NGC 221

Messier 32 veya NGC 221, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2,5 MIy uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik gökadadır. Guillaume Le Gentil tarafından 23 Ocak 1874 tarihinde keşfedildi.[6] Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 168 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.[7] Meşhur Andromeda Gökadası'nın bir uydusudur.

Messier 32

Cüce eliptik galaksi M32
Gözlem verisi
Dönem J2000
Takımyıldız Andromeda
Bahar açısı (α) 00s 42d 41,8sn[1]
Dik açıklık (δ) +40° 51′ 55″[1]
Galaksi sınıfı cE2 AGN[1]
Açısal boyut  (V) 8′,7 × 6′,5[1]
Görünür parlaklık  (V) 8,1[2]
Görünür parlaklık  (B) 9,1[2]
Yüzey parlaklığı  (SB) 12,5[2]
Fiziksel özellikler
Bağlı birlik Yerel Grup
(Andromeda altgrubu)[1]
Kırmızıya kayma −0,000667 ± 0,000020[1]
Dikey hız (−200 ± 6) km/sn[1]
Uzaklık 2,49 ± 0,08 MIy (763 ± 24 kpc)[3][4][5]
Tarihçe
Kâşif  Guillaume Le Gentil
Keşif yılı 29 Ekim 1749
Katalog başlıkları
M 32 • NGC 221 • UGC 452 • PGC 2555 • CGCG 535-16 • MCG +7-2-15 • IRAS 00399+4035 • Arp 168 • GC 117 • h 51 • Ark 12 • Bode 2 • Struve 1
Ayrıca bakınız:

Gökada, nispeten nadir bulunan kompakt eliptik (cE) gökada sınıfının bir prototipidir. Yıldızlarının yarısı sadece 100 parseklik bir etkin yarıçap içinde yoğunlaşmaktadır.[8][9] Merkezi yıldızlardaki yoğunluk, Hubble Uzay Teleskobu tarafından çözülen en küçük yarıçapta 3 Mpc'yi aşarak inanılmaz bir biçimde artar[10] ve bu merkezi yıldız kümesinin loş (yarı-ışık) yarıçapı 6 parsek civarındadır.[11] Daha sıradan eliptik gökadalar gibi M32'de neredeyse hiç toz veya gaz içermeyen ve dolayısıyla halihazırda yıldız oluşumuna sahip olmayan çoğunlukla yaşlı, soluk kırmızı ve sarı yıldızları içerir.[12] Bununla birlikte, nispeten yakın bir geçmişte yıldız oluşumunun ipuçlarını da göstermektedir.[13]

M32, Yerel Grup içindeki Andromeda altgrubu üyesidir.[1]

Kökeni
Andromeda gökadası. M32, merkezin üstünde ve solundaki parlak olan nesnedir.

M32'nin yapısını ve yıldız içeriğini geleneksel gökada oluşumu modelleriyle açıklamak zordur. Teorik iddialar ve bazı simülasyonlar M31'in güçlü kütleçekim alanının sarmal veya merceksi bir gökadayı, kompakt eliptik bir yapıya dönüştürebileceğini gösteren bir senaryoyu önerir. Küçük bir diske sahip bir gökada, M31'in orta kısımlarına düştüğü zaman dış katmanlarının çoğu sıyrılmış olacaktır. Küçük gökadanın merkezi şişkinliği ise bu durumdan çok daha az etkilenir ve şeklini korur. Yerçekimsel gelgit etkileri, aynı zamanda gazı içeri doğru itebilir ve küçük gökadanın çekirdeğinde bir yıldız patlamasını tetikleyerek bugün gözlemlenen yüksek M32 yoğunluğuna neden olmuş olabilir.[14] M32'nin soluk bir dış diske sahip olduğuna dair kanıtlar vardır[15] ve bu nedenle tipik bir eliptik gökada değildir.

Yeni simülasyonlar M32'nin 800 milyon yıl önceki merkez dışı etkisinin, M31 diskindeki günümüzdeki kaymaya sebep olabileceğini açıkça ortaya koymaktadır.[16] Ancak bu özellik yalnızca ilk yörünge geçişi sırasında ortaya çıkar, halbuki gelgitlerin normal bir cüceyi M32'ye dönüştürmesi için birçok yörünge geçişi gerekir. Gözlemlenen renkler ve M32 civarındaki yıldız popülasyonları, M31'in yıldız halesiyle uyuşmuyor.[17] Bu da M32'den gelen gelgit kayıplarının kaynağı olmadığını gösterir. Bütün bunlar birlikte ele alındığında, M32'nin halihazırda kompakt durumda meydana geldiği ve kendi yıldızlarının çoğunu koruduğu öne sürülebilir.

