Türk Deniz Kuvvetleri
Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'yi denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3. kuvvettir. Komutanı Oramiral[1][7][8] Adnan Özbal'dır. Kuruluş tarihi, ilk Türk denizcisi kabul edilen Çaka Bey'in İzmir'de oluşturduğu donanmanın kuruluş tarihi olan 1081'dir.[1]
Türk Deniz Kuvvetleri | |
---|---|
Türk Deniz Kuvvetleri arması | |
Etkin |
1081[1] 10 Temmuz 1920 (Deniz İşleri Müdürlüğü) 1928 (Deniz Müsteşarlığı) 15 Ağustos 1949 (Dz.K.K.lığı) |
Ülke | Türkiye |
Bağlılık | Millî Savunma Bakanlığı[2] |
Tipi | Deniz Kuvvetleri |
Görevi | Türkiye Cumhuriyeti'nin deniz güvenliğini sağlamak |
Büyüklük |
48.600 Askerî personel 194 Toplam Donanma Gücü 0 Uçak gemisi[3] 17Fırkateyn 0 Destroyer 10 Korvet 13 Denizaltı 34 Sahil Güvenlik botu 11 Mayın gemisi [4] 1 Amfibi uçak gemisi[5] 5 Amfibi çıkarma gemisi |
Parçası | Türk Silahlı Kuvvetleri |
Karargâh |
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Bakanlıklar, Ankara |
Slogan | Etkin. Caydırıcı. Saygın. |
Renkler |
Üniforma: Siyah veya Beyaz Forslar: Kırmızı, Beyaz |
Marş | Deniz Kuvvetleri Marşı |
Yıldönümleri | 27 Eylül Preveze Deniz Zaferi ve Deniz Kuvvetleri Günü |
Savaşları | Türkiye'nin katıldığı savaşlar listesi |
Website | dzkk.tsk.tr |
Komutanlar | |
Komutan | Oramiral Adnan Özbal |
Kurmay Başkanı | Koramiral Aydın Şirin[6] |
Nişanlar | |
Fors | |
Deniz Havacılık Madalyonu | |
Direk Ucu Flaması |
9 Kasım 2016 tarihinde değiştirilerek kabul edilen Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile bu tarihe dek Genelkurmay Başkanlığı kuruluş ve kadrolarında bulunan Komutanlık, Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşuna geçirilmiştir.[9] Ayrıca aynı Kararname, cumhurbaşkanı ve başbakanın kuvvet komutanı ve astlarına emir verebilmesini ve bu emirlerin hiçbir kurum, kuruluş veya kişinin onayı olmaksızın yerine getirilmesini de düzenlenmiştir.[9]
Tarihçe
Kuruluşu
Mudanya Mütarekesi'nin 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanması ile birlikte 14 Kasım 1922 tarihinde Kasımpaşa'daki Bahriye Nezareti binası İstanbul Bahriye Kumandanlığı karargâhı haline getirilmiş ve küçük tonajlı harp gemilerinin (Burakreis, Sakız, İsareis ve Kemalreis gambotları ile Taşoz sınıfı üç muhrip) bakım ve onarımlarının yaptırılarak harekâta hazır hale getirilmesi için çalışmalar başlatılmıştır.
Ayrıca, bu çalışmalar paralelinde okul gemisi olarak kullanılması planlanan TCG Hamidiye Kruvazörü onarıma alınmıştır.
Lozan Antlaşması gereği, Boğazlar bölgesinin özel bir komisyon tarafından idare edilecek tarafsız bir statüde olması nedeniyle Marmara Denizi içinde Donanmaya ait üs teşkil edecek bir liman yapılmasına karar verilmiş ve bu maksatla en elverişli bölge olan İzmit Körfezi'nde uygun yerlerin fizibilite çalışmaları yapılmıştır. 1923 yılında Marmara Üssü Bahri ve Kocaeli Müstahkem Mevki Kumandanlığı adı altında yeni bir komutanlık İzmit'te teşkil edilmiş ve aslında kilise olan Fransız okul binası satın alınarak, Komutanlık Karargâhı bu binaya nakledilmiştir. İzmit Bahriye Kumandanlığı ise bu Komutanlığa bağlanmıştır.
İzmir Bahriye Kumandanlığı Karargâhı, İstiklal Harbi'ni takiben Kordon Boyu'nda kiralanan bir bina içinde kurulmuştur. Bu komutanlık deniz emniyet ve müdafaa işlerini yürütmüştür. Emrine Mayın Grubu, Müstahkem Mevki Bahriye Müfrezesi, Uzunada İşaret İstasyonu, İzmir Atölyeleri ve Tayyare Bölüğü verilmiştir.
