Kükürt

Kükürt, limon sarısında ametal, yalın katı cisimdir (simgesi S olan kimyasal bir elementtir). Kükürt doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir (yer kürenin % 0,06'sını oluşturur). Özellikle en önemli kükürt yataklarının yer aldığı Sicilya, Louisiana ve Japonya'da eski volkanların yakınında, alçı taşı ya da kireç taşı katmanları arasında doğal halde bulunur. Çoğunlukla metallerle birleşmiş olarak görülür. Demir, bakır, kurşun, ve çinko sülfürler, bu metallerin en önemli cevridir. Kalsiyum sülfatı ya da başka deyişle alçıtaşını saymak gerekir.

Kükürt (S)

H

Periyodik tablo

Temel özellikleri

Atom numarası

16

Element serisi

Ametaller

Grup, periyot, blok

16, 3, p

Görünüş

limon sarısı

Kütle numarası

32,066 g/mol

Elektron dizilimi

[Ne]3s²3p⁴

Enerji seviyesi başına
Elektronlar

2,8,6

CAS kayıt numarası

7704-34-9

Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli

Katı

Yoğunluk

2,07 g/cm³

Sıvı hâldeki yoğunluğu

1,819 g/cm³

388,36 °K
115,36 °C

717,75 °K
444,75 °C

(mono) 1,727 kJ/mol

(mono) 45 kJ/mol

22,75 J/(mol·K)

Atom özellikleri

Kristal yapısı

Orthorhombic

Yükseltgenme seviyeleri

6, 5, 4, 3, 2, 1, -1, -2

2,58 Pauling ölçeği

999,6 kJ/mol

100 pm

88 pm

102,5 pm

Van der Waals yarıçapı

180 pm

Diğer özellikleri

Elektrik direnci

5,0 nΩ·m (20°C'de)

Isıl iletkenlik

(amorf) 0,205 W/(m·K)

? µm/(m·K) (25°C'de)

- m/s (-'de)

2

? MPa

Brinell sertliği

? MPa

Doğada çeşitli bileşikler halinde bulunan kükürt dahilen hafif laksatif olarak kullanılır. Dıştan sürüldüğü zaman (losyonlar, merhemler) asalakları öldürücü seboreyi giderici ve keratin eritici nitelikler gösterir. Pek çok maddelerin moleküllerinde bir ya da birçok kükürt atomu bulunur. Kükürdün varlığı bu maddelere sülfamit örneğinde olduğu gibi bakteri öldürücü özellikler kazandırır.

Kükürt gidermek bir maddeyi bileşiminde bulunan kükürtten ya da bir sülfürden arındırmak (dökme demirde bulunan kükürt kireç ferromanganez ya da sodyum karbonat katılarak giderilir). Kükürt sütü bir asidin hiposültid üzerine etkimesi sonunda oluşan kolodal kükürt asıltısıdır. Çubuk kükürt, silindir biçiminde dökülmüş kükürttür.

Hidrojenle kükürt giderme bir benzinin bir mazotun kükürdünü bir katalizör eşliğinde gidermek için hidrojen kullanan arıtma yöntemidir. Kükürt taşı aşırı derecede kükürtlenmiş şaraplarda duyulan hoşa gitmeyen taddır.

Kükürt, antikçağda bilinen dokuz yalın cisimden biriydi. Kükürdün kimyasal bir element olduğu 1777'de Lavoisier'dan ortaya attı. 1810'a doğru Gay Lussac ile Thenard tarafından deneysel olarak doğrulandı. Kükürt tatsız, kokusuz bir katıdır, ısı ve elektriği iyi iletmez. Sıcak suya bir parça kükürt atıldığında hafif çatırtılar çıkar ısıtıldığında 113° dereceye doğru eriyerek açık sarı bir sıvı verir, bu sıvı daha yüksek sıcaklıkta ağdalı bir kıvama erişerek esmerleşir. 220° dereceye doğru kararır ve akışkanlığını yitirir. Daha sonra akışkanlığını yeniden kazanmasına karşın rengini korur ve 446,6° derecede kaynar buharının yoğunluğu sıcaklığa göre değişir. Kükürt molekülündeki atom sayısının değiştiğini de gösterir. Suda çözünmemesine karşın benzende hafifçe çözünür ama en önemli çözücüsü karbon sülfürdür.

Kükürt kimyasal olarak oksijenle birçok benzerlik gösterir ve bileşmelerde oksijenin yerine geçer. Ama daha az elektronegatifdir; Metaller, oksijenle olduğu gibi kükürt buharında yanarak sülfürleri meydana getirir. Nitekim demir talaşı ve kükürt çiçeği hafifçe ısıtıldığında akkor hale gelerek yapay demir sülfürüne dönüşür. Kükürt oksijen ve halojenlere karşı elektropozitiftir.

