Gorgias

Gorgias (MÖ 483 - MÖ 375), Yunan filozof ve sofisti. Memleketi Sicilya'da bulunan bir Yunan kolonisi olan Leontini'dir. Yunan filozofu Gorgias, ölü annesinin cenaze tabutunda doğmuştur. Tabutu taşıyanlar defnedilme sırasında Gorgias’ın ağlamalarını duymuşlardır. Pelaponez Savaşı (427) sırasında Atina'ya geldi. Hatip olarak tanınır oldu. Yazdıklarından çok az bir kısmı günümüze kalmıştır. Nihilizmin ve daha da çok kuşkucu düşüncenin gelişmesinde önemli bir filozof olarak yer almaktadır. Empedokles'in öğrencisi olmuştur ve ondan hem doğa felsefesini hem de hitabet sanatını öğrenmiştir. Bu sanattaki ustalığıyla Atina'da önemli etkilerde bulunmuş ve bu sanatın en önemli geliştiricilerinden biri olmuştur. Elea Okulu'nun diyalektik anlayışı üzerinde derin bir etkisi olduğu belirtilmektedir.

Gorgias, kendisini bir görecelikle sınırlamayarak, gerçek bir hiççiliğin ve kuşkuculuğun savunucusu olmuştur. Hiçbir değerin var olmadığını, bilginin mümkün olmadığını, insanlara ikna yoluyla her şeyin kabul ettirilebileceğini, zira insanların bilgiden yoksun olduklarını söyleyen Gorgias; ikna sanatına, sözün terbiye edilip geliştirilmesine büyük bir önem vermiştir. Gorgias hitabet uygulamasına sadece bir ikna yöntemi olarak geçmiştir. Zira artık doğru bilginin olduğuna inanmamaktadır. Bu görüşe göre rasyonel (iscussion) ve rasyonel kanaat (conviction) var olamaz, var olan sadece ikna sanatıdır.

Doğa felsefesinin temel problemi olan varlığı bilme girişiminin anlamsız olduğunu öne sürmüş ve bunu kanıtlamanın uğraşı içinde olmuştur. Onun düşüncesinde, ne varlığın var olması, ne bilinmesi ne de bir başkasına aktarılması mümkün değildir. Ünlü üçlü argümanı bu konuda Gorgias'ın rölativizminin ve kuşkuculuğunun kesin bir ifadesini gösterir:

1. Hiçbir şey yoktur.
2. Bir şey varsa bile bilinemez,
3. Bilinse bile başkalarına bildirilemez.

Eserleri

Gorgias'a ait dört eser günümüze ulaşmıştır: Varolmayan Üzerine veya Doğa Üzerine, Palamedes'in Savunması, Helene Övgü ve Epitaphios veya Atina Cenaze Töreni Söylevi. Bunlardan Doğa Üzerine eserinin orijinal metni kaybolmuştur ve sadece başka iki eserde bulunan parçaları günümüze ulaşmıştır.