Donanma Komutanlığı, İstanbul Bahriye Komutanlığı binasında küçük bir bölümde faaliyet göstermiştir. Gemilerin hemen hepsi hurda durumda olduğundan bu Komutanlık öncelikle çalışmalarını gemilerin bakım ve onarımı üzerinde yoğunlaştırmıştır.
Cumhuriyet'in ilanından bir yıl gibi kısa bir süre sonra Mustafa Kemal Atatürk, 11 Eylül-21 Eylül 1924 tarihleri arasındaki Karadeniz seyahatini Cumhuriyet Donanması'nın denize çıkan ilk gemisi olan Hamidiye Kruvazörü ile yapmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk, Deniz Kuvvetleri gibi çok pahalı bir yatırım ve zaman gerektiren bir gücün bir anda oluşturulamayacağını çok iyi bilmekteydi. Bu nedenle, Deniz Kuvvetlerinin mevcut durumunu geliştirecek ve geleceğini planlayacak özerk bir Vekaletin kurulması gerekliliğine içtenlikle inanmaktaydı. Mustafa Kemal Atatürk'ün bu açık ve kesin desteğinden sonra, Kastamonu Milletvekili Ali Rıza Bey'in önerisi ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden 30 Aralık 1924 tarihinde Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) yasası çıkarılmıştır. Bahriye Vekaleti, Millî Müdafaa Vekaleti'nden ayrı bir kuruluş olarak görev yapmaya başlamış, eğitim, tatbikat, denetleme gibi alanlarda Erkan-i Harbiye-i Umumiye Reisliği (Genelkurmay Başkanlığı)'ne bağlanmıştır.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı (1949-günümüz)
Genelkurmay Başkanlığı Karargâhında 1928 yılından 1949 yılına kadar Deniz Müsteşarlığı olarak temsil edilen Deniz Kuvvetleri, Yüksek Askerî Şûra'nın 15 Ağustos 1949 günü almış olduğu tarihi bir kararla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı olarak teşkil edilmiştir. Bu yeni teşkilatlanma, Türk Deniz Kuvvetlerinin çağdaş ve güçlü bir yapıya kavuşması yönünde önemi bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten itibaren Deniz Kuvvetinin tüm yönetimini üzerine alan Deniz Kuvvetleri, mevcut kaynaklarını en rasyonel şekilde kullanarak her geçen gün daha da büyümüş, dünyadaki tüm gelişmeleri takip ederek, emin ve kararlı adımlar atmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 18 Şubat 1952 tarihinde Kuzey Atlantik Savunma Paktı (NATO)’na üye olması ile birlikte, Türk Deniz Kuvvetleri de NATO’ya üye olan ülkelerle ilişkilerini artırmış; kuvvet yapısını, eğitim doktrinini, imkân ve kabiliyetlerini geliştirmiş ve NATO standartlarında harekât icra edebilen bir hüviyet kazanmıştır.
Bu dönemde, 4 Nisan 1953 tarihinde TCG Dumlupınar denizaltısının Çanakkale Boğazı’nda İsveç şilebi Naboland ile çarpışması sonucu 81 denizaltıcı ölmüştür.
Deniz Kuvvetlerinin büyüyen ve gelişen ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla 1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı:
- Donanma Komutanlığı
- Kuzey Deniz Saha Komutanlığı
- Güney Deniz Saha Komutanlığı
- Deniz Eğitim Komutanlığı
şeklinde dört ana ast komutanlık olarak yeniden teşkilatlandırılmıştır. Deniz Eğitim Komutanlığının ismi 1995 yılında Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı olarak değiştirilmiştir.
Kıbrıs Sorunu 1960'lı yıllarda yoğun olarak ülke gündemini işgal etmeye başladığında çeşitli ihtimaliyat planları yapılmış ve güçlü bir Çıkarma Filosunun tesis ve idamesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, yurt içinde amfibi gemi ve araçlarının inşasına öncelik verilirken, yurt dışından da özellikle tank çıkarma gemisi tedariki yönünde planlamalar yapılmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, 1974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda kilit rol oynamış ve amfibi harekâtı başarı ile gerçekleştirerek, amfibi ve kara birliklerinin emniyetle Kıbrıs’a çıkmasını sağlamış; aynı zamanda hem Kıbrıs’a yönelik düşman takviyesini engellemiş hem de kara harekâtına deniz top ateş desteği sağlayarak, askerî ve siyasi hedeflerin ele geçirilmesinde büyük rol oynamıştır. Türk Deniz Kuvvetleri, harekât sırasında 67 mensubunu (54 denizci, 13 deniz piyadesi) ve TCG Kocatepe (D-354) muhribini kaybetmiştir.