Diğer bir hipotez, M32'nin daha önce Yerel Grup'un üçüncü büyük üyesi olan eski bir sarmal gökada M32p'nin en büyük kalıntısı olduğu yönündedir.[18] Bu simülasyona göre, M31 (Andromeda) ve M32p yaklaşık iki milyar yıl önce birleşti. Bu hipotez, mevcut M31 yıldız halesinin olağandışı karakterini ve M32'nin yapısı ile içeriğini açıklayabilir.[19]

Kara delik

M32, kütlesinin 1,5 ile 5 milyon güneş kütlesi arasında olduğu tahmin edilen bir süper kütleli kara delik içerir.[20][21][22][23][24][25] Merkezinde bulunan soluk bir radyo ve X-ışını kaynağı (Sgr A* 'ya benzer şekilde M32* olarak adlandırılır) kara delik üzerindeki gaz birikimine bağlanır.[26][27]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. "NASA/IPAC Extragalactic Database". NED results for object NGC 0221. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2019.
  2. "SEDS". Revised NGC Data for NGC 221 (İngilizce). 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  3. Jensen, Joseph B.; Tonry, John L.; Barris, Brian J.; Thompson, Rodger I.; Liu, Michael C.; Rieke, Marcia J.; Ajhar, Edward A.; Blakeslee, John P. (2003). "Measuring Distances and Probing the Unresolved Stellar Populations of Galaxies Using Infrared Surface Brightness Fluctuations". Astrophysical Journal. 583 (2). ss. 712-726. arXiv:astro-ph/0210129 $2. Bibcode:2003ApJ...583..712J. doi:10.1086/345430.
  4. Karachentsev, I. D.; Karachentseva, V. E.; Hutchmeier, W. K.; Makarov, D. I. (2004). "A Catalog of Neighboring Galaxies". Astronomical Journal. 127 (4). ss. 2031-2068. Bibcode:2004AJ....127.2031K. doi:10.1086/382905.
  5. Karachentsev, I. D.; Kashibadze, O. G. (2006). "Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field". Astrophysics. 49 (1). ss. 3-18. Bibcode:2006Ap.....49....3K. doi:10.1007/s10511-006-0002-6.
  6. Seligman, Courtney. "NGC 221 (= M32 = PGC 2555 = Arp 168)". 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019.
  7. Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 2. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019.
  8. Kent, S. M. (1987). "Surface photometry of six local group galaxies". Astronomical Journal. Cilt 94. ss. 306-314. Bibcode:1987AJ.....94..306K. doi:10.1086/114472.
  9. Mateo, M. L. (1998). "Dwarf Galaxies of the Local Group". Annual Review of Astronomy and Astrophysics. Cilt 36. ss. 435-506. arXiv:astro-ph/9810070 $2. Bibcode:1998ARA&A..36..435M. doi:10.1146/annurev.astro.36.1.435.
  10. Lauer, T. R.; Faber, S. M.; Currie, D. G.; Ewald, S. P.; Groth, E. J.; Hester, J. J.; Holtzman, J. A.; Light, R. M.; O'Neil Jr, E. J.; Shaya, E. J.; Westphal, J. A. (1992). "Planetary camera observations of the central parsec of M32" (PDF). Astronomical Journal. Cilt 104. ss. 552-562. Bibcode:1992AJ....104..552L. doi:10.1086/116254.
  11. Graham, A.W. and Spitler, L.R., Quantifying the coexistence of massive black holes and dense nuclear star clusters
  12. Kepple, George Robert; Sanner, Glen W. (1998). The Night Sky Observer's Guide. Vol. 1. Willmann-Bell. s. 17. ISBN 978-0-943396-58-3.
  13. Rudenko, Pavlo; Worthey, Guy; Mateo, Mario (2009). "Intermediate age clusters in the field containing M31 and M32 stars". The Astronomical Journal. 138 (6). ss. 1985-1989. Bibcode:2009AJ....138.1985R. doi:10.1088/0004-6256/138/6/1985.
  14. Bekki, Kenji; Couch, Warrick J.; Drinkwater, Michael J.; Gregg, Michael D. (2001). "A New Formation Model for M32: A Threshed Early-Type Spiral Galaxy?" (PDF). Astrophysical Journal Letters. 557 (1). ss. L39. arXiv:astroph/0107117 $2. Bibcode:2001ApJ...557L..39B. doi:10.1086/323075.
