Türk Deniz Kuvvetleri komutanları listesi
Türk Deniz Kuvvetleri, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Osmanlı Donanması'nın İtilaf Devletleri gözetiminde tutulması üzerine[1] Türk Kurtuluş Savaşı için gerekli olan deniz nakliyatını muhafaza etmek üzere 10 Temmuz 1920 tarihinde Umur-ı Bahriye Müdürlüğü (Deniz İşleri Müdürlüğü) adıyla kurulmuştur. Bu müdürlük, modern Türk Deniz Kuvvetleri'nin temeli sayılmaktadır. 1 Mart 1921'de Bahriye Dairesi Reisliği adını alan müdürlük, Karadeniz üzerinden gelen Sovyet Rusya yardımlarını korumak ve karaya ulaştırmakla sorumlu tutulmuştur.[1] Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın ardından İstanbul Bahriye Kumandanlığı kuruldu ve Osmanlı'dan kalan bazı hafif tonajlı savaş gemileri onarılarak harekâta hazır edildi. Mustafa Kemal Atatürk'ün 11-24 Eylül 1924 tarihleri arasında çıktığı Karadeniz seyahati, modern donanmaya bağlı Hamidiye kruvazörü ile yapıldı. Hamidiye, modern donanmanın denize açılan ilk savaş gemisiydi.[1] 1 Kasım 1924 tarihli konuşmasında Atatürk, donanmanın geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Kısa bir süre sonra Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) kuruldu ve Genelkurmay'a bağlandı. Bahriye Vekaletinin öncelikli amacı eldeki gemileri onarmak ve hazır hale getirmek idi. Bu kapsamda Yavuz'un onarılması için Gölcük'te bir Alman şirketi tarafından yüzer havuz yapılmıştır, onarım çalışmalarını ise bir Fransız şirketi üstlenmiştir. Gölcük'te donanmanın ihtiyaçlarını karşılamak için onarım atölyeleri; mayın, akümülatör ve torpido fabrikaları ile barakalar kuruldu. Gölcük, donanmanın onarım ve geliştirme merkezi haline geldi.[1]
27 Aralık 1927 tarihinde Bahriye Vekaleti lağvedildi, 16 Ocak 1928'de Deniz Müsteşarlığı kuruldu. Donanma, Osmanlı'dan kalan savaş gemilerinden oluşuyordu; donanma yenileme çalışmalarından sonra Hollanda'ya iki adet denizaltı sipariş edildi ve 1928 yılında iki modern denizaltı donanmaya katıldı.[1] 1931 yılına kadar Avrupalı devletlerden sipariş edilen çeşitli savaş gemileri ve denizaltılar donanmaya katıldı, TBMM'nin kararı ile 1933 yılında Gölcük donanma ana üssü oldu.[1]
II. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine 1939 yılında İngiltere'ye 4 muhrip, 2 mayın gemisi ve 4 denizaltı sipariş edildi. Almanya'da inşa edilen Saldıray denizaltısı ise donanmaya katıldı. 1949 yılında Deniz Müsteşarlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı adını aldı. 1952'de NATO'ya üye olunduktan sonra donanma birçok açıdan iyileştirildi. 1960'lı yıllarda Kıbrıs Sorunu sebebiyle amfibik gemi ihtiyacı giderilmeye çalışıldı ve 1974'te donanmanın aktif katılımıyla Kıbrıs Barış Harekatı yapıldı. Bundan sonraki dönemde Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'nin yerli malı üretimiyle veya başka devletlere edilen siparişlerle çeşitli savaş gemilerini envanterina katmıştır.[1] Günümüzde Türk Deniz Kuvvetleri, donanma komutanlığı, kuzey deniz saha komutanlığı, güney deniz saha komutanlığı ile deniz eğitim ve öğretim komutanlığı olmak üzere dört komutanlıktan oluşmaktadır.[2] 22 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla Türk Deniz Kuvvetleri'nin komutanı Adnan Özbal'dır.[3][4][5]
Deniz kuvvetlerine uygun personel yetiştirme ve hazırlama görevi deniz eğitim ve öğretim komutanlığının görevidir.[6] Bölgesel operasyonlara destek verme ise kuzey saha komutanlığı ile güney saha komutanlığının görevleri arasındadır.[7][8] Türk Deniz Kuvvetleri, Atatürkçü düşünce temelinde ilke ve inkılapları resmen temel değer olarak saymaktadır.[9]
Türk Deniz Kuvvetleri komutanları listesi
# | Resim | Komutan | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Muharebeler |
---|---|---|---|---|---|
1 | Oramiral Mehmet Ali Ülgen | 1 Temmuz 1949 | 6 Haziran 1950 | Balkan Savaşları, Türk Kurtuluş Savaşı.[10] | |
2 | Oramiral Sadık Altıncan | 13 Haziran 1950 | 12 Eylül 1957 | I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı[10] | |