1980'li yıllar Türk Deniz Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki gelişiminin tepe noktasına doğru ivme kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda, muhtelif modernizasyon projeleri gerçekleştirilmiş; Deniz Kuvvetlerinin harp silah ve araçlarında tek kaynağa bağlı kalmamak hedefine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Gölcük Tersanesinde 1980 yılında inşa edilen 1000 tonluk Ay Sınıfı denizaltı, Türk denizaltıcılığının gelişim sürecinde önemli dönüm noktalarından birisini teşkil etmiş; yine Gölcük’te 1988 yılında inşa edilen ilk modern fırkateyn olan TCG Fatih (F-242), Gölcük Tersanesinin uluslararası arenadaki prestijini daha da artırmıştır.
Bazı alanlardaki imkân ve kabiliyetlerini 1980'li yıllarda istenilen seviyeye çıkaramayan Türk Deniz Kuvvetleri, 1990'lı yılların sonunda gerçek anlamda bir açık deniz kuvveti hüviyeti kazanmıştır. Türk Deniz Kuvvetleri bu yıllarda harbe hazırlık seviyesi ve harekât kabiliyetini önemli ölçüde geliştirmiştir. Bu dönemde, Kara ve Hava Kuvvetleri ile yapılan müşterek harekâta yönelik büyük ilerlemeler kaydedilmiş; Hava Kuvvetleri uçakları ile Orta ve Doğu Akdeniz de dahil olmak üzere, açık denizlerde müşterek harekât icra edebilme yeteneği artırılmıştır.
Bu dönemin en önemli gelişmelerinden birisi de, 1987 yılında Aksaz Deniz Üssü’nün Ege ile Akdeniz’i buluşturan stratejik bir mevkide tesis edilmesi olmuş; böylece, hem Türk Deniz Kuvvetleri hem de dost ve yabancı ülke gemilerini üs ve liman kolaylıkları açısından desteklemek üzere ilave bir yetenek kazanılmıştır.
Birimleri
1961 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Karargâh ve 4 ana ast komutanlık olarak teşkilatlandırılmıştır.
Sualtı Taarruz Komutanlığı, İstanbul
- Harp Filosu Komutanlığı, Gölcük, Kocaeli
- Denizaltı Filosu Komutanlığı, Gölcük, Kocaeli
- Mayın Filosu Komutanlığı, Erdek, Balıkesir
- Deniz Hava Komutanlığı, Cengiz Topel, Kocaeli
- Lojistik Destek Gemileri Komodorluğu, Gölcük, Kocaeli
- Gölcük Ana Üs Komutanlığı, Kocaeli
- Gölcük Tershanesi Komutanlığı, Kocaeli
- Envanter Kontrol Merkezi Komutanlığı, Kocaeli
- Deniz İkmal Merkezi Komutanlığı, Kocaeli
Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, İstanbul
- İstanbul Boğaz Komutanlığı, Anadolukavağı, İstanbul
- Çanakkale Boğaz Komutanlığı, Nara, Çanakkale
- Karadeniz Bölge Komutanlığı, Karadeniz Ereğli, Zonguldak
- Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı, Beykoz, İstanbul
- SAS Grup Komutanlığı
- Su Altı Arama Kurtarma Komutanlığı
- Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, Çubuklu, İstanbul
- Bartın Deniz Üssü Komutanlığı, Bartın
- Deniz Müzesi Komutanlığı, Beşiktaş, İstanbul
- İstanbul Tershane Komutanlığı
Güney Deniz Saha Komutanlığı, İzmir
- Amfibi Görev Grup Komutanlığı
- Amfibi Deniz Piyade Tugay Komutanlığı, Foça, İzmir
- Amfibi Gemiler Komutanlığı
- Aksaz Deniz Üs Komutanlığı, Marmaris
- Akdeniz Bölge Komutanlığı, Mersin
- İskenderun Deniz Üs Komutanlığı, İskenderun, Hatay
- Ege Deniz Bölge Komutanlığı, İzmir
- Foça Deniz Üs Komutanlığı, Foça, İzmir
- İzmir Bakım Onarım ve İstihkam Komutanlığı
Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı, Beylerbeyi, İstanbul
- Eğitim Filotillası Komodorluğu, Tuzla, İstanbul
- Karamürselbey Eğitim Merkezi Komutanlığı, Karamürsel, Kocaeli
- Yıldızlar Suüstü Eğitim Merkezi Komutanlığı, Gölcük, Kocaeli
- Derince Eğitim Merkezi Komutanlığı, Derince, Kocaeli
Projeler
Proje Adı | Türü | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|
MİLGEM | İstif sınıfı fırkateyn | Türkiye | 4 adet üretilmesi planlanmaktadır. İlk fırkateyn olan TCG İstanbul 2023 yılında donanmaya teslim edilecektir. |
TF 2000 Projesi | Hava Savunma Destroyeri | Türkiye | Tasarım çalışmaları devam etmektedir. |
MİLDEN | Denizaltı | Türkiye | Geliştirme aşamasında. |
Yeni Tip Denizaltı Projesi | Denizaltı | Almanya Türkiye | Toplam 6 adet üretilecek. İlk denizaltının 2022 yılında envantere girmesi beklenmektedir.Reis sınıfı denizaltı olarak adlandırılmaktadır. |
Test ve Eğitim Gemisi Projesi | İstihbarat Gemisi | Türkiye | Proje kapsamında üretilen TCG Ufuk 2021 yılında donanmaya teslim edilecektir. |
PREVEZE YÖM Projesi | Modernizasyon | Türkiye | Preveze sınıfı denizaltıların yarı ömür modernizasyonu gerçekleştirilecek. |
Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD) Projesi | LHD | Türkiye | Çok maksatlı LHD kapsamında üretilen TCG Anadolu 2021 yılında donanmaya teslim edilecektir. |
FAC 55 | Hücumbot | Türkiye | |
MRTP 44 | Hücumbot | Türkiye | |
Zırhlı Amfibi Hücum Aracı (ZAHA) | Zırhlı personel taşıyıcı | Türkiye | Test ve üretim aşamasında. |
Gökdeniz | Hava savunma sistemi | Türkiye | Phalanx CIWS sisteminin yerini alması planlanmaktadır. |
Atmaca | Gemisavar füzesi | Türkiye | Üretim aşamasında. |
Gezgin | Seyir füzesi | Türkiye | Geliştirme aşamasında. |
Temren Füzesi | Havadan Gemiye Füze | Türkiye | Roketsan tarafından S-70 Sea Hawk'larda kullanılmak üzere geliştirilmektedir. |
Akya | Ağır torpido | Türkiye | Üretim aşamasında. |
Orka | Hafif torpido | Türkiye | Geliştirme aşamasında. |
Denizde İkmal Muharebe Destek Gemisi Projesi | Destek Gemileri | Türkiye | 2024 yılında donanmaya teslim edilecektir. |
Envanter
Savaş gemileri
Sınıf | Ülke | Resim | Deplasman | Gemiler | Notlar | Kaynaklar |
---|---|---|---|---|---|---|
Fırkateyn (16) | ||||||
Yavuz-sınıfı | Türkiye | 3,000 ton | TCG Yavuz (F-240) TCG Turgutreis (F-241) TCG Fatih (F-242)TCG Yıldırım (F-243) |
|||
Barbaros-sınıfı | Türkiye(2 Adet)
Almanya(2 Adet) |
3,300 ton | TCG Barbaros (F-244) TCG Oruçreis (F-245) TCG Salihreis (F-246) TCG Kemalreis (F-247) |
|||
İstif- sınıfı | Türkiye(1 adet) | 3,000 ton | TCG İstanbul (F-515) | |||
Gabya-sınıfı | ABD | 4,100 ton | TCG Gazinantep (F-490) TCG Giresun (F-491) TCG Gemlik (F-492) TCG Gelibolu (F-493) TCG Gökçeada (F-494) TCG Gediz (F-495) TCG Gökova (F-496) TCG Göksu (F-497) |
eski Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateynler. | ||
Korvet (10) | ||||||
Ada-sınıfı | Türkiye | 2.300 ton | TCG Heybeliada (F-511) TCG Büyükada (F-512)TCG Burgazada (F-513) |
MİLGEM projesi birinci aşama. | [10] | |
