Rostom Gurieli

Rostom Gurieli (Gürcüce: როსტომ გურიელი; ö. 1564), 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış, ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

Tahta çıkışı

Rostom, I. Mamia ve eşi Ketevan'ın oğlu olarak dünyaya geldi. Mamia, Çerkeslerle savaşmak için çıktığı seferde küçük oğlu Giorgi'yi kaybetmiş, kendisi de esir alınmıştı. Babasını 1533'te fidye karşılığı serbest bıraktıran Rostom, babasının bir yıl sonra ölmesiyle Guria prensi olmuştur. Saltanatı Osmanlı işgalleriyle geçen Rostom, İmereti Kralı III. Bagrat'ın destekçisi olmuştur.[1]

Osmanlı savaşları

1535'te Rostom, Osmanlı yanlısı Samstshe Atabeyi III. Kvarkvare Cakeli tarafından yönetilen Samtshe Prensliği'nin Guria'yı istilasında İmereti Kralı Bagrat ile güçlerini birleştirmiştir. Murcaheti Savaşı'nda Samstshe Atabeyliği yenilmiş, ve Kvarkvare, Gurieli'nin sakisi Isak Artumeladze tarafından yakalanarak Bagrat'a teslim edilmiştir. Kvarkvare hapishanede ölmüş, Rostom da ödül olarak Samtshe, Acara ve Çaneti'nin bir kısmını almıştır. Osmanlılar büyük bir işgalle misilleme yapmıştır: Bagrat ve Rostom, 1543'te Karagak'ta galip gelmiş, ancak 1545'te Rostom'un oğlu Kaihosro'nun öldürüldüğü Sohoista Muharebesi kesin Osmanlı zaferiyle sonuçlanmıştır.[1][2]

1547'de Osmanlı ordusu, Guria kıyı şeridini abluka altına almış ve Gonio ve Batum'un deniz yerleşimlerini işgal etmiştir. Rostom, İmeretili Bagrat ve Megrelya Prensi I. Levan Dadiani'den yardım çağrısında bulunmuştur. Bununla beraber, Rostom'a Megrelya'ya önceden yaptığı saldırılardan dolayı öfke duyan İmereti kralı, Dadiani ve Gurieli'nin arasını bozmuş, Dadiani'nin birliklerinin Megrelya'ya geri dönmesine neden olmuştur. Sadece kendi ordusuyla Osmanlı kuvvetlerine saldıran Rostom, Osmanlı kuvvetlerini Çoruh'un ötesine gönderip Batum'u boşaltmaya zorlamıştır. Rostom, bu çabalarına rağmen Acara ve Çaneti'nin Osmanlı tarafından fethedilmesini engelleyememiştir. İşgalin tamamlanmasıyla beraber, Gonio Kalesi Gürcistan'ın güneybatısındaki önemli bir Osmanlı karakolu olmuştur.[2]

Rostom 1564'te öldü ve Şemokmedi Manastırı'na gömüldü. Yerine oğlu II. Giorgi Gurieli geçti.[3]

Ailesi

Rostom Gurieli'nin ilk eşi İmeret kraliyet ailesinden Prenses Tinatin (fl. 1534), ikinci eşi ise Prenses Tamar (fl. 1562) idi. Üç oğlu ve iki kızı oldu:[3]

• Prens Kaihosro (ö. 1545), Sohoista Muharebesi'nde Osmanlı tarafından öldürülmüştür;
• Prens II. Giorgi (ö. 1600),1566-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria prensliği yapmıştır;
• Prenses Rodam, Megrelya Prensi III. Giorgi Dadiani'nin ilk eşi (1564'te boşandılar);
• IV Mamia Dadiani'nin eşi olan bir prenses (adı bilinmiyor);
• Prens Vahtang I (ö. 1587), muhtemelen 1583-1587 tarihleri arasında Guria prensliği yaptı.

Kaynakça

1. Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ss. 168-170. ISBN 1780230303.
2. [History of the Kingdom of Georgia] |çeviri-başlık= kullanmak için |başlık= gerekiyor (yardım) (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 133-135 https://web.archive.org/web/20140222033222/http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3067/1/Istoria_Carstva_Gruzinskogo.pdf |arşivurl= eksik başlık (yardım). 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.
3. [Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia] |çeviri-başlık= kullanmak için |başlık= gerekiyor (yardım) (Rusça). Vesti. 1993. ss. 36-37.