Mikis Theodorakis

Michael "Mikis" Theodorakis (Yunanca: Μιχαήλ "Μίκης" Θεοδωράκης, 29 Temmuz 1925, Yunanistan), 1000'den fazla şarkı yazan söz yazarı, besteci, aktivist, siyasetçi.[1][2][3][4][5] Zorba (1964), Z (1969) ve Serpico (1973) filmleri için bestelediği müzikleriyle de bilinir. "Holokost hakkında yazılan en güzel müzik eseri" olarak nitelendirilen "Mauthausen'in Ballad'ı" olarak da bilinen "Mauthausen Üçlemesi" önemli görülen eserlerinden biridir. Theodorakis, Yunanistan'ın en tanınmış yaşayan bestecisi olarak görülmektedir.[2][4][6] Theodorakis, Lenin Barış Ödülü'nün de sahibidir.[7]

Mikis Theodorakis
Mikis Theodorakis (2004)
Kendi dilinde ismi	Μιχαήλ (Μίκης) Θεοδωράκης
Doğum	29 Temmuz 1925 Sakız Adası, Yunanistan
İkamet	Yunanistan
Milliyet	Yunan
Vatandaşlık	Yunanistan
Meslek	Besteci, siyasetçi, aktivist
Etkin yıllar	1943-günümüz
Önemli eser(ler)	Mauthausen Üçlemesi
Stil	20. yüzyıl klasik müziği
Ödüller	Lenin Barış Ödülü
Resmî site	mikis-theodorakis.net
İmza

Siyasi olarak, Yunanistan Komünist Partisi ile ilişkili olduğu bilinmektedir. 1981-1990 yılları arasında KKE'nin milletvekilliğini de yapmıştır. Bununla birlikte, 1989'da, ülkenin, Andreas Papandreu hükûmetinin sayısız skandalından dolayı oluşan siyasal krizden çıkabilmesi için, merkez sağdaki Yeni Demokrasi Partisi'nin içinde bağımsız bir aday olarak bir süre çalıştı ve muhafazakârlar, sosyalistler ve solcular arasında büyük bir koalisyon kurmaya yardımcı oldu.[8] 1990'da yeniden parlamentoya seçildi, Constantine Mitsotakis yönetimindeki ülkede hükûmet bakanı oldu. Bu süreçte uyuşturucu ve terörle mücadele çalışmaları yürütürken kültür, eğitim ve Yunanistan-Türkiye arasındaki ilişkileri iyileştirmek için de çalıştı.

Hayatı

29 Temmuz 1925'te Yunanistan'ın Sakız Adası'nda, Giritli avukat bir baba[9][10] ve Çeşme, İzmirli Yunan bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi.[6][11][12][13][14] Çok küçük yaşlarda müziğin büyüsüne kapılan Mikis, henüz hiçbir müzik eğitimi almadan çocuk yaşta kendi kendisine şarkı yazmaya çalışmıştı. İlk müzik derslerini Pirgos[15] ve Patra'da[16] aldıktan sonra, kurduğu bir koro ile birlikte Bizans dinsel müzikleriyle ilk konserlerini verdiğinde henüz 17 yaşındaydı.[17][18][19]

İtalya'nın Yunanistan'a savaş açmasıyla birlikte Theodorakis de 17 yaşında direniş hareketine katıldı. Esir düşen Theodorakis bir süre sonra serbest bırakıldı. Ancak Yunanistan'ın Naziler tarafından işgal edilmesiyle birlikte yeniden direnişçilerin saflarına katıldı. Tekrar esir düşen Mikis, yoğun işkencelere maruz kaldı ve ardından ölüm cezasına çarptırıldı. Cezası infaz edilmek üzere kurşuna dizilen Mikis büyük bir tesadüf sonucu ölmedi. İkinci dünya savaşının sona ermesinden sonra başlayan Yunan iç savaşı boyunca (1946-1952 arası) yine birçok kez hapse girip çıktı ve bu dönemin sonunda ülkeden sürgün edildi. Paris'e giden Mikis burada burslu olarak müzik eğitimine devam etti.