Burak-sınıfı | Fransa | 1.300 ton | TCG Bozcaada (F-500) TCG Bodrum (F-501) TCG Bandırma (F502) TCG Beykoz (F-503) TCG Bartın (F-504) TCG Bafra (F-505) |
eski D'Estienne d'Orves-sınıfı avisos. | ||
Hücumbot (19) | ||||||
Kılıç-sınıfı | Almanya(2 Adet)
Türkiye(7 Adet) |
550 ton | TCG Kılıç (P-330)
TCG Kalkan (P-331) TCG Mızrak (P-332) TCG Tufan (P-333) TCG Meltem (P-334) TCG İmbat (P-335) TCG Zıpkın (P-336) TCG Atak (P-337) TCG Bora (P-338) |
|||
Yıldız-sınıfı | Türkiye | 430 ton | TCG Yıldız (P-348) TCG Karayel (P-349) |
|||
Doğan-sınıfı | Almanya(1 Adet)
Türkiye(3 Adet) |
430 ton | TCG Doğan (P-340)
TCG Martı (P-341) TCG Tayfun (P-342) TCG Volkan (P-343) |
|||
Rüzgâr-sınıfı | Türkiye | 410 ton | TCG Rüzgar (P-344)
TCG Poyraz (P-345) TCG Gurbet (P-346) TCG Fırtına (P-347) |
|||
Karakol Botları (16) | ||||||
Tuzla-sınıfı | Türkiye | 400 ton | TCG Tuzla (P-1200)
TCG Karaburun (P-1201) TCG Köyceğiz (P-1202) TCG Kumkale (P-1203) TCG Tarsus (P-1204) TCG Karabiga (P-1205) TCG Karşıyaka (P-1206) TCG Tekirdağ (P-1207) TCG Kaş (P-1208) TCG Kilimli (P-1209) TCG Türkeli (P-1210) TCG Taşucu (P-1211) TCG Karataş (P-1212) TCG Karpaz (P-1213) TCG Kdz.Ereğli (P-1214) TCG Kuşadası (P-1215)) |
[11] | ||
Mayın avlama ve tarama gemisi (11) | ||||||
Aydın-sınıfı | ABD | 657 ton | TCG Alanya (M-265)
TCG Amasra (M-266) TCG Ayvalık (M-267) TCG Akçakoca (M-268) TCG Anamur (M-269) TCG Akçay (M-270) |
|||
Engin-sınıfı | Fransa | 510 ton | TCG Edincik (M-260)TCG Edremit (M-261)
TCG Enez (M-262) TCG Erdek (M-263) TCG Erdemli (M-264) |
eski Circe class mayın avlama ve tarama gemisi |
Amfibi Savaş Gemileri
Amfibi savaş gemisi (33) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
LST- Sınıfı | Türkiye | 7.254 ton | TCG Bayraktar(L-402) | LST sınıfı tank çıkartma gemileri arasında dünyanın en büyük gemisidir.Üzerinde 15 adet helikopterin kalkıp inebileceği alan olacak.350-500 amfibi personel taşıyabilecek.20 adet M60 tankı taşıyabilecek.Gemi silahları ve teknolojik alt yapısı tamamen Aselsan ve Havelsan iş birliği ile üretilmiştir. | ||
Osman Gazi-sınıfı | ABD | 3700 ton | TCG Osman Gazi (NL-125) | 900 asker , 15 tank , 4 LCVP taşıyabilir. | ||
Bey-sınıfı | ABD | 2600 ton | TCG Sarucabey (NL-123) TCG Karamürsel (NL-124) |
600 asker, 11 tank, 2 küçük çıkartma gemisi taşıyabilir | ||
130-sınıfı | Fransa | 600 ton | TCG Ç-132 (Ç-132)
TCG Ç-138 (Ç-138) |
eski EDIC | ||
140-sınıfı | ABD | 600 ton | TCG Ç-140 (Ç-140)
TCG Ç-141 (Ç-141) TCG Ç-142 (Ç-142) TCG Ç-143 (Ç-143) TCG Ç-144 (Ç-144) TCG Ç-145 (Ç-145) TCG Ç-146 (Ç-146) TCG Ç-147 (Ç-147) TCG Ç-148 (Ç-148) TCG Ç-149 (Ç-149) TCG Ç-150 (Ç-150) |
|||
151-sınıfı | Türkiye | 1150 ton | TCG Ç-151 (Ç-151)
TCG Ç-152 (Ç-152) TCG Ç-153 (Ç-153) TCG Ç-154 (Ç-154) TCG Ç-155 (Ç-155) TCG Ç-156 (Ç-156) TCG Ç-157 (Ç-157) TCG Ç-158 (Ç-158) |
|||
320-sınıfı | ABD | 113 ton | TCG Ç-321 (Ç-321)
TCG Ç-322 (Ç-322) TCG Ç-324 (Ç-324) TCG Ç-326 (Ç-326) TCG Ç-327 (Ç-327) TCG Ç-329 (Ç-329) TCG Ç-330 (Ç-330) TCG Ç-331 (Ç-331) |
eski LCM8-sınıfı |
Denizaltılar