3 | Oramiral Fahri Korutürk | 12 Eylül 1957 | 2 Temmuz 1960 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
4 | Koramiral Ahmet Zeki Özak | 20 Haziran 1960 | 20 Haziran 1961 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
5 | Oramiral Necdet Uran | 20 Haziran 1961 | 16 Ağustos 1968 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
6 | Oramiral Celal Eyiceoğlu | 16 Ağustos 1968 | 30 Ağustos 1972 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
7 | Oramiral Kemal Kayacan | 30 Ağustos 1972 | 23 Ağustos 1974 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
8 | Oramiral Hilmi Fırat | 23 Ağustos 1974 | 9 Ağustos 1977 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
9 | Oramiral Bülend Ulusu | 9 Ağustos 1977 | 10 Ağustos 1980 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
10 | Oramiral Nejat Tümer | 10 Ağustos 1980 | 6 Aralık 1983 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
11 | Oramiral Zahit Atakan | 6 Aralık 1983 | 22 Ağustos 1986 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
12 | Oramiral Emin Göksan | 22 Ağustos 1986 | 22 Ağustos 1988 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
13 | Oramiral Orhan Karabulut | 22 Ağustos 1988 | 20 Ağustos 1990 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
14 | Oramiral İrfan Tınaz | 20 Ağustos 1990 | 20 Ağustos 1992 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
15 | Oramiral Vural Beyazıt | 20 Ağustos 1992 | 18 Ağustos 1995 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
16 | Oramiral Güven Erkaya | 18 Ağustos 1995 | 29 Ağustos 1997 | Yanlışlıkla Türk Hava Kuvvetleri tarafından bombalanan TCG Kocatepe'nin komutanıydı.[1][10] | |
17 | Oramiral Salim Dervişoğlu | 29 Ağustos 1997 | 26 Ağustos 1999 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
18 | Oramiral İlhami Erdil | 26 Ağustos 1999 | 24 Ağustos 2001 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
19 | Oramiral Bülent Alpkaya | 24 Ağustos 2001 | 28 Ağustos 2003 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
20 | Oramiral Özden Örnek | 28 Ağustos 2003 | 26 Ağustos 2005 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
21 | Oramiral Yener Karahanoğlu | 26 Ağustos 2005 | 24 Ağustos 2007 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
22 | Oramiral Metin Ataç | 24 Ağustos 2007 | 26 Ağustos 2009 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
23 | Oramiral Eşref Uğur Yiğit | 26 Ağustos 2009 | 29 Temmuz 2011 | Katıldığı bir muharebe yok.[10] | |
24 | Oramiral Emin Murat Bilgel[11] | 9 Ağustos 2011 | 23 Ağustos 2013 | Katıldığı bir muharebe yok.[11] | |
25 | Oramiral Bülent Bostanoğlu | 23 Ağustos 2013 | 22 Ağustos 2017 | Katıldığı bir muharebe yok.[3] | |
26 | Oramiral Adnan Özbal | 22 Ağustos 2017 | Görevde | Katıldığı bir muharebe yok. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Listede kaynak olarak Türk Deniz Kuvvetleri, "Deniz Kuvvetleri Komutanları" listesi kullanılmıştır.
- "Türk Deniz Kuvvetleri, Genel Tarihçe". 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- Türk Deniz Kuvvetleri resmi web sitesi, "Türk Deniz Kuvvetlerinin Görevleri" sayfası.
- "Genelkurmay Başkanlığı, "Ağustos 2013 Yüksek Askeri Şura Toplantısı" başlıklı internet bildirisi". 6 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- "Bugün gazetesi, "YAŞ kararları (Yüksek Askeri Şura) Resmi Gazete'de yayımlandı" başlıklı internet haberi". 6 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013.
- Akşam gazetesi, "Kim kimdir?" başlıklı internet fotogalerisi.
- DzKK, "Deniz Eğitimv e Öğretim Komutanlığı'nın Görevleri" başlıklı internet yazısı.
- DzKK, "Kuzey Deniz Saha Komutanlığı'nın Görevleri" başlıklı internet yazısı.
- DzKK, "Güney Deniz Saha Komutanlığı'nın Görevleri" başlıklı internet yazısı.
- DzKK, "Türk Deniz Kuvvetlerinin Temel Değerleri" başlıklı internet yazısı.
- DzKK, komutan listesi (Biyografilere ulaşmak için isimlerinin üzerine tıklayınız).
- Türk Deniz Kuvvetleri, "Oramiral E. Murat Bilgel, Deniz Kuvvetleri Komutanı" sayfası