kuzey ormanlarında meşe türleri (mazı meşesi, macar meşesi) hakimdir. Ormanlar tahrip edilmiş yerini maki türleri kaplamıştır. Güney kıyılarında alçaklarda psödomaki elemanları, yükseklerde kestane ve kayın ormanları bulunur[2].
Kirlilik
Körfez çevresindeki yoğun sanayi ve deniz ulaşımı kirliliğin başlıca sebebidir[3]. Atık suların %98'i arıtıldıktan sonra körfeze ulaşmaktadır[4]. Körfezde deniz uçağı ve deniz süpürgesi ile temizleme çalışmaları olumlu sonuçlar vermiştir[5].
İzmit Körfezi 30 yıl öncesine kadar çevresinin doğal güzelliği, denizinin sakinliği ile sayfiye yeri olarak kullanılıp özellikle İstanbul ve Ankara'dan gelen yazlıkçılara ev sahipliği yaparken, sanayileşmenin başlaması ve hızla ilerlemesiyle bu özelliğini yitirmek üzeredir.
Özellikle kilimleri ile ünlü Hereke'nin aslında 30 yıl öncesinde açıklarında bulunan Kılıç balığı ile ünlendiğini belirtmek, bu denizin zamanında ne kadar temiz olduğunu gösterecek en büyük belge. Çevresinde bulunan yüzlerce yazlık site ve villa bu durumu ayrıca destekleyen bir oluşumdur. Yapılan bir araştırmaya göre İzmit körfezini mesken tutan 121 kuş türü bulunuyor.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Editör: Artüz, M. Levent. "Bilimsel Açıdan Marmara Denizi" (PDF). Türkiye Barolar birliği. 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- DÖNMEZ, Prof. Dr. Yusuf; GÜNGÖRDÜ, Dr. Mutlu. "İzmit Körfezi Çevresinin İklim ve bitki Örtüsü Özellikleri".
- "İzmit Körfezi'nde kirliliğin etkileri sürüyor". hurriyet.com.tr. 16 Ocak 2017. 23 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- "Körfez'e akan atıksuların % 98'i arıtılıyor". kocaeli.bel.tr. 20 Aralık 2012. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.
- "İzmit Körfezi eski günlerine kavuştu". Anadolu Ajansı. 2 Ocak 2016. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2017.