Kapıdağ Yarımadası

Kapıdağ Yarımadası, Balıkesir ilinin Erdek ilçesinin kurulu olduğu, bir kıstakla ana karaya bağlanan ve eski dönemlerde bir ada olan Marmara Denizi içindeki yarımadadır.

Kapıdağ Yarımadası
Yer Balıkesir, Erdek
Kıyısındaki denizler Marmara Denizi
Koordinat 40.45949°N 27.85172°E / 40.45949; 27.85172
Yüzölçümü 300 km²
En yüksek noktası 808 m
Ülke (ler)  Türkiye
Kıta Asya
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
Nüfus (2017) 32.477
Balıkesir'i gösteren bir harita. Erdek ilçesinin bulunduğu yarımada Kapıdağ Yarımadası'dır.

Tombolo

Kapıdağ yarımadası oluşum bakımından tombolo'ya örnektir. Alan önceden bir ada iken, dalga biriktirmesi nedeniyle yarımada olmuştur. Dalgalar ada ile kara arasına kum-çakıl gibi malzemeleri biriktirmiş, oluşan dar kıstak ile yarımada oluşmuştur. Kıstağın uzunluğu 1500 m, genişliği 1700 m'dir[1].

Tombolo, iki kıyı okundan oluşmaktadır. Orta kısmı henüz karalaşmamış Belkıs bataklığı bulunur. Bu alana yarımadadan ine akarsular tarafından tortu doldurulmaya devam edilmektedir[2].

Coğrafya

Yüzölçümü yaklaşık 300 kilometrekare olup kuzey ve batı bölgelerinde yüksekliği 700-800 metreyi bulan dağlar bulunur. En yüksek yeri Dedebayırı Tepesidir (808 m). Diğer yüksek tepeler ise, Büyükgamla Tepe 797 m, Çokla Tepe 718 m, Kese Tepe 783 m, Dumanlı Tepe 668 m ve Yatak Tepe 774 m'dir[1].

Yarımadanın 17.686 hektarını ormanlar oluştur. Kara ile birleştiği kıstağın doğu yanında Bandırma Körfezi, batı yanında ise Erdek Körfezi yer alır.

Yarımada Marmara Geçiş İklimi bölgesindedir. Yıllık ortalama sıcaklık 14 °C, yıllık ortalama yağış 700,22 mm, yıllık bağıl nem ortalaması %71,34'tür[1].

Yarımadanın önemli akarsuları şunlardır: Değirmendere, Bağlar Dere, Ceylan Dere, Pekmez Dere, Keselidağ Dere, Muğla Dere, Eğridere, Ballıpınar Dere, Kurtboğaz Dere[1].

Tarih

Su kaynakları bakımından zengin bir bölge olup, antik çağlardan beri yerleşim vardır. Bölgede bilinen en eski yerleşim yeri Kizikos'tur.

Canlı hayatı

Yarımadada 6 takıma ait 32 memeli türü belirlenmiştir. Bunlar; Böcekçiller (5), Yarasalar (9), Tavşanımsılar (1), Kemiriciler (1), Etçiller (7), Çift toynaklılar (3). Yaban kedisi ve vaşakın yarımadada nadir tür olduğu belirlenmiştir[3].

Alanda 108 bitki türü belirlenmiştir. Çam, meşe türleri, kayın, gürgen, kestane, zeytin, yaygın olarak görülmektedir[3].

Müdahale

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 1957 yılında kıstak kısmına gemiler için bir kanal yapmaya başlamış, fakat denizin getirdiği sedimentler ile kanal ağızları hemen dolduğundan bu kanal işinden vazgeçilmiştir, kanalın izi hala görülebilir. Kıstak günümüzde hala bataklıktır[2].

Kaynakça
  1. ÖNER, Dr. Hatice Handan; AKBİN, Gıyasettin (2010). "Kapıdağ Yarımadası'nın Fitososyolojik ve Fitoekolojik Yönden İncelenmesi" (PDF). yayin.ogm.gov.tr. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
  2. CÜREBAL, İsa; KIZILÇAOĞLU, Alaattin; SOYKAN, Yrd. Doç. Abdullah. "Belkıs Tombolosunun Jeomorfolojik Ve Uygulamalı Jeomorfolojik Özellikleri" (PDF). balikesir.edu.tr. 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
  3. HIZAL, Erdem (2008). "Kapıdağ Yarımadası Memeli (Mammalıa) Faunası". Bartın Orman Fakültesi Dergisi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.