Nörotoksin

Nörotoksin (Yun. neuron: sinir, toxikon: zehir), sinir sisteminin görevini bozan bir zehirdir.[3]

Nörotoksinler, algal çiçeklenmelerde bulunabilen veya yeşil bir köpük içinde kıyıda yıkanmış[1] bazı siyanobakteri türleri de dahil olmak üzere, bazı organizmalarda bulunabilir,[2]

Kurbağa balığının (tetraodontidae), öldürücü miktarda (nörotoksin türlerinden biri olan) tetrodotoksin taşıdığı bilinmektedir. Kirpi (Diodontidae), güneş (mola mola) ve çotira (balistes capriscus) balıkları da tetrodotoksin taşırlar.

Sinir dokusuna zehirli olan veya nörotoksisiteye neden olan tahrip edici toksinlerdir.[4] Nörotoksinler, hem gelişen hem de olgun sinir dokusundaki işlevi olumsuz etkileyebilen, kapsamlı ve eksojen bir kimyasal nörolojik sınıftır.[5][6]

Yaşlanan yüzlerdeki çizgileri yok etmek amacıyla kullanılmakta olan botox maddesi için de nörotoksinlerden yararlanılmaktadır.[7]

Stanford Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, Zehirli Dart Kurbağalarının derisinde bulunan nörotoksini ilk kez 2016 yılında sentezlemeyi başarmıştır. Biyo-silah, lokal anestezi gibi çalışmalarda kullanılma olanağı oluşturduğu gibi, sodyum iyonu kanallarındaki benzersiz etkisi nedeniyle tıp bilimlerinde farklı amaçlarda kullanılabilecektir.[8]

Kaynakça

1. "Blue-Green Algae (Cyanobacteria) in Inland Waters: Assessment and Control of Risks to Public Health" (İngilizce). İskoçya Hükûmeti. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
2. Sivonen, K (1999). "Toxins produced by cyanobacteria". Vesitalous (İngilizce). Cilt 5. ss. 11-18.
3. "Nörotoksin". 15 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
4. Dorland's Illustrated Medical Dictionary (İngilizce). s. 1483. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
5. Spencer, PS; Schaumburg, HH (2000). Ludolph AC (Ed.). Experimental and Clinical Neurotoxicology (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. s. 1310.
6. Olney, John W (2002). "New Insights and New Issues in Developmental Neurotoxicology". NeuroToxicology (İngilizce). 23 (6). ss. 659-68. doi:10.1016/s0161-813x(01)00092-4.
7. "Botox: Dünyanın en pahalı ve ölümcül maddesi". BBC News. 21 Ekim 2013. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
8. "İlk Kez Zehirli Dart Kurbağalarından Nörotoksin Sentezlendi". Kimya Haberleri. 18 Kasım 2016. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.

Konuyla ilgili yayınlar

• Brain Facts Book The Society for Neuroscience.
• Neuroscience Texts, University of Texas Medical Branch.
• In Vitro Neurotoxicology: An Introduction, Springerlink.
• Biology of the NMDA Receptor, NCBI.
• Advances in the Neuroscience of Addiction, 2. baskı, NCBI.

Dış bağlantılar

• Environmental Protection Agency20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., United States Environmental Protection Agency.
• Alcohol and Alcoholism7 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oxford Medical Journals.
• Neurotoxicology, Elsevier Journals.
• Neurotoxin Institute14 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Neurotoxin Institute.
• "Neurotoxins". Toxipedia. 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.