Theodorakis 1961 yılında Yunanistan'a döndü ve kurduğu Lambrakis Gençlik Örgütü'nün başkanlığına seçildi. Kısa bir süre sonra da Pire'den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1967 Albaylar darbesinin hemen ertesi günü Theodorakis'e yönelik ciddi bir baskı kampanyası başlatıldı. Albaylar Cuntası 13 nolu ordu kararnamesiyle Mikis Theodorakis'in müziklerinin çalınmasını ve dinlenmesini yasakladı. Yeraltına çekilen Theodorakis Yurtsever Cephe'yi kurarak cunta rejimine karşı mücadelesini sürdürdü. Ancak kısa bir süre sonra yakalandı. Önce cezaevine konuldu, ardından Oropo toplama kampına götürüldü. Dünya çapında sürdürülen bir dayanışma kampanyası sayesinde cezası sürgüne çevrildi ve böylece 1970 yılında kamptan alınıp sürgüne gönderildi.

Mikis Theodorakis sürgünde de Albaylar Cuntası'na karşı mücadele etti; dünya çapında çıktığı turnelerde bin kadar konser vererek ülkesindeki baskı rejimini teşhir etti. Bu konserlerde özellikle Maria Farantouri gibi yeteneklerle dinleyici önüne çıktı. Ve Albayların iktidardan düşmesinden sonra zafer kazanmış olarak yeniden Yunanistan'a döndü. 1974 yılında tekrar milletvekili seçilerek meclise girdi. Zülfü Livaneli ve diğer dostlarıyla birlikte 1986 yılında Türk-Yunan Dostluk Derneği'ni kurdu; aynı dönemde İstanbul'da verdiği konserler büyük ilgi topladı. 1988 seçimlerinde yeniden milletvekili seçildi. 1990-1992 yılları arasında Konstantin Mitçotakis hükümetinde iki yıl bakanlık yaptı. Daha sonra iki yıllığına Yunan radyo ve televizyon kurumu ERT'nin Senfoni Orkestrası ve Korosu'nun Genel Müzik Direktörlüğü'ne atandı.

Theodorakis, Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan başbakanı Yorgo Papandreu ile Atina'da, 2010.

Klasik müzik alanında yaptığı başarılı çalışmaların ardından geleneksel ve ulusal çalgılara, ritimlere ve ezgilere yönelen Theodorakis, "Epitafios" Mezartaşı yazıtı beste dizisiyle Yunanistan'da büyük bir kültür devrimi başlattı. Theodorakis 1000 dolayında şarkı yazmıştır. Çok sayıda senfoni, bale, opera ve oratoryo bestelemiştir. Birçok tragedya ve modern tiyatro oyununun müziğini yazmıştır. 12 sinema filminin müziğini yazmıştır. Yazdığı film müzikleri arasında "Z" filminin müziği özellikle ses getirirken, "Zorba" filmi için bestelediği müzik de Sirtaki dansının dünyaya yayılmasını sağlamıştır. Theodorakis siyasal mücadelesini ve sanata ilişkin görüşlerini, yazdığı iki kitapta topladı. Altmış yılı aşkın bir zaman dilimine yayılan çalışmalarından ötürü birçok ulusal ve uluslararası ödül almıştır.

Sanatsal etkinliklerine hep siyasal mücadelesi eşlik etmiştir. Özellikle Albaylar Cuntası'na karşı verdiği mücadele onu dünya çapında diktatörlük karşıtı direnişin sembolü haline getirmiştir. Mikis Theodorakis benzersiz sanatsal yeteneklerini ülkesine duyduğu derin sevgiyle harmanlamıştır. Ayrıca dünya çapında insan hakları ihlallerine karşı verilen mücadelenin hep içinde olmuş, çevresel sorunlardan tutun da evrensel bir barışa ulaşılmasına dek pek çok alanda çalışmalar yapmıştır. Mikis Theodorakis şimdilerde 80'li yaşlarını sürüyor ve sağlığı pek elverişli olmamasına rağmen hala Filistin, Afganistan ve Irak'ta yaşanan trajediler karşısında dünyanın dikkatini çekebilmek için bildiriler yazmaya, kampanyalar yürütmeye devam ediyor.

