Kalay

Kalay, periyodik cetvelde atom numarası 50 olan elementtir. Simgesi Sn olup Latince stannum dan gelir. Gümüşümsü gri renktedir. Havada kolaylıkla okside olmaz, korozyona karşı dirençlidir. Bu özelliğinden ötürü diğer metallerin (korozyondan korumak amacıyla) kaplanmasında kullanılır. Tarihçesi MÖ 3000 yıllarına dayanır. Antik Mısır'da ve Mezopotamya'da bronz alaşımında kalay kullanılmıştır.

Kalay (Sn)

H Periyodik tablo He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og  
  La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
  Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr  


Temel özellikleri
Atom numarası 50
Element serisi Zayıf metaller
Grup, periyot, blok 14, 5, p
Görünüş Gümüşümsü gri
Kütle numarası 118,710(7) g/mol
Elektron dizilimi Kr 4d10 5s2 5p2
Enerji seviyesi başına
Elektronlar		 2, 8, 18, 18, 4
CAS kayıt numarası 7440-31-5
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli katı
Yoğunluk (beyaz) 7,265 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu 6,99 g/cm³
Ergime noktası 505,08 °K
231,93 °C
Kaynama noktası 2875 °K
2602 °C
Ergime ısısı (beyaz) 7,03 kJ/mol
Buharlaşma ısısı (beyaz) 296,1 kJ/mol
Isı kapasitesi 27,112 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı Tetragonal
Yükseltgenme seviyeleri (4+), (2+)
Elektronegatifliği 1,96 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi 708,6 kJ/mol
Atom yarıçapı 145 pm
Atom yarıçapı (hes.) 145 pm
Kovalent yarıçapı 141 pm
Van der Waals yarıçapı 217 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci 115 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik 66,8 W/(m·K)
Isıl genleşme 22,0 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı 2730 m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği 1,5
Vickers sertliği ? MPa
Brinell sertliği 51 MPa

Allotropları

Kalayın alfa-kalay ve beta-kalay olmak üzere başlıca iki allotropu vardır. Düşük sıcaklıklarda gri veya alfa-kalay kararlı olup, silisyum ve germanyuma benzeyen kübik kristal yapıdadır. 13,2 °C nin üzerinde ısıtıldığında beyaz veya beta-kalaya dönüşür. Beyaz kalay tetragonal kristalin yapıdadır. Soğutulduğunda yavaşça gri formuna dönüşür ki bu durum kalay hastalığı olarak bilinir. Bu dönüşüm, aluminyum ve çinko gibi empüritelerin (safsızlıkların) varlığından etkilenir ve antimon veya bizmut ilavesiyle önlenebilir.

Simyacıların kullandığı kalay simgesi

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.