Denizaltı (13) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Reis Sınıfı Denizaltılar | Almanya Türkiye | 1850 ton | TCG Piri Reis | 6 adet denizaltının inşa edilmesi planlanmaktadır.REİS Sınıfı denizaltılar gelişmiş ağır torpidolar ile deniz ve kara hedeflerine karşı güdümlü füze atma kabiliyetine sahip olacaktır. | [12] | |
Ay-sınıfı 209/1200 | Türkiye | 1.600 ton | TCG Batıray (S-349) TCG Yıldıray (S-350) TCG Doğanay (S-351) TCG Dolunay (S-352) |
2021 yılından itibaren yerini Reis Sınıfı Denizaltıların alması beklenmektedir. | ||
Preveze-sınıfı 209T1/1400 | Almanya | 1,800 ton | TCG Preveze (S-353)
TCG Sakarya (S-354) TCG 18 Mart (S-355) TCG Anafartalar (S-356) |
1994 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir. | ||
Gür-sınıfı 209T2/1400 | Almanya | 1,800 ton | TCG Gür (S-357)
TCG Çanakkale (S-358) TCG Burak Reis (S -359) TCG Birinci İnönü (S-360) |
2004 yılından beri Türk Deniz Kuvvetleri hizmetindedir. |
Yardımcı Gemiler
Sınıf | Resim | Ülke | Gemiler | Deplasman | Notlar | Kaynaklar | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Lojistik Destek Gemisi | |||||||
Lojistik Destek Gemisi | Türkiye | Yzb.Güngör Durmuş (A-574)
Üsteğmen Arif Emekçi (A-575) |
Gemi 336 ton helikopter yakıtı, 594 ton içme suyu, 8 konteyner yiyecek-kargo-kumanya taşıyabilecek kapasiteye sahiptir.8 adet konteyner alabilir. | [13][14][15] | |||
Denizaltı kurtarma gemisi (1) | |||||||
Alemdar Sınıfı | Türkiye | TCG-Alemdar(A-582) | 4037 ton | 600 metre derinliğe kadar denizaltıdan personelin kurtarılmasını sağlamakta, suüstü gemileri için kurtarma görevini, sualtı çalışmaları ve enkaz kaldırma çalışmalarını icra edebilmektedir. | [16] | ||
Akın-sınıfı | ABD | TCG Akın (A-585) | 7948 ton | eski USS Greenlet (ASR-10) | |||
Işın-sınıfı | ABD | TCG Işın (A-589) | 7948 ton | eski USS Safeguard (ARS-25) | |||
Akaryakıt ikmal gemisi (2) | |||||||
Akar-sınıfı | ABD(1 Adet)
Türkiye(1 Adet) |
TCG -Akar (A-580) TCG Yarbay Kudret Güngör (A-595) |
19350 ton | ||||
Tanker (2) | |||||||
Albay Hakkı Burak-sınıfı | ABD | TCG Albay Hakkı Burak (A-571)
TCG Yüzbaşı İhsan Tulunay (A-572) |
3200 ton | ||||
Okul gemisi (2) | |||||||
Cezayirli Hasan Paşa-sınıfı | Almanya | TCG Cezayirli Gazi Hasan Paşa (A-579)
TCG Sokullu Mehmet Paşa (A-577) |
2940 ton | eski Rhein-sınıfı okul gemisi. | |||
Asker taşıma gemisi (1) | |||||||
İskenderun-sınıfı | Polonya | TCG -İskenderun (A-1600) | 7948 ton | ||||
Ağ gemisi (2) | |||||||
AN103-sınıfı | ABD | TCG AĞ-5 (A-1580) | 960 ton | ||||
AN93-sınıfı | Hollanda | TCG AĞ-6 (A-1581) | 855 ton | eski HNLMS Cerberus (A895) | |||
Araştırma gemisi (2) | |||||||
Çeşme-sınıfı | ABD | TCG Çeşme (A-599) | 2550 ton | eski USNS Silas Bent (T-AGS-26) | |||
Çubuklu-sınıfı | ABD | TCG Çubuklu (A-594) | 643,5 ton | ||||
Römorkör (9) | |||||||
İnebolu-sınıfı | Almanya | TCG İnebolu (A-590) | 2260 ton | eski USNS Powhatan (T-ATF-166) | |||
Akbaş-sınıfı | Rusya | TCG Akbaş (A-586) | 1682 ton | eski Almaz-sınıfı römorkör | |||
Gazal-sınıfı | ABD | TCG Gazal (A-587) | 1675 ton | eski USS Sioux (AT-75) | |||
Darıca-sınıfı | ABD | TCG Darıca (A-578) | 750 ton | ||||
Önder-sınıfı | Türkiye | TCG Önder (A-1540)
TCG Öncü (A-1541) TCG Özgev (A-1542) TCG Ödev (A-1543) TCG Özgür (A-1544) |
