Lambda Scorpii
Lambda Scorpii (λ Sco, λ Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 570 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Takımyıldızının ikinci en parlak yıldızı olan λ Sco, gece gökyüzünün de en parlak yıldızları arasındadır. Geleneksel adı olan Shaula, Arapça الشولاء El-şevle "yükseltilmiş [kuyruk]" anlamına gelmektedir. Çince'de ise 尾宿八 "kuyruğun sekizinci yıldızı" olarak bilinir.
 | ||
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 | ||
|---|---|---|
| Takımyıldız | Akrep | |
| Bahar açısı | (α) | 17s 33d 36,52012sn[1] |
| Yükselim | (δ) | -37° 06′ 13,7648″[1] |
| Galaktik enlem | -2,21434056[2]° | |
| Galaktik boylam | 351,74443016[2]° | |
| Görünür parlaklık | (V) | 1,62[1] |
| Görünür parlaklık | (B) | 1,48[1] |
| Görünür parlaklık | (J) | 2,013[1] |
| Sınıflandırma | ||
| Tayfsal sınıf | ||
| U-B Renk ölçeği | A: -0,89[4] | |
| B-V Renk ölçeği | A: -0,22[4] | |
| R-I Renk ölçeği | A: -0,28[4] | |
| Değişen yıldız türü | Beta Cephei[5] | |
| Gökölçümsel nitelikleri | ||
| Dikey hız | (Rv) | -3,00[1] km/sn |
| Iraklık açısı | (π) | 5,71 ± 0,75[6] mys |
| Uzaklık | 570[6] Iy (180 pc) | |
| mutlak parlaklık | (V) | -5,15[7] |
| Özdevinim nitelikleri | ||
| Bahar açısı payı | (μ) | -8,53 ± 1,08[6] mys/y |
| Yükselim payı | (μ) | -30,80 ± 0,62[6] mys/y |
| Fiziksel özellikler | ||
| Kütle | (m) | A: 10,4 ± 1,3[8] B: 8,1 ± 1,0[8] C: 1,8 ± 0,2[3] M⊙ |
| Yarıçap | (r) | A: 6,5[9] B: 5,4[10] R⊙ |
| Aydınlatma gücü | A: 9.000[10] B: 5.000[10] L⊙ | |
| Etkin sıcaklık | A: 25.000[11] B: 21.000[11] K | |
| Dönme hızı | (v sin i) | 145[12] km/sn |
| Tahmini yaş | 10-13 milyon[11] y | |
| Katalog belirtmeleri | ||
| Shaula • λ Sco • 35 Scorpii • HD 158926 • HIP 85927 • SAO 208954 • CCDM J17336-3706A/B/C • HR 6527 • FK5 652 | ||
Gözlem bilgisi
Lambda Scorpii, Akrep'in kuyruğunda yer alır. Akrep'in kuyruğunu bulmak için, bir süre Antares'den itibaren sönük yıldızlardan oluşan bir eğriyi aşağıya (güney) ve sola (doğu) doğru takip etmek gerekir. Bu çizginin sol alt bölümü kuzeye doğru ters bir eğri oluşturur ve Yay'ın yakınındaki bir grup yıldızla sonuçlanır. Burada, υ Scorpii'nin çok yakınında görünmektedir. Kuzey yarımkürede en uygun gözlem zamanı yaz aylarıdır.
Özellikler
Lambda Scorpii, Dünya'dan 570 ışık yılı uzaklıktadır. Spektroskopik ve interferometrik gözlemler, iki B-tipi yıldız ve bir anakol öncesi yıldızdan oluşan üçlü yıldız sistemi olduğunu göstermiştir.[11] Birincil yıldız Beta Cephei türü bir değişen yıldızdır. B bileşeninin yörünge süresi 1.053 gün ve anakol öncesi yıldızın yörünge süresi 6 gündür. Bu üç yıldızın aynı zamanda oluştuğunu düşündüren şey, aynı yörünge düzleminde yer almalarıdır. Yıldızların kütleleri; 10,4 ± 1,3 (A), 8,1 ± 1,0 (B) ve 1,8 ± 0,2 (C) güneş kütlesidir. Sistemin yaşı 10 ile 13 milyon yıl aralığında tahmin edilmektedir.
Kaynakça
- V* lam Sco -- Variable Star of beta Cep type SIMBAD
- Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)
- K. Uytterhoeven (2004). "Interpretation of the variability of the β Cephei star λ Scorpii. I. The multiple character" (PDF). Astronomy & Astrophysics. Cilt 427. s. 581–592. doi:10.1051/0004-6361:20041223. Erişim tarihi: 22 Eylül 2013.
- VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)
- alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)
- Ashland Astronomy Studio - Shaula (HIP 85927)
- D. Heynderickx, C. Waelkens, P. Smeyers (1994). "A photometric study of β Cephei stars. II. Determination of the degrees L of pulsation modes". Astronomy and Astrophysics Suppl. Cilt 105. s. 447-480. Erişim tarihi: 19 Eylül 2013.
- Tango, W. J.; Davis, J.; Ireland, M. J.; Aerts, C.; Uytterhoeven, K.; Jacob, A. P.; Mendez, A.; North, J. R.; Seneta, E. B.; Tuthill, P. G. (Ağustos 2006), "Orbital elements, masses and distance of λ Scorpii A and B determined with the Sydney University Stellar Interferometer and high-resolution spectroscopy", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 370 (2), ss. 884-890, arXiv:astro-ph/0605311 $2, Bibcode:2006MNRAS.370..884T, doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10526.x.
- Underhill, A. B.; Divan, L.; Prevot-Burnichon, M.-L.; Doazan, V. (Kasım 1979), "Effective temperatures, angular diameters, distances and linear radii for 160 O and B stars", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, cilt 189, ss. 601-605, Bibcode:1979MNRAS.189..601U.
- James B. Kaler. "Shaula". Stars. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2013.
- W. J. Tango (2006). "Orbital elements, masses and distance of λ Scorpii A and B determined with the Sydney University Stellar Interferometer and high-resolution spectroscopy". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 370. s. 884–890. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10526.x. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010.
- K. De Mey (1997). "The line-profile variable λ Scorpii is a spectroscopic triple system". Astronomy & Astrophysics. Cilt 324. s. 1096–1104. Erişim tarihi: 18 Eylül 2013.