Proton pompa inhibitörü

Proton pompa inhibitörleri (ya da "PPI"ler) bir ilaç grubudur ve mide asidi üretiminin uzun süreli azaltılması etkisini gösterirler. Günümüzde mide asit sekresyonunun en potansiyel azaltıcısı konumundadırlar. Aynı amaçla kullanılan değişik etki mekanizması ile etki gösteren bir başka grup ise H2-reseptör blokörleridir. Bu grubun genel üyeleri benzimidazol türevidirler. Ancak çalışmalar göstermektedir ki İmidazopiridin grubu üyeler tedavide daha etkin olacaktır.

Klinik kullanım

Etki mekanizması

Proton pompa inhibitörleri mide paryetal hücresindeki hidrojen/potasyum ATPaz enzim sistemini geridönüşümsüz bloke ederek etki gösterir. Proton pompası gastrik asit sekresyonunda en son evredir ve gastrik lümene H+ sekresyonunu sağlaması nedeniyle inhibisyon için ideal süreçtir.

Bu şekilde % 99 a varan oranlarda asit sekresyonunu engellerler ve H2 Reseptör antagonistlerine göre çok daha iyi sonuç sağlarlar.

Mide asidinin yokluğunda duedenum ülserlerinin iyileşmesi hızlanır;hazımsızlık ve mide ekşimesi rahatsızlıkları azalır.Ancak bu durumda da bazı gıdaların emiliminde sorunlar ortaya çıkabilir.

Proton pompa inhibitörleri vücuda inaktif halde verilir. İnaktif form yüksüz yani nötrdür (lipofilik) ve hücre membranını kolayca geçerek asidik içeriği olan hücre içi kompartmanlara ulaşır (mide paryetel hücre kanalı gibi). Bu asidik çevrede inaktif ilaç protonize olur ve aktif hale geçer. Daha sonra bu aktif form kovalent bağla gastrik proton pompasına geri dönüşümsüz olarak bağlanır ve onu işlevsiz hale getirir.

Farmakokinetiği

Genel olarak proton pompa inhibitörlerinin emilimi gıda ile birlikte alındıklarında etkilenmez. Buna rağmen omeprazolün emilimi eş zamanlı olarak yenen yemekle azalır. Lansoprazol ve esomeprazol'ün emilimi de gıda ile alınınca bir miktar azalır ve etkileri gecikir. Ancak bu farmakokinetik etkilerin belirgin bir etkinlik azalmasına yol açmadığı bildirilmiştir.[1][2]

Yarılanma ömürleri 0.5–2 saat arasında değişir. Etkinin ortaya çıkması 2-3 günü bulabilir. Bunun nedeni ilacın paryetal hücrede akümüle olmasıdır.

Örnekler
Omeprazol molekülü

Klinikte kullanılan örnekler:

  • Omeprazol (Ticari örnekler: Losec®, Prilosec®, Zegerid®)
  • Lansoprazol (Ticari örnekler: Aprazol®, Prevacid®, Zoton®, Inhibitol®)
  • Esomeprazol (Ticari örnekler: Nexium®)
  • Pantoprazol (Ticari örnekler: Panref®, Ulcoreks®, Protonix®, Somac®, Pantoloc®)
  • Rabeprazol (Ticari örnekler: Rabecid, Aciphex®, Pariet®)

İstenmeyen etkiler

Proton pompa inhibitörleri genelde iyi tolere edilir ve kısa dönemde yan etki insidansı çok azdır. Yan etkilerin görülme sıklığı ve çeşitleri hepsi için benzer olsa da omeprazolde daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Bunun nedeninin çok uzun süredir piyasada olması ve klinik izlenmişliğinin daha geniş olması olarak düşünülebilir.

Genel ve daha sık rastlanan yan etkiler: baş ağrısı, bulantı, diyare, karın ağrısı, bitkinlik hissi, baş dönmesi.[3]

Nadiren rastlanan yan etkiler: döküntü, kaşıntı, şişkinlik, kabızlık. Uzun süreli kullanımda vücutta vitamin B12 konsantrasyonunda azalma.[3]

Kaynakça
  1. AstraZeneca Pty Ltd. Nexium (Australian approved prescribing information). North Ryde: AstraZeneca; 2005.
  2. Wyeth Australia Pty Ltd. Zoton (Australian approved prescribing information). Baulkham Hills: Wyeth; 2004.
  3. Rossi S, editor. Australian Medicines Handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook; 2006. ISBN 0-9757919-2-3
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.