Tasmanya
Tasmanya[6] ya da Tazmanya, Avustralya'nın güneydoğusunda bulunan bir ada. Avustralya'nın bir eyaleti olup, başkenti Hobart en büyük ikinci şehri ise Launceston'dur.
| Tasmanya | |||||
| |||||
| Sloganı veya takma adı: Island of Inspiration; The Apple Isle; Holiday Isle; Tassie | |||||
| Sloganı: "Ubertas et Fidelitas" (Bereket ve Sadakat) | |||||
 Avustralya'nın diğer eyalet ve bölgeleri | |||||
| Başkenti | Hobart | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Demonimi | Tasmanyalı | ||||
| Hükûmeti | Meşrutî monarşi | ||||
| - Vali | Peter Underwood | ||||
| - Başkan | Lara Giddings (Avustralya İşçi Partisi) | ||||
| Avustralya'nın Eyaleti | |||||
| - Van Diemen'in Toprağı olarak kuruldu | 1825 | ||||
| - Sorumlu Hükûmet olarak Tasmanya | 1856 | ||||
| - Eyalet oldu | 1901 | ||||
| - Avustralya Kanunu | 3 Mart 1986 | ||||
| Yüzölçümü | |||||
| - Toplam | 90.758 km2 (7.) 35.042 mil2 | ||||
| - Kara | 68.401 km2 26.410 mil2 | ||||
| - Su | 22.357 km2 (24.63%) 8.632 mil2 | ||||
| Nüfusu (Mart 2012[1]) | |||||
| - Nüfusu | 512.100 (6.) | ||||
| - Yoğunluğu | 7.24/km2 (4.) 18,8 /mil2 | ||||
| Yüksekliği | |||||
| - En yüksek | Mount Ossa +1.617 m (5.305.11 ft) | ||||
| - En alçak | Deniz seviyesi | ||||
| Gayri Safi Eyalet Hasılası (2009–10) | |||||
| - Toplam ($m) | $22.341[2] (7.) | ||||
| - Kişi başına | $44.011 (8.) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+10.00 (AEST) UTC+11.00 (AEDT) | ||||
| Federal temsil | |||||
| - Meclis | 5 koltuk | ||||
| - Senato | 12 koltuk | ||||
| Kısaltmaları | |||||
| - Posta | TAS | ||||
| - ISO 3166-2 | AU-TAS | ||||
| Amblemler | |||||
| - Bitki | Eucalyptus globulus[3] | ||||
| - Hayvan | Tasmanya canavarı (gayri resmi)[4] (Sarcophilus harrisii) | ||||
| - Kuş | Anthochaera paradoxa (gayri resmi)[4] | ||||
| - Renkler | Koyu yeşil, kırmızı ve altın | ||||
| - Mineral | Krokoyit[5] (PbCrO4) | ||||
| Web sitesi | www.tas.gov.au | ||||
Coğrafi konum
Tazmanya, 64.519 km²'lik alanı ile Avustralya'nın en büyük adasıdır. Ancak Avustralya'nın en küçük bölgesi olduğundan, nüfus yoğunluğu azdır. Kuzeyden güneye 296 km, doğudan batıya 315 km uzanır. Çevresindeki küçük adaları da sayacak olursak 68.401 km²'lik bir alanı kapsar. Bass Kanalı ile Avustralya anakarasından ayrılır. Ayrıca kuzey batısındaki King Adası ile kuzeydoğu ucundaki Flinders Adası'nın ortasında kalır. Adada , sıradağlar ile yüksekliği yaklaşık 1.600 m'yi bulan yaylalar ağırlıktadır. En büyük yükseltisi 1.617 m olan Ossa Dağı'dır.
Avustralya'nın güneyinde konuşlanmış Tazmanya güney 40° - 44° paralelleri ile doğu 144° - 149° meridyenleri arasında bulunur. Büyüklüğü aşağı yukarı İrlanda kadar olup sayısı yaklaşık yüzü bulan arşipel tipli Bass Adaları'nın en büyüğüdür.
Ada çok çeşitli ekoloji barındırdığından, yaklaşık dörtte biri UNESCO doğa mirası koruması altındadır. Adanın yaklaşık % 40'ı millî parklardan oluşur. En çok etkileyici olan doğal varlığı Cradle Dağı ve el değmemiş, ulaşımı bile zor olan güneybatı kısmındadır.
Keşif
1642 yılında Hollandalı kâşif Abel Tasman adayı Avrupalılar adına keşfeden kişidir. Tasman, Hollanda Doğu Hint Adaları valisi Anton Van Diemen'ın sponsorluğunda seyahat etmekte olduğundan ada ilk olarak Anthony van Diemen's Land olarak adlandırdı. Daha sonra Van Diemen's Land olarak kısaltılan isim, 1 Ocak 1856'da kaşifinin anısına Tasmanya olarak değiştirildi. Britanya sömürge döneminde işlenen Tasmanya Soykırımı ile Tasmanya yerlilerinin soyu tüketilmiştir.
Faunası
Tasmanya Canavarı
Tasmanya canavarı (Sarcophilus harrisii) adaya özgü çokça rastlanan bir hayvandır. Kürkü siyah, yüksekliği 25 cm'dir. Boyuna oranla çok büyük bir kafası, güçlü çenesi ve korkutucu dişleri vardır. İsmini, çok hırçın ve ısırgan ayrıca çok aç gözlü olmasından alır. Avrupalıların gelmesinden önce, keseli hayvanları, yavru hayvanları avlar ya da keseli kurdun artıklarıyla beslenirdi. Bugün ağırlıklı olarak tavuk ya da ev hayvanlarını yakalar ya da çöplerde yiyecek bir şeyler ararlar. Yiyecek ayrımı fazla yapmazlar. Akrep bile yediklerinde en fazla hıçkırık tutar.(Onlara yaklaşmak tehlikelidir.)
Tasmanya kaplanı
Tasmanya Adası, "Thylacine" olarak da bilinen ve artık nesli tükenmiş olan Tasmanya kaplanının anavatanıdır. Daha ziyade vahşi bir köpeğe benzerliğiyle dikkat çeken Thylacine sırtındaki çizgiler sayesinde rahatlıkla fark edilebilir. Avustralya anakıtasında, dingo denilen hayvanlar tarafından yok edilmişlerdir. Çiftçiler tarafından öldürülmeleri, hükûmet tarafından ödüllendirilen avcılar tarafından hesapsızca avlanmaları ve başka ülkelerdeki müzelerde sergilenmek üzere katledilmeleri nedeniyle Tasmanya'da da artık bu türün izleri kalmamıştır. Bilinen son Thylacine de 1936 yılında kafeste ölmüştür. Ondan sonra Tazmanya'da görüldüğü iddia edilmiş ancak şimdiye kadar kanıtlanamamıştır.
Ayrıca bakınız
Resimler
View of Hobart foreshore with Mt Wellington in the background
Dove Lake and Cradle Mountain, Central Tasmanian Highlands
Honeymoon Bay, Freycinet National Park, East Coast of Tasmania
Kaynakça
- "3101.0 – Australian Demographic Statistics, Mar 2012". Australian Bureau of Statistics. 27 Eylül 2012. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2012.. (İngilizce)
- 5220.0 – Australian National Accounts: State Accounts, 2009–10 26 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. (İngilizce)
- Proclamation of Tasmanian floral emblem 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tasmanian Government Gazette, 27 November 1962. (İngilizce)
- Tasmanian State Emblems 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Government of Tasmania, 29 January 2003. (İngilizce)
- Proclamation of Tasmanian mineral emblem 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tasmanian Government Gazette, 4 Aralık 2000. (İngilizce)
- AnaBritannica (yıl: 1987, cilt: 3, sayfa: 20); Meydan Larousse; Büyük Larousse
 Avustralya'nın en üst düzey idari birimleri | ||
|---|---|---|
| Eyaletler |  | |
| İç bölgeler | ||
| Dış bölgeler | ||
| Özel statülü dış bölgeler | ||