I. Huzziya
I. Huzziya, Eski Krallık döneminde hüküm sürmüş (MÖ 1530-1525) [1] bir Hitit kralıdır.
I. Huzziya | |
---|---|
Hitit Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 1530-1525 |
Önce gelen | Ammuna |
Sonra gelen | Telipinu |
Babası | Ammuna |
Hitit kralları listesi |
---|
Hititler-Dönemler
MÖ 23. yüzyıl- MÖ 12. yüzyıl (Orta kronoloji) |
Hatti Kralları (Beylikler Dönemi) |
Pamba |
Pithana |
Piyusti |
Anitta |
Eski Krallık MÖ 17. yüzyıl - MÖ 16. yüzyıl |
Labarna |
I. Hattuşili |
I. Murşili |
I. Hantili I. Zidanta Ammuna I. Huzziya Telepinu |
Orta Krallık MÖ 15. yüzyıl |
Alluvamna |
Tahurvaili |
II. Hantili |
II. Zidanta |
II. Huzziya |
I. Muvatalli |
Yeni (Büyük) Krallık Dönemi MÖ 14. yüzyıl - MÖ 12. yüzyıl |
I. Tuthaliya |
I. Arnuvanda |
II. Hattuşili(?) |
II. Tuthaliya |
Genç Tuthaliya(?) |
I. Şuppiluliuma |
II. Arnuvanda |
II. Murşili |
II. Muvatalli |
III. Murşili |
III. Hattuşili |
IV. Tuthaliya |
Kurunta(?) |
III. Arnuvanda |
II. Şuppiluliuma |
Hükümdarlığı
I. Huzziya dönemine ait hiçbir belge bulunmamaktadır ve bu kral hakkında bilinenlerin çoğu Telipinu fermanında [2] söylenenlerden ibarettir. Buna göre Huzziya bir önceki kral Ammuna'nın ölümünün ardından bir komplo ile tahta çıkmıştır. Kralın muhafız birliği komutanı Zuru, oğlu Tahurvaili'yi ve haberci Taruhsu'yu göndererek Tetti ve Hantili'yi aileleri ile birlikte öldürtmüştür. Tetti ve Hantili Ammuna'nın oğulları olmalıdır. Huzziya belki de Ammuna'nın daha genç bir oğluydu ve böylece Tetti ve Hantili'nin ölümü ile tahta çıkış için önü açılmıştır.[3] Huzziya'nın dönemiyle ilgili başka bir bilgi verilmemiştir bu yüzden saltanat süresinin çok uzun olmadığı düşünülür.
I. Huzziya'nın kızkardeşi İstapariya ile evli olan Telipinu, I. Huzziya'nın kendisini öldürtmeye çalıştığını duyunca onu tahttan indirir ve kendisi kral olur. Telipinu'nun ağzından anlatılan belgeye göre Huzziya beş kardeşi ile birlikte sürgüne gönderilir. Ancak bir zaman sonra Huzziya ve beş kardeşi, Telipinu'nun bilgisi olmadan, Tahurvaili ve Taruhsu'nun da dahil olduğu bir grup tarafından öldürülür.
Notlar
- Bu tarihler takribidir ve "orta" kronolojiye dayanmaktadır: (İngilizce) Bryce, s. xv.
Hitit krallarının 'uzun', 'orta' ve 'kısa' kronolojiye göre karşılaştırmalı bir listesi için: Alpaslan, M. (2009) Hititolojiye Giriş, s. 155. - "(İngilizce) Telipinu fermanı". 16 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- Kimi tarihçilere göre, Huzziya'nın kızkardeşi ile evli olan Telipinu da Ammuna'nın oğludur ve Huzziya evlilik bağı dolayısıyla tahtta hak iddia etmiştir; Bryce, s. 103.
Kaynakça
- Brandau, B. & Schickert, H. (2003) Hititler, Ankara: Arkadaş Yayınları.
- (İngilizce) Bryce, T. (2005) Kingdom of the Hittites, 2nd Edition, Oxford; Oxford University Press.
- (Almanca) Klengel, H. (1999) Geschichte des hethitischen Reichs, Leiden: Brill.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- (İngilizce) I. Huzziya'nın hükümdarlığı10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.