420 ton | ||||
Botlar | |||||||
E-sınıfı | Türkiye ABD | TCG E-1 (A-1531)
TCG E-2 (A-1532) TCG E-3 (A-1533) TCG E-4 (A-1534) TCG E-5 (A-1535) TCG E-6 (A-1536) TCG E-7 (A-1537) TCG E-8 (A-1538) |
97 ton | [17] | |||
Yeni Tip SAT Botu | Türkiye | ? | [18] | ||||
Süratli Devriye Botu | Türkiye | ? | [18] | ||||
Acil Müdahale ve Dalış Eğitim Botu | Türkiye | ? | [18] |
Sahil Güvenlik Gemileri
Sahil Güvenlik Gemileri (94) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Dost(Korvet)-sınıfı | Türkiye | SG 701-Dost
SG 702-Güven SG 703-Umut SG 704-Yaşam |
1750 ton | [19] | ||
80-sınıfı | Türkiye | SG 80
SG 81 SG 82 SG 83 SG 84 SG 85 SG 86 SG 87 SG 88 SG 89 SG 90 SG 91 SG 92 SG 93 SG 94 SG 95 SG 96 SG 97 |
200 ton | [19] | ||
Sar 37-sınıfı | Türkiye | SG 71
SG 72 SG 73 SG 74 |
180 ton | [19] | ||
Sar 33-sınıfı | Türkiye} | SG 61
SG 62 SG 63 SG 64 SG 65 SG 66 SG 67 SG 68 SG 69 SG 70 |
180 ton | [19] | ||
Kaan 33-sınıfı | Türkiye | SG 301
SG 302 SG 303 SG 304 SG 305 SG 306 SG 307 SG 308 SG 309 SG 310 SG 311 SG 312 SG 313 |
24 ton | [19] | ||
Kaan 29-sınıfı | Türkiye | SG 101
SG 102 SG 103 SG 104 SG 105 SG 106 SG 107 SG 108 SG 109 |
97 ton | [19] | ||
Kaan 19-sınıfı | Türkiye | SG 19
SG 20 SG 21 SG 22 SG 23 SG 24 SG 25 SG 26 SG 27 SG 28 |
30 ton | [19] | ||
Kaan 15-sınıfı | Türkiye | SG 1
SG 2 SG 3 SG 4 SG 5 SG 6 SG 7 SG 8 SG 9 SG 10 SG 11 SG 12 SG 13 SG 14 SG 15 SG 16 SG 17 SG 18 |
18 ton | [19] |
Mühimmatlar
Mühimmat | Menşei | Tür | Notlar |
---|---|---|---|
Mk 45 | ABD | Top Sistemi | Barbaros ve Yavuz Fıkrateynlerinde kullanılmaktadır. |
CADAM Top | Fransa | Top Sistemi | Burak Sınıfı Korvetlerde kullanılmaktadır. |
OTO MELARA | İtalya | Top Sistemi | Gabya sınıfı fıkrateynlerinde , Ada sınıfı korvetlerde ve hücum botlarında kullanılmaktadır. |
Aselsan STAMP | Türkiye | İkincil Top | |
Gezgin Füzesi | Türkiye | Seyir Füzesi | |
Atmaca | Türkiye | Anti Gemi
Füzesi |
|
Exocet | Fransa | Anti Gemi Füzesi | Burak Sınıfı Korvetlerde kullanılmaktadır. |
A/U/RGM-84 HARPOON | ABD | Anti Gemi Füzesi | Türk Deniz Kuvvetlerinin ana vurucu gücünü oluşturmaktadır. |
Gökdeniz | Türkiye | Hava Savunma | |
Aselsan C-RAM | Türkiye | Hava Savunma | |
RIM-66 (Standart Missile-1) | ABD | Hava Savunma | Gabya Sınıfı Fıkrateynlerde kullanılmaktadır. |
RIM-162(ESSM) | ABD | Hava Savunma | F-246 Salih Reis ve F-247 Kemal Reis Fırkatenlerinde kullanılmaktadır.
Yavuz ve Barbaros Sınıfı Fırkateynler’de Sea Sparrow(MK-29 , MK-41) şeklinde bulunmaktadır. |
RIM-116 | ABD Almanya | Gemi Öz Savunması | |
DARDO | İtalya | Top Sistemi | |
SEA ZENITH | İsviçre | CIWS sistemi | Sistemin birincil amacı, gemi karşı füzelere ve diğer hassas güdümlü silahlara karşı savunma sağlamaktır.
Barbaros ve Yavuz Sınıfı gibi Meko 200 fırkateynlerinde bulunur. |
PHALANX | ABD | CIWS sistemi | Gabya Sınıfı Fıkrateynlerde kullanılmaktadır. |
Penguin | ABD | Havadan Gemiye Füze | 60 adet Mk 1 ve 16 adet Mk 2 Mod 7 + 16 adet Mk 2 Mod 7 vardır . |
Hava araçları
Türk Deniz Kuvvetleri'nin operasyonel kabiliyete sahip 14'ü sabit kanatlı uçak 37'si helikopter olmak üzere toplam 51 hava aracı vardır.
