Jean Genet
Jean Genet ("Jan Jöne" diye okunur) (19 Aralık 1910, Paris - 15 Nisan 1986, Paris), Fransız düşünür; oyun, deneme ve roman yazarı; şair, politika aktivisti. Daha çok tiyatro oyunlarıyla tanınır.
| Jean Genet | |
|---|---|
 Jean Genet | |
| Doğum |
Jean Genet 19 Aralık 1910 Paris, Fransa |
| Ölüm |
15 Nisan 1986 (75 yaşında) Paris, Fransa |
| Meslek | Oyun, Deneme ve Roman yazarı. Şair. Politika aktivisti |
| Milliyet |
 Fransız |
|
| |
| İmza |
 |
|
| |
Hayatı
Camille Gabrielle Genet tarafından 1910 yılında kimsesizler yurduna bırakılan yeni doğmuş bebeğe Jean adı verilmişti. Jean, yedi yaşına geldiğinde zanaatçı bir ailenin yanına yerleştirildi. 10 yaşında hırsızlığa başladı, on üç yaşında bir zanaat okuluna kaydoldu. Ancak orada da çok kalmayacaktı; 1926'da, 3 ay süren ilk hapishane deneyimini yaşadığında 15 yaşındaydı. Serbest kaldığında uslanmamıştı; bu kez reşit olana kadar kalmak üzere ıslahevini boyladı. 1930'ların sertliği ile ünlü bu ıslahevi Genet’yi gerçek bir suçlu haline getirdi.
Islahevinden kurtulabilmek için yazıldığı askerlikten ve ardından Fransa'dan firar eden Genet, pek çok ülkeyi ve hapishaneyi ziyaret edeceği bir yıllık seyahatinin sonucunda 1937’de Fransa’ya geri döndü ve yeniden suç dünyasına daldı. Beş yıl boyunca ya hırsızlık yaptı ya fahişelik. 1942’de bir kez daha cezaevine düştüğünde olgunlaşmıştı artık. İlk şiirini yazdı, ilk kitabı Notre-Dame des Fleurs (Çiçeklerin Meryem Anası) yayımlandı. Ardından Miracle de la rose (Gülün Mucizesi) geldi. 1948 yılında yayımlanan Journal du voleur (Hırsızın Günlüğü) bir anlamda Genet'nin otobiyografisi niteliğindedir. Le balcon (Balkon), oyunları ve hatta tüm eserleri içinde en çarpıcı olanı kabul edilir. Balkon adlı oyununda yeryüzü egemenlerini alaycı ve acımasız bir dille eleştirir. Bu oyun Türkçe olarak 1998 yılında Tiyatro Stüdyosu tarafından sahnelendi. Ölümünden kısa süre önce, atölyesinde ziyaret ettiği Alberto Giacometti ile yaptığı röportaj ve Giacometti'nin sanatı üzerine kendi yorumunun bulunduğu L'Atelier d'Alberto Giacometti Giacometti'nin Atölyesi adlı röportaj/sanat içerikli kitabı, Genet'nin son yapıtıdır.
Edebiyat kariyeri
Kitapları sayesinde tanıştığı André Gide, Jean Cocteau ve Jean-Paul Sartre'ın cumhurbaşkanına verdikleri dilekçe sonucu özgürlüğüne kavuşmuştur. Bu af sonrası, tekrar yeraltı dünyasına dönmemiş, kendisini tamamıyla edebiyata vermiştir. Ancak toplumsal olaylara, ezilen insanlara karşı hiç duyarsız kalmamış; Mayıs 1968'de öğrencilerin, Vietnam Savaşı sırasında Amerikan solunun, ırkçılığa karşı Kara Panterler'in ve İsrail’e karşı da Filistinliler'in yanındaydı. Bu konular hakkında yazdıkları ve röportajları Türkçe olarak Açık Düşman başlığıyla yayımlanmıştır.
Ölümü
Bir süredir gırtlak kanseriyle mücadele eden Genet 1986'da Paris'te bir otel odasında ölü olarak bulundu. Genet'nin başını sert bir şekilde çarpmış olabileceği düşünülmektedir.
Yapıtları
Roman ve Otobiyografi
- Çiçeklerin Meryem Anası, Notre-Dame des fleurs, 1944
- Gülün Mucizesi, Miracle de la rose, 1946
- Cenaze Töreni, Pompes Funèbres, 1947
- Denizci, Querelle de Brest, 1947
- Hırsızın Günlüğü, Journal du voleur, 1948
Siir
- Cenaze Marşı, Marche funèbre, 1945
Oyun
- Sıkıyönetim: Haute surveillance, 1947.
- Hizmetçiler: Les bonnes, 1947.
- Balkon: Le balcon, 1956.
- Zenciler: Les nègres, 1958.
- Paravanlar: Les paravents, 1961.
Sanat
- Giacometti'nin Atölyesi: L'Atelier d'Alberto Giacometti, 1986.
Düz yazı
- Sevdalı Tutsak: Un captif amoureux, 1986.
- Açık Düşman Jean Genet'den Seçme Yazılar ve Söyleşiler, 1984.
- Tek Başına Şatila'da Dört Saat, Quatre heures à Chatila)), 1982.
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Jean Genet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |