Paris Antlaşması (1802)
Paris Antlaşması, 25 Haziran 1802'de Paris'te, Fransa ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalan bir barış antlaşmasıdır. Napolyon'un Mısır Seferi'nin 1798 yılında başlamasından itibaren bozulan ikili ilişkileri barış ilkeleri temelinde yeniden düzenleme amacı taşır.
| Tür | Barış antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 25 Haziran, 1802 |
| Yer | Paris, 1. Fransa Cumhuriyeti |
İki devlet arasındaki barış görüşmeleri 1801 yılında başlamış, 9 Ekim 1801'de imzalanan Paris Barış Senedi ile barışın hazırlık ilkeleri kabul edilmişti. 1802'de imzalanan anlaşma, nihai barış antlaşması niteliğindedir. Fransa tarafından Napolyon Bonapart yönetiminin dışişleri bakanı Charles Maurice de Talleyrand-Périgord, Osmanlı tarafından ise Seyyid Mehmet Sait Galip Efendi antlaşmayı imzalamıştır.
On maddeden oluşan bu antlaşmanın ilk maddesi iki devlet arasında barışın tesis edildiğini belirtmekteydi. İkinci maddesi ise Fransa'nın Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde daha önceden sahip olduğu bütün kapitülasyon haklarının aynen devam edeceğini bildirmekteydi. Aynı maddede Osmanlı İmparatorluğu Fransa gemilerine Karadeniz'de serbest dolaşım hakkı tanıyordu. Üçüncü maddede Fransa'nın Mısır Seferi öncesinde sahip olduğu ticari hakların geçerli olduğu vurgulanıyordu. Dördüncü maddede Osmanlı İmparatorluğu, Fransa ve İngiltere arasında 25 Mart 1802'de hazırlanmış olan Amiens Antlaşması'nı tanıyor ve söz konusu antlaşmanın Osmanlı İmparatorluğu ile bağlantılı olan maddelerini kabul ediyordu (III. Selim daha önce 13 Mayıs 1802'de tek taraflı olarak Amiens Antlaşması'nı tanıdığını açıklamıştı.
Paris Antlaşması'nın 5. maddesiyle Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa birbirlerinin toprak bütünlüklerini karşılıklı olarak garanti ediyorlardı. Altıncı ve sekizinci maddelerle el konulan mallar ve savaş esirlerinin durumu düzenleniyordu. Yedinci madde gümrük kurallarının eski kapitülasyonlara göre yeniden düzenlenmesini öngörüyordu. Dokuzuncu maddeyle Osmanlı Devleti Fransa lehine en çok gözetilen ulus kaydı düşüyordu (bu statü ikinci maddede de belirtilmişti). Onuncu madde, antlaşmanın onanması ve yürürlüğe girmesine ilişkindi.