Samet Ağaoğlu
Samet Ağaoğlu, (1909, Bakü - 6 Ağustos 1982, İstanbul), Türk yazar, siyasetçi.
Samet Ağaoğlu | |
---|---|
Türkiye Ticaret Bakanı | |
Görev süresi 6 Aralık 1954 - 8 Şubat 1958 | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Fethi Çelikbaş |
Yerine gelen | İbrahim Sıtkı Yırcalı |
Türkiye Çalışma Bakanı | |
Görev süresi 11 Kasım 1952 - 8 Nisan 1953 | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Nuri Özsan |
Yerine gelen | Hayrettin Erkmen |
Türkiye Başbakan Yardımcısı | |
Görev süresi 5 Haziran 1950 - 10 Kasım 1952 | |
Başbakan | Adnan Menderes |
Yerine geldiği | Nihat Erim |
Yerine gelen | Fatin Rüştü Zorlu |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 9., 10. ve 11. dönem milletvekili | |
Seçim Bölgesi | 1950 - Manisa 1954 - Manisa 1957 - Manisa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1909 Bakü, Azerbaycan |
Ölüm | 6 Ağustos 1982 (73 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Partisi | Demokrat Parti |
Evlilik(ler) | Neriman Ağaoğlu |
İlişkiler | Ahmet Ağaoğlu (Babası) |
Bitirdiği okul | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Samet Ağaoğlu Azerbaycan'dan Türkiye'ye göç eden Ağaoğlu ailesinin dördüncü çocuğudur ve kendisi gibi yazar ve fikir adamı olan Ahmet Ağaoğlu'nun oğludur. İlk ve orta öğrenimini Bayazıt Fevziye Lisesi'nde tamamladıktan sonra, 1929 yılında Ankara Lisesi'nden mezun oldu. 1931 yılında Ankara Hukuk Mektebi'ni bitirdikten sonra Strasbourg'a giderek üniversitenin "yüksek etüdler" bölümünde 16 ay okumuş, ancak doktorasını tamamlayamamış, babasının işlerinin bozulması üzerine yurda dönmek zorunda kalmıştır. Yurda döndükten sonra ekonomi ve ticaret bakanlıklarında bazı üst düzey görevlerde bulunmuş, 1946 yılında devlet hizmetinden ayrılmıştır.
Avukatlık yapmaya başladığı sırada Demokrat Parti saflarında politikaya atılmıştır. 1950, 1954 ve 1957 seçimleri ile IX., X., XI. Dönem Manisa Milletvekilliği yapmıştır. Çalışma, sanayi ve devlet bakanlığı vazifelerinde bulundu.[1] 27 Mayıs 1960 askerî darbesinde tutuklanıp hüküm giydi. Ömür boyu hapisle cazalandırıldı. İmralı ve Kayseri cezaevlerinde tutuklu kaldı. 1964 yılında Yassıada'da cezasını çekerken çıkan özel bir afla salıverildi. Bundan sonra siyasetle dolaylı olarak ilgilendi.
Kendini tümüyle yazılarına verdiği bir dönemde, 6 Ağustos 1982'de öldü.[2]
Edebî kişiliği
Yazmaya lise sıralarında başlayan Samet Ağaoğlu, 1929 - 1931 yıllarında Behçet Kemal Çağlar, Ahmet Muhip Dıranas gibi arkadaşlarıyla Hep Gençlik adında bir dergi çıkarmıştır.[3] Strazburg yaşamını anlatan ilk öyküleriyle görünmüştür. Politik çalışmaları dolayısıyla kitaplarını uzun aralıklarla çıkarmış, ancak yaşamının sonuna kadar yazınla ilgisini koparmamıştı.
Siyâsî içerikli pek çok yazıya da imza atmış olan Samet Ağaoğlu, öykü ve denemelerini dönemin Varlık, Yücel, Çığır gibi önemli dergilerinde yayımlamıştı.
Yazılarında Samet Agayef imzasını da kullanmıştır.[4]
Eserleri
Öykü
- 1944 Strassburg Hatıraları
- 1950 Zürriyet
- 1953 Öğretmen Gafur
- 1957 Büyük Aile
- 1964 Hücredeki Adam
- 1965 Katırın Ölümü
Anı
- 1940 Babamdan Hatıralar
- 1958 Babamın Arkadaşları
- 1965 Aşina Yüzler
- 1967 Arkadaşım Menderes
- 1972 Marmara'da Bir Ada
- 1973 Demokrat Parti'nin Doğuş ve Yıkılış Sebepleri-Bir Soru
- 1978 İlk Köşe
- 1992 Siyasi Günlük:Demokrat Partinin Kuruluşu
İnceleme
- 1944 Kuvayı Milliye Ruhu
- 1947 İki Parti Arasındaki Siyasi Farklar
Gezi
- 1967 Sovyet Rusya İmparatorluğu
Kaynakça
- Özel
- http://www.basbakanlik.gov.tr/sour.ce/index.asp?wpg=kabine&did=basbakanlik.123475 , 20.HÜKÜMET ÜYELERİ
- "Ağustos 1982 Bülteni". T.C. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 3 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- Alangu, Tahir (1965). Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman. 2. İstanbul. s. 39. OCLC 945650042.
- Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar. s. 39. ISBN 975-8724-79-7.
- Genel
- Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 1 (3. bas.). İstanbul: YKY. Mart 2010. s. 22-23. ISBN 9789750805684.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Fethi Çelikbaş |
Türkiye Sanayi Bakanı 6 Aralık 1954 - 8 Şubat 1958 |
Sonra gelen: İbrahim Sıtkı Yırcalı |
Önce gelen: Nuri Özsan |
Türkiye Çalışma Bakanı 11 Kasım 1952 - 8 Nisan 1953 |
Sonra gelen: Hayrettin Erkmen |
Önce gelen: Nihat Erim |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 5 Haziran 1950 - 10 Kasım 1952 |
Sonra gelen: Fatin Rüştü Zorlu |