Uçak | Menşei | Tür | Çeşit | Sayı[20] | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
Sabit kanatlı uçak | |||||
ATR 72 MPA | İtalya | Deniz Devriye (ASW/ASuW) Nakliye Uçağı |
72-600 TMPA 72-600 TMUA |
- 2[21][22] |
8'i TUSAŞ tarafından yükseltildi.[23][24][25] |
CASA CN-235 | İspanya | Deniz Devriye (ASW/ASuW) Nakliye Uçağı |
4[22] 1[22] |
Elektronik sistemleri Thales tarafından yükseltildi.[26][27] | |
SOCATA TB family | Fransa | Eğitim uçağı | TB-20 | 7[22] | |
Helikopterler | |||||
Sikorsky S-70B-28 Seahawk | ABD | Deniz helikopteri (ASW/ASuW) | S-70B-28 | 25[22] | 6 sipariş daha[22] |
Agusta-Bell AB-212 ASW | İtalya | Deniz helikopteri (ASW) | 12[22] |
Deniz Kuvvetleri Rütbeleri
NATO Kodu | OF-10 | OF-9 | OF-8 | OF-7 | OF-6 | OF-5 | OF-4 | OF-3 | OF-2 | OF-1 | OF-1c | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Türkiye (Değiştir) |
||||||||||||||||||||||||||||||
Büyükamiral | Oramiral | Koramiral | Tümamiral | Tuğamiral | Albay | Yarbay | Binbaşı | Yüzbaşı | Üsteğmen OF-1a |
Teğmen OF-1b |
Asteğmen |
NATO Kodu | OR-9 | OR-8 | OR-7 | OR-6 | (?) | OR-5 | OR-4 | OR-3 | OR-2 | OR-1 | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İşaret Yok | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Astsubay Kıdemli Başçavuş |
Astsubay Başçavuş |
Astsubay Kıdemli Üstçavuş |
Astsubay Üstçavuş |
Astsubay Kıdemli Çavuş |
Astsubay Çavuş |
Astsubay Astçavuş |
Kıdemli Uzman Çavuş |
Uzman Çavuş |
Çavuş | Kıdemli Uzman Onbaşı |
Uzman Onbaşı |
Onbaşı | Er |
Deniz Kuvvetleri Komutanları
Kaynakça
- Ayönü, Yusuf (2009). "İzmir'de Türk hâkimiyetinin başlaması". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 1. sayı. İzmir. ss. sf. 4. Erişim tarihi: 25 Ocak 2013.
- "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete, 29898. 24 Kasım 2016. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
MADDE 36- 1325 sayılı Kanuna 1 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 1/A maddesi eklenmiştir. “Kuvvet komutanlıklarının bağlılığı MADDE 1/A- Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Millî Savunma Bakanına bağlıdır.
- "TCG Anadolu; bir uçak gemisi değildir". Savunma Sanayii Dergilik. 3 Şubat 2020. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- "2018 Türkiye Askeri Gücü". Global Fire Power. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
- "TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD)". Millisavunma.com. 7 Temmuz 2017. 5 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- https://www.milligazete.com.tr/haber/5075592/resmi-gazetede-yayimlandi-127-general-ve-amiralin-atamasi-yapildi
- https://www.takvim.com.tr/guncel/2018/08/02/deniz-kuvvetleri-komutani-adnan-ozbal-oramirallige-terfi-ettirildi-adnan-ozbal-kimdir
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?icerik_id=419&dil=1
- "6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Millî Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun". T.C. Resmî Gazete, 29898. 24 Kasım 2016.
- https://www.trthaber.com/haber/gundem/mavi-vatan-yerli-ve-milli-sistemlerle-korunacak-462027.html
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=59&pltfrm=1
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=75
- https://www.yenisafak.com/ekonomi/barbarosun-izinden-2023e-seyrediyoruz-2755417
- https://www.savunmasanayi.org/tcg-yuzbasi-gungor-durmus-lojistik-destek-gemisi/
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=78
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=67&pltfrm=1
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=tr&icerik_id=61#
- https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?dil=1&icerik_id=74
- https://www.defenceturk.net/sahil-guvenlik-komutanligina-bakis
- "World Air Forces 2013". 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Flightglobal.com
- Reed Business Information Limited. "Turkish navy receives first utility-roled ATR 72-600". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014.
- "World Air Forces 2013" (PDF). Flight Global. Flight Global. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- Turkish Aerospace Industries, Inc. "MELTEM III (ATR-72)". Turkish Aerospace Industries, Inc. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014.
- "Alenia Aermacchi Delivers First ATR72-600 TMUA to Turkish Navy". 24 Temmuz 2013. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- "Raytheon to provide torpedo integration for Turkish Navy ATR-72-600ASW maritime patrol aircraft". 17 Temmuz 2014. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- Turkish Aerospace Industries, Inc. "MELTEM II (CN-235)". Turkish Aerospace Industries, Inc. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014.
- "Thales finalises delivery of MELTEM II CASA CN-235 maritime patrol aircraft to Turkey". 28 Nisan 2014. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Naval ships of Turkey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |