Pietro Lando
Pietro Lando (d. 1462 - ö. 9 Kasım 1545 ), 1539–1545 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 78'inci dükadır. 28 Aralık 1538'de Doçe Andrea Gritti'nin ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 19 Ocak 1539'da tahta çıktı. 6 yıl 9 ay 20 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lük saltanatından sonra 9 Kasım 1545'te 82 yaşında Venedik'te öldü.
Pietro Lando | |
---|---|
Pietro Lando portresi Ressam:Tintoretto | |
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (78.) Doge di Venezia | |
Hüküm süresi |
19 Ocak 1539 – 9 Kasım 1545 6 yıl 9 ay 21 gün |
Önce gelen | Andrea Gritti |
Sonra gelen | Francesco Donato |
Eş(leri) | Maria Pasqualigo |
Çocukları | İki erkek çocuk |
Babası | Giovanni Lando |
Annesi | Stella Foscari |
Doğum |
1462 Venedik |
Ölüm |
9 Kasım 1545 (yaş: 82) Venedik |
Defin | Günümüzde bulunmayan yıkılmış Sant'Antonio di Castello Kilisesi, Venedik |
.
Hayatı
Doçe olmadan önce
Venedik yüksek tabakası mensupları olan Giovanni Lando ve Stella Foscari'nin oğlu idi. Eğitiminde, diğer aristoratik Venedikli gençler gibi, klasik Yunan Eflatun felsefesi incelemeleri ağırlıklı oldu. Gençliğinde birçok Venedikli gibi Yakın ve Orta Doğu'da deniz ticaretinde çalıştı.
Venedik'e döndükten sonra önce hukukçu-avukat olarak işe başladı. Sonra Vatikan'a Papalık Devleti nezlinde Venedik Cumhuriyeti elçisi olarak gönderildi. Bu görevden sonra Venedik donanması komutanı (kaptan-general) olarak tayin edildi ve bu yüksek görevi başarılı olarak ifa etti. 1509'da Papalık Devleti orduları ile Faenza'da bir muharabe sırasında esir oldu. Papalık devleti zindanlarında üç yıl tutuklandı. Ancak 1512'de salıverildi. Bu tutuklama ve Papalık zindanlarında gördüğü kötü muamele yüzünden bundan sonra epeyce zaman evine inzivaya çekildi.
Sonra Venedik Cumhuriyeti'ne bağlı Padova'ya şehir valisi, podesta, olarak tayin edildi. Bu görevde iken Padova Üniversitesi'nde çok kalıcı reformlar yaptı. 1534'te Venedik Cumhuriyeti'nin önemli devlet görevlerinden biri olan "San Marco Proküratöorü (Başssavcı)" görevine getirildi. Bu görevi yaparken Doçe Andrea Gritti'ye yakınlığı ile tanındı. 268 Aralık 1538'de Gritti ölünce doçe olmaya en favori aday olarak görülmekteydi.
Doçelik dönemi
Gerçekten "doçe seçmenler konseyi" tarafından 19 Ocak 1539'da "doçe" olarak seçildi. Geleneksel yeni "doçe" seçilme kamu eğlenceleri, dört kişinin ölmüne sebep olan bir paralı katil olayı dolayısıyla gecikti ama katil yakalanıp idam edilince gecikmiş eğlenceler yapıldı.
Venedik Doçe'si olduğu zaman 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı devam etmekte idi. Osmanlı orduları Venedik'in doğu komşusu olan Dalmaçya kıyılarını ve hinderland arazilerini ellerine geçirmişlerdi. Bu savaş içinde Lando daha "doçe" olmadan Osmanlı donanması 28 Eylül 1538'de Preveze Deniz Savaşı'nı kazanmıştı ve Osmanlı Kaptan-ı Deryası Barbaros Hayreddin birçok Venedik elinde bulunan Ege Denizi adalarını ve Mora yarımadasında bulunan Venedik kıyı kalelerini eline geçirmişti. Pietro Lango Vendeik Cumhuriyeti '"doçe"'si olarak bu savaşa sona vermek için 1540'ta Osmanlı Devleti ve I. Süleyman ile, içinde birçok Venedik aleyhinde madde ihtiva eden bir antlaşma imzalaması gerekti. Bu antlaşma ile Venedik Mora kıyılarında bulunan kalelerini kaybetti; Mora yarımadasından tümüyle çekilmeyi taahhüt etti ve ayrıca yüksek bir tazminat ödemeyi kabul etti.
1539'da ve 1543'de havanın tarım için elverişli olmaması yüzünden birçok kırsal arazide yaşayan köylü ve şehirlerde yaşayan fakir düşük tabaka halk mensupları büyük açlık çektiler. Bu nedenle Venedik'te Lando hiç sevilmeyen bir "daco" niteliği kazandı.
1544'te Papalığın İtalya'da engizisyon araştırmaları ve muhakemeleri uygulamak istemesi dolayısıyla Papalık ile Venedik arasında bir anlaşmazlık çıktı. Venedik Cumhuriyeti, İtalya'da epeyce büyük bir arazinin de hükümdarlığını yapan Katolik Papası ve kilisesinin kendi topraklarında nüfuz kazanmasını istemediği için İtalya engizisyonunun Venedik Cumhuriyeti topraklarında uygulanmasını yasakladı.
Lando yaşlandıktan sonra hükûmet etmeyi kendi başına hiç danışman dinlemeden yapması hakkında çok şikayetler ve söylentiler şehirde ortaya çıkmaya başladı. Venedik Cumhuriyeti devlet ilerigelenleri onu ileri yaştan dolayı bunaklaması nedeniyle Doçe tahtından indirmeyi düşünmeye başladıkları belgelenmiştir. Fakat 82 yaşında iken 9 Kasım 1545'te öldü. Mezarı Sant'Antonio di Castello Kilisesinde idi ama bu kilise 1807'de yıkıldığı için günümüzde Venedik'te bulunmamaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Pietro_Lando" maddesi kaynaklıdır: wikipedia.org /wiki/Pietro_Lando (İtalyanca)
Dış kaynaklar
Wikimedia Commons'ta Pietro Lando ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, ISBN 0-679-72197-5 (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler ISBN 978-3538071162 (Almanca)
Dış bağlantılar
- "Lando, Pietro" maddesi, Yayıncı:Treccani la Cultura Italiana, (2004) Dizionario Biografico degli Italiani - Cilt:63 Online: (İtalyanca)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Andrea Gritti |
Venedik Doçesi 1539 – 1545 |
Sonra gelen: Francesco Donato |