Kaynakça

1. John Chrysochoos, Ph.d. (17 Kasım 2010). Ikaria - Paradise in Peril. Dorrance Publishing. s. 24. ISBN 978-1-4349-8240-7. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. Theodorakis the internationally renowned Greek composer
2. Maura Ellyn; Maura McGinnis (1 Ağustos 2004). Greece: A Primary Source Cultural Guide. The Rosen Publishing Group. s. 86. ISBN 978-0-8239-3999-2. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. Considered Greece's greatest living composer, Theodorakis has written many scores.
3. "Athensnews Interview: Theodorakis' call to arms Famous composer Theodorakis addresses protesters during a rally against a new austerity package, outside the University of Athens, in 2011". 3 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017.
4. Mike Gerrard (3 Mart 2009). National Geographic Traveler: Greece, 3rd Edition. National Geographic Society. ss. 47-. ISBN 978-1-4262-0396-1. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. The most famous Greek musician of contemporary times is undoubtedly Mikis The- odorakis (born 1925), best known for
5. "Embassy of Greece International conference honors renowned composer Mikis Theodorakis' 80th birthday An international conference dedicated to the work of famous music composer Mikis Theodorakis in honor of his 80th birthday, kicked off on Friday in Hania, Crete". 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017.
6. Dimitris Keridis (28 Temmuz 2009). Historical Dictionary of Modern Greece. Scarecrow Press. ss. 150-. ISBN 978-0-8108-5998-2. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
7. Yearbook of the Great Soviet Encyclopedia (in Russian). Moscow: Sovetskaya Enciklopediya. 1983
8. Theodorakis: Οι δρόμοι του αρχάγγελου V / The Ways of the Archangel, Autobiography, Volume V, p. 331 sq
9. Gail Holst; Gail Holst-Warhaft (1980). Theodorakis: myth & politics in modern Greek music. Hakkert. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
10. George Giannaris (1972). Mikis Theodorakis: music and social change. Praeger. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. For nearly six months, Mikis remained on the island of Crete trying to put the past behind, and become a human being ... For too long, he had been a drain on hisfather who was finding it difficult to practice his profession in the tiny village of KatoGalata, or even the larger town of Cha- nia. There was no dearth of lawyersestablished in the area for years, and even though Yiorgos had been born there, his
11. The New York Times Biographical Service. New York Times & Arno Press. Nisan 1970. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
12. Bernard A. Cook (2001). Europe Since 1945: An Encyclopedia. Routledge. ss. 939-. ISBN 978-0-203-80174-1. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
13. Sir Compton Mackenzie; Christopher Stone (2005). The Gramophone. C. Mackenzie. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. MIKIS THEODORAKIS AT 80 Mikis Theodoralris celebrated his 80th birthday on July 29 this year. ... His mother had moved to the Greek islands from Asia Minor just before the Lausanne Peace Conference in 1923 obliged 1.5 million other
14. Journal of Modern Hellenism. Hellenic College Press. 2001. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. While there is no record of a young Mikis Theodorakis being subjected to any serious direct personal physical or psychological trauma, he did grew up in ... Hismother, Aspasia Poulakis, was a refugee form Tsemes, a coastal city in Asia Minor
15. Theodorakis, op. cit., p. 82 sq.
16. Theodorakis: Οι δρόμοι του αρχάγγελου Ι / The Ways of the Archangel, Autobiography, Volume I, p. 72 sq.
17. Theodorakis, op. cit., Chapter II, p. 95 sq.
18. "Schott Music - Mikis Theodorakis - Profile".
19. Mikis Theodorakis (1973). Journals of resistance. Hart-Davis McGibbon. ISBN 978-0-246-10597-4. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 29 July 1925 Mikis Theodorakis is born on the island of Chios. ... Theodorakis learns to sing Byzantine hymns and, since his father is from Crete and his motherfrom the Greek colony in Asia Minor, he also gets to know the very varied tradition=