Kükürt

Kükürdün birçok kullanım alanı vardır. Ham kükürdün büyük bölümü, kükürt dioksit gazı, sülfürik asit, karbon sülfür, tiyosülfat vb. üretiminde kullanılır. Arı kükürt, kara barut ve havai fişeklerin bileşimine girer. Kükürtten ayrıca kibrit yapımında, kauçuğun kükürtlenmesinde, ebonit üretiminde yararlanılır. Bu aralarda bağlarda görülen külleme hastalığına karşı yapılan kükürtleme ile deri hastalıklarının tedavisinde kullanılan pomat ve şampuanların hazırlanmasında kükürtten yararlanıldığını özellikle belirtmek gerekir. Kükürt dioksit, amfizemin ve süreğen bronşitlerin oluşumunda önemli rol oynar, çocuklarda solunum hastalıklarının sayısını artırır. Bitkilerde oldukça kısa süreli temaslarda yaprak nekrozlarına neden olur. Daha düşük yoğunlukta, ama daha uzun süreli temaslarda metabolizma etkinliğinde azalma yapar.

Kükürt, hem dahilen hem de haricen kullanılan bir halk ilacıdır. Uyuz ve egzamada mangal külüyle karıştırılan kükürt, zeytin yağıyla pomat yapılarak hasta bölgeye sürülür. Alerjiye karşı toz kükürt, leblebi unu ya da balla karıştırılarak hastaya yedirilir. Yanıklarda bir miktar kükürt kireçle karıştırılıp pomat haline getirilerek deriye sürülür. Kulak hastalıklarını sağaltmak için, çocuk düşürmek içinde kullanılır. Anadolu'nun bazı yörelerinde hayvan uyuzunda ve hayvanların mide bağırsak parazitlerini düşürmek üzerede dahilen kükürt kullanılır.

Kükürt ve insan vücudu

Kükürt Minerali’ nin Görevi: Bağ dokusu, deri, tırnak üretimi, kan şekeri seviyesinin kontrolü, vücudun zehirlerden temizlenmesi, safra üretimi.Sağlıklı saç,cilt ve tırnaklar için gereklidir. Oksijen dengesinin muhafazasına yardımcı olur,bu da beyin fonksiyonları için çok önemlidir. Sülfür aynı zamanda B-grubu vitaminlerinin işlevlerini yerine getirmesine ve karaciğerde safranın salgılanmasına yardımcı olur.

Kükürt yatakları

Kükürt, doğada bol bulunan bir elementtir; taş kürenin %0,06'sını oluşturur. Özellikle en önemli kükürt yataklarının yer aldığı Sicilya, Luisiana ve Japonya'da eski volkanların yakınlarında, alçı taşı, kireç taşı katmanları arasında doğal halde bulunur. Türkiye'de Keçiborlu'da Etibank tarafından kapatılan ocaklar 2008 yılında tekrar açılmıştır.

Kükürt izotopları

Kükürtün 23 bilinen izotopları vardır. Bunların dördü kararlıdır: ³²S (% 95,02), ³³S (% 0,75), ³⁴S (% 4,21), ve ³⁶S (% 0,02). ³⁵S dışında, kükürtün radyoaktif izotopları oldukça kısa ömürlüdür. ³⁵S atmosferde ⁴⁰Ar'un kozmik ışınlarla parçalanmasıyla oluşur. Bunun yarılanma süresi 87 gündür. Bir sonraki uzun ömürlü radyoizotop, 170 dakikalık bir yarılanma süresi ile, kükürt-38'dir. Yarılanma süresi 200 nanosaniye ile en kısa ömürlü radyoizotop, kükürt-49'dur.

İzotop	Yarılanma süresi	Çürüme enerjisi (MeV)	Spin / Eşlem	Çürüme modları (%)	Doğal bolluk (%)
²⁶S	10 ms		0+	2p (% 100)
²⁷S	21 ms	18,26 (K/β⁺)	5/2+	K/β⁺ (%98), K2p (%2), Kp = ?
²⁸S	125 ms	11,23 (K/β⁺), 9,17 (Kp)	0+	K/β(%79), Kp(%21)
²⁹S	187 ms	13,79	5/2+	K/β⁺ (%53), Kp (%47)
³⁰S	1,178 s	6,138	0+	K/β⁺ (%100)
³¹S	2,572 s	5,396	1/2+	K/β⁺ (%100)
³²S	kararlı		0+		95,02
³³S	kararlı		3/2+		0,75
³⁴S	kararlı		0+		4,21
³⁵S	87,32 gün	0,167	3/2+	β⁻ (%100)
³⁶S	kararlı		0+		0,02
³⁷S	5,05 dk.	4,865	7/2−	β⁻ (%100)
³⁸S	170,3 dk.	2,937	0+	β⁻ (%100)
³⁹S	11,5 s	6,64	(3/2,5/2,7/2) -	β⁻ (%100)
⁴⁰S	8,8 s	4,71	0+	β⁻ (%100)
⁴¹S	1,99 s		7/2−	β⁻(> %99,9), β⁻ (< %0,1)
⁴²S	0,56 s	7,7 (β⁻), 2,0 (β⁻n)	0+	β⁻ (%96), β⁻ (%4)
⁴³S	220 ms	11,5 (β⁻), 4,4 (β⁻n)		β⁻(%60), β⁻(%40)
⁴⁴S	123 ms	9,1 (β⁻), 5,1 (β⁻n)	0+	β⁻ (%82), β⁻ (%18)
⁴⁵S	82 ms	14,1 (β⁻), 7,1 (β⁻n)		β⁻ (%46), β⁻ (%54)
⁴⁶S	50 ms		0+	β⁻ (%100)
⁴⁸S	<200 ns		0+	β⁻ (%100)
⁴⁹S	<200 ns			n (%100)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.