Sırbistan Sosyalist Partisi

Sırbistan Sosyalist Partisi (Sırpça: Социјалистичка партија Србије, СПС / Socijalistička partija Srbije, SPS) Sırbistan'da bulunan bir siyasi parti. Resmi olarak demokratik sosyalist bir partidir.[5] Parti aynı zamanda kendisini bu şekilde adlandırmasa da Sırp milliyetçisi çizgisiyle tanınır.[6][7][8] Parti kendini içindeki tartışmalara rağmen merkez sol bir konumda tanımlar.[4]

Sırbistan Sosyalist Partisi Социјалистичка Партија Србије Socijalistička Partija Srbije
Kısaltma	СПС/SPS
Kurucu	Slobodan Milošević
Başkan	Ivica Dačić
Başkan Yardımcısı	Aleksandar Antić
Onursal Başkan	Milutin Mrkonjić
Kuruluş tarihi	17 Temmuz 1990
Öncülü	Yugoslavya Komünistler Ligi
Merkez	Studentski trg 15 Belgrad
Gençlik kolu	Demokrat Gençlik
Üyelik  (2012)	200,000[1]
İdeoloji	Sosyal demokrasi[2] Önceleri; Sol milliyetçiliği[3] Post-komünizm
Siyasi pozisyon	merkez sol[4]
Resmî renkleri	Kırmızı
Sırbistan Ulusal Meclisi	20 / 250
Vojvodina Meclisi	6 / 120
Belgrad Şehir Meclisi	7 / 110
İnternet sitesi
www.sps.org.rs

Tarihçe

1990'da Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler kendi içlerinde çok partili seçimlerini yaptılar. Sırbistan ve Karadağ dışındaki cumhuriyetlerde bağımsızlık veya gevşek konfederasyon yanlısı muhalif kesimler seçimleri kazanırken, bu iki cumhuriyette eski komünistler iktidarlarını sürdürdüler. Zaten Sırbistan Sosyalist Partisi başkanı Slobodan Milošević, seçimlerden önce de Kosova ve Voyvodina'nın özerkliğini kaldırıp, Karadağ'ın yönetimini değiştirip Sırbistan'a bağlayınca Yugoslav sistemindeki yönetsel ağırlığı artmıştı.

Mayıs 1991'de rotasyonla üstlenilen devlet başkanlığı sırası Hırvat Stjepan Mesić'e geldiği hâlde Sırbistan'ın bunu engellemesi ülkenin başkansız kalmasına da yol açtı ve cumhuriyetlerin ortak bir federasyon içinde birlikte devam edilebilmesi iyice zorlaştı.

Milošević'in iktidardan uzaklaşması

Mayıs 1999'da, NATO'nun Yugoslavya'yı bombalaması sırasında Slobodan Milošević, insanlığa karşı suç işlediği için Hollanda'nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı'na verilen görev başındaki ilk devlet başkanı oldu. İnsanlığa karşı altı suçtan oluşan iddianameye göre, Miloşeviç ve işbirlikçileri, doğrudan 750.000 Kosovalının mülteci durumuna getirilmesi ve etnik Arnavut oldukları için 6.000 kişinin öldürülmesinden de sorumlu tutuldular.[9]

Eylül 2000'de Sırbistan'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda muhalefetin zaferini inkâr eden Slobodan Milošević'e karşı kitlesel protestolar başladı. Protestolar sonunda Milošević, iktidarı terk etmek zorunda kaldı. Mart 2001'de Milošević, iktidarı kötüye kullanmak ve yolsuzluk suçlamalarıyla tutuklandı. Haziran ayında Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne teslim edildi. 2002 yılında başlayan mahkemede Bosna-Hersek'te soykırım yapmak, Hırvatistan ve Kosova'da da savaş suçu işlemekle suçlandı, 11 Mart 2006'da mahkemesi devam ederken geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını kaybetti.

Başkanlar (1990-günümüz)

Ivica Dačić 2006 yılından itibaren Sırbistan Sosyalist Partisi'nde liderlik görevini sürdürüyor.

#	İsim		Doğum-Ölüm	Görev Başlangıcı	Görev Bitişi
1	Slobodan Milošević[10]		1941–2006	16 Temmuz 1990	11 Mart 2006 (görevde öldü)
2	Ivica Dačić[11]		1966–	3 Aralık 2006	Görevde

Milošević'in EYUCM'de yargılanması esnasında geçici başkanlık yapanlar (2001-2006)[12]

#	İsim		Doğum-Ölüm	Görev Başlangıcı	Görev Bitişi
1	Živadin Jovanović		1938–	7 Nisan 2001	24 Aralık 2001
2	Mirko Marjanović		1937–2006	24 Aralık 2001	23 Ağustos 2002
3	Bogoljub Bjelica		1956–2013	23 Ağustos 2002	18 Ocak 2003
4	Ivica Dačić		1966–	18 Ocak 2003	11 Mart 2006

Seçimler

Sırbistan Ulusal Meclisi
Seçim	Oy			Sandalye		Meclis	Sıra	Genel Başkan
	#	%	± Y	#	±
1990	2,320,587	%46,09	—	194 / 250	—	İktidar	1.	Slobodan Milošević
1992	1,359,086	%28,77	17.32	101 / 250	94	İktidar	1.	Slobodan Milošević
1993	1,576,287	%36,65	7.88	123 / 250	22	İktidar	1.	Slobodan Milošević
1997	1,418,036	%34,26	0.41	85 / 250	38	Koalisyon	1.	Slobodan Milošević
2000	515,845	%13,76	20.5	37 / 250	48	Ana Muhalefet	2.	Slobodan Milošević
2003	291,341	%7,62	6.14	22 / 250	15	Hükûmet desteği	6.	Ivica Dačić
2007	227,580	%5,68	1.94	16 / 250	15	Muhalefet	5.	Ivica Dačić
2008	313,896	%7,58	1.09	12 / 250	4	Koalisyon	4.	Ivica Dačić
2012	567,689	%14,51	6.93	25 / 250	13	Koalisyon	3.	Ivica Dačić
2014	484,607	%13,49	1.12	25 / 250	-	Koalisyon	2.	Ivica Dačić
2016	413,770	%10.95	2.54	21 / 250	4	Koalisyon	2.	Ivica Dačić

Partinin hükûmette olduğu dönemler (1990– )

Önemli makamlardaki parti mensupları

Sırbistan Sosyalist Partisi üyelerinin görev yaptığı önemli makamlar:

Sırbistan Cumhurbaşkanı	Yıllar
Slobodan Milošević	1991–1997
Milan Milutinović	1997–2002
Sırbistan Ulusal Meclisi Başkanı	Yıllar
Slobodan Unković	1991
Aleksandar Bakočević	1991–1993
Zoran Lilić	1993
Zoran Aranđelović	1993–1994
Dragan Tomić	1994–2001
Slavica Đukić Dejanović	2008–2012
Sırbistan Başbakanı	Yıllar
Dragutin Zelenović	1991
Radoman Božović	1991–1993
Nikola Šainović	1993–1994
Mirko Marjanović	1994–2000
Milomir Minić	2000–2001
Ivica Dačić	2012–2014
Belgrad Belediye Başkanı	Yıllar
Milorad Unković	1991–1993
Slobodanka Gruden	1993–1994
Nebojša Čović	1994–1997
Voyvodina Hükümet Başkanı	Yıllar
Jovan Radić	1990–1991 1991–1992
Radoman Božović	1991
Koviljko Lovre	1992–1993
Boško Perošević	1993–2000
Damnjan Radenković	2000

Kaynakça

1. "507118-Naprednjacka-knjizica-na-ceni Naprednjačka knjižica na ceni" (Sırpça). Novosti. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
2. "Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
3. "The Road to Disillusion: From Critical Marxism to Post-Communism in Eastern". 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013.
4. Vidosav Stevanović, Trude Johansson. Milosevic: the people's tyrant. Londra, İngiltere, Birleşik Krallık: I. B. Taurus, 2004, p. 137.
5. Alan John Day, Roger East, Richard Thomas. A political and economic dictionary of Eastern Europe. First Edition. Cambridge International Reference on Current Affairs, Ltd, 2002, p. 544.
6. Janusz Bugajski. Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. Armonk, New York, USA: Center for Strategic and International Studies, 2002, p. 399.
7. Christiane Lemke, Gary Marks. The crisis of socialism in Europe. Duke University Press, 1992, p. 101.
8. Pavlaković, Vjeran (2005), "Serbia Transformed? Political Dynamics in the Milošević Era and After", Serbia since 1989: politics and society under Milošević and after, Seattle, Washington, ABD: University of Washington Press, s. 17
9. "International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia" (İngilizce). Birleşmiş Milletler. 3 Temmuz 2001. 17 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018.
10. 2001 yılından 2006 yılındaki ölümüne kadar EYUCM tarafından hapsedildi.
11. 3 Aralık 2006 tarihine kadar geçici başkan
12. "Serbian ministries, etc". rulers.org. B. Schemmel. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2015.

Dış bağlantılar

• Resmî site