  15. Graham, A. W. (2002). "Evidence for an Outer Disk in the Prototype Compact Elliptical Galaxy M32". Astrophysical Journal Letters. 568 (1). ss. L13-L17. arXiv:astro-ph/0202307 $2. Bibcode:2002ApJ...568L..13G. doi:10.1086/340274.
  16. Dierickx, M.; Blecha, L.; Loeb, A. (2014). "Signatures of the M31-M32 Galactic Collision". Astrophysical Journal. 788 (2). ss. L38. arXiv:1405.3990 $2. Bibcode:2014ApJ...788L..38D. doi:10.1088/2041-8205/788/2/L38.
  17. Choi, P. I.; Guhathakurta, P.; Johnston, K. V. (2002). "Tidal Interaction of M32 and NGC 205 with M31: Surface Photometry and Numerical Simulations". Astronomical Journal. 124 (1). ss. 310-331. arXiv:astro-ph/0111465 $2. Bibcode:2002AJ....124..310C. doi:10.1086/341041.
  18. "The Milky Way's long-lost sibling finally found". University of Michigan News (İngilizce). 23 Temmuz 2018. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018.
  19. D’Souza, Richard; Bell, Eric F. (23 Temmuz 2018). "The Andromeda galaxy's most important merger about 2 billion years ago as M32's likely progenitor". Nature Astronomy (İngilizce). 2 (9). ss. 737-743. arXiv:1807.08819 $2. Bibcode:2018NatAs...2..737D. doi:10.1038/s41550-018-0533-x. ISSN 2397-3366.
  20. Tonry, J. L. (1984). "Evidence for a central mass concentration in M32". Astrophysical Journal Letters. Cilt 283. ss. L27. Bibcode:1984ApJ...283L..27T. doi:10.1086/184326.
  21. Bender, R.; Kormendy, J.; Dehnen, W. (1996). "Improved Evidence for a 3×106 M⊙ Black Hole in M32: Canada-France-Hawaii Telescope Spectroscopy with FWHM = 0.47" Resolution". Astrophysical Journal Letters. 464 (2). ss. L123-L126. Bibcode:1996ApJ...464L.123B. doi:10.1086/310098.
  22. Joseph, C. L.; Merritt, D.; Olling, R.; Valluri, M.; Bender, R.; Bower, G.; Danks, A.; Gull, T.; Hutchings, J.; Kaiser, M. E.; Maran, S.; Weistrop, D.; Woodgate, B.; Malumuth, E.; Nelson, C.; Plait, P.; Lindler, D. (2001). "The Nuclear Dynamics of M32. I. Data and Stellar Kinematics". Astrophysical Journal. 550 (2). ss. 668-690. arXiv:astro-ph/0005530 $2. Bibcode:2001ApJ...550..668J. doi:10.1086/319781.
  23. Verolme, E. K.; Cappellari, M.; Copin, Y.; van der Marel, R. P.; Bacon, R.; Bureau, M.; Davies, R. L.; Miller, B. M.; de Zeeuw, P. T. (2002). "A SAURON study of M32: measuring the intrinsic flattening and the central black hole mass". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 335 (3). ss. 517-525. arXiv:astro-ph/0201086 $2. Bibcode:2002MNRAS.335..517V. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15832.x.
  24. Valluri, M.; Merritt, D.; Emsellem, E. (2004). "Difficulties with Recovering the Masses of Supermassive Black Holes from Stellar Kinematical Data". Astrophysical Journal. 602 (1). ss. 66-92. arXiv:astro-ph/0210379 $2. Bibcode:2004ApJ...602...66V. doi:10.1086/380896.
  25. van den Bosch, R. C. E.; de Zeeuw, P. T. (2010). "Estimating black hole masses in triaxial galaxies". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 401 (3). ss. 1770-1780. arXiv:0910.0844 $2. Bibcode:2010MNRAS.401.1770V. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15832.x.
  26. Ho, Luis C.; Terashima, Yuichi; Ulvestad, James S. (2003). "Detection of the "Active" Nucleus of M32". Astrophysical Journal. 589 (2). ss. 783-789. arXiv:astro-ph/0303060 $2. Bibcode:2003ApJ...589..783H. doi:10.1086/374738.
  27. Yang, Yang; Li, Zhiyuan; Sjouwerman, Loránt O.; Wang, Q. Daniel; Gu, Qiusheng; Kraft, Ralph P.; Yuan, Feng (2015). "Detection of a Compact Nuclear Radio Source in the Local Group Elliptical Galaxy M32". Astrophysical Journal Letters. 807 (1). ss. L19. arXiv:1502.03231 $2. Bibcode:2015ApJ...807L..19Y. doi:10.1088/2041-8205/807/1/L19.
NGC cisimleri

Kategori

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.