Mükerrem Sarol

Mükerrem Sarol (d. 1909, Trablusşam, Osmanlı İmparatorluğu – ö. 8 Kasım 1995, İstanbul, Türkiye), Türk doktor, siyasetçi, milletvekili ve devlet bakanı.

Yaşamı

Babası, 5 Temmuz 1939'da Jandarma Genel Komutan Yardımcısı görevine atandıktan bir yıl sonra, 13 Temmuz – 27 Ekim 1940 tarihleri arasında vekaleten Jandarma Genel Komutanı görevine getirilen, Mustafa Kemal Atatürk'ün de yakından tanıdığı Gen. Osman Nuri Sarol'dur.[1] Kütahya'nın Gediz ilçesinin ileri gelen ailelerinden birine mensup olan Gen. Osman Nuri Sarol, 1909 yılında Osmanlı ordusundaki görevi nedeniyle bulunduğu Trablusşam'dayken, oğlu ve ilk çocuğu Mükerrem Sarol dünyaya geldi.

Dr. Mükerrem Sarol, 1933'te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdikten sonra Hamburg'da doğum ve kadın hastalıkları uzmanı oldu. 1938'de Türkiye'ye dönen Sarol, Aydın'da hükûmet doktoru olarak çalışırken Adnan Menderes ile tanıştı ve siyasete atıldı. 1950'de Demokrat Parti'den (DP) İstanbul milletvekili seçildi. 9. ve 10. Dönem'de İstanbul, 11. Dönem'de Edirne milletvekili olarak seçilen Sarol, 1950'li yıllarda Devlet Bakanı olarak görev yaptığı DP iktidarı döneminde, Başbakan Adnan Menderes'in yakın dostları ve çalışma arkadaşları arasındaydı.

6-7 Eylül Olayları (1955) sonrasında Menderes'in istifasını isteyen DP milletvekillerine karşı Menderes'e önerdiği formülle (Hükûmet adına değil, şahsi olarak, Adnan Menderes adına güvenoyu isteme) Menderes'in siyasi yaşamını kurtarmıştır. Bu yöntem, siyasi literatüre "Sarol Formülü" olarak geçmiştir. Siyasete girdiği yıllarda yayımlamaya başladığı Türk Sesi gazetesinin imtiyazını, Üçüncü Menderes hükûmetinde basınla ilgili Devlet Bakanı olması (1954) üzerine bir yakınına devretmesi, ispat hakkı konusunu gündeme getirdi; ayrıca DP'de bölünmelere ve kendisinin 1955 yılında Devlet Bakanı görevinden ayrılmasına yol açtı.

1958 yılında İstanbul'daki Büyük Kulüp'ün Başkanı olarak seçilen Dr. Mükerrem Sarol, 1960 yılına dek bu görevini sürdürdü.[2]

27 Mayıs 1960 Darbesi'ne kadar TBMM'deki yasama görevine milletvekili olarak devam eden Sarol, Yassıada'da yargılanarak mahkûm olduysa da, 1964 affıyla özgürlüğüne kavuştu. 1975'ten sonra Adalet Partisi (AP) saflarında yer aldı.

Yakın dostu Adnan Menderes'in hayatıyla ilgili anılarını derlediği "Bilinmeyen Menderes" adlı 2 ciltlik bir kitap yazdı.[3]

Mehmet Ali Birand'ın Demirkırat (1991) adlı belgeselinde DP dönemine ilişkin anılarıyla yer aldı.

Evli ve 5 çocuk babası (Demir Baran Sarol, Gül Sarol, Osman Nuri Sarol, Atilla Sarol, Timur Sarol) olan Dr. Mükerrem Sarol, 8 Kasım 1995 tarihinde İstanbul'da yaşamını yitirdi.

Eserleri
  • "Bilinmeyen Menderes" (I ve II). Kervan Yayınları (1983) ve İnkılap Kitabevi (2013), İstanbul.

Popüler kültür
  • Ben Onu Çok Sevdim (2013–2014) adlı televizyon dizisinde oyuncu Bahtiyar Engin tarafından canlandırıldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Jandarma Dergisi (Yıl: 75, Sayı: 87, Ağustos 1999): "Yüzbaşı Ali Saip (Ursavaş) ve Binbaşı Osman Nuri'nin (Sarol) Millî Mücadele Anıları". Derleyen: (E) Korg. Hüseyin Işık, 1999. Sayfa: 23.
  2. Hürriyet: "Büyük Kulüp'te büyük yarış" 19 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oya Berberoğlu, 27-02-2000.
  3. "Dr. Mükerrem Sarol: "Bilinmeyen Menderes" (I ve II)". 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2014.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.