Macquarie Adası

Macquarie Adası (İngilizce: Macquarie Island), Pasifik Okyanusu'nun güneybatısında Yeni Zelanda ve Antarktika arasında hemen hemen tam ortada yer alan bir adadır. Siyasi olarak 1900 yılından beri Avustralya, Tasmanya'nın bir parçasıdır. 1978 yılında Tasmanya'nın koruma altına alınan bir bölgesi olmuş ve 1997 yılında UNESCO'nun Dünya Mirası listesine alınmıştır. Yıllık yumurtlama dönemlerinde küresel kraliyet pengueni popülasyonunu bu adada bulunur.

Macquarie Adası
Macquarie Island
Macquarie Adası sahili
Coğrafya
Macquarie Adası'nın kontur haritası
Macquarie Adası'nın kontur haritası
Bölge Pasifik Okyanusu
Koordinatlar 54°30′G 158°57′D
Yüz ölçümü 128 km2
Zirve Hamilton ve Fletcher Mounts (410 m.)
Siyasi
Adadaki ülke(ler)
Eyalet Tasmanya
Demografi
Nüfus Kalıcı yerleşim yeri yoktur
Etnik grup(lar)
Macquarie Adası sırtları
Konum  Avustralya
Kriter Doğal: vii, viii
Referans 629[1]
Tescil 1997 (21. oturum)
Bölge Asya-Pasifik

Avustralya Antarktika Bölümü 1948 yılından beri adanın kuzey kısmında Macquarie Island Station adında sabit bir üs tutmaktadır. Adanın tek yerleşim yeri olan bu üssün nüfusu yıl içinde 20 ila 40 kişi arasında değişmektedir.

Tarihçe

Macquarie Adası, fok avlamak için yeni alanlar arayan Frederick Hasselborough tarafından tesadüfen 11 Temmuz 1810'da keşfedilmiştir.[2] Ada üzerinde Birleşik Krallık adına hak iddia ederek 1810 yılında Yeni Güney Galler eyaletine ilhak etti. Adanın adı 1810 ila 1821 yılları arasında Yeni Güney Galler valisi olan Albay Lachlan Macquarie'den gelir. Hasselborough'nun adada çok eski bir gemi kalıntısının varlığını belirtmesi adanın çok daha önceleri Polinezyalılar ya da başkaları tarafından ziyaret edilmiş olabileceği spekülasyonunu başlatmıştır.[3]

Rus Çarı I. Aleksandr adına keşif gezisine çıkan Fabian Gottlieb von Bellingshausen adanın ilk haritasını da çıkartmıştır. Bellingshausen adaya 28 Kasım 1820'de çıkmış, coğrafi konumunu belirlemiş ve adada bulunan fok avcılarından rom ve yiyecek karşılığında ada faunasından örnekler almıştır. 1810 ila 1919 yılları arasında adada bulunan foklar ve penguenler soyları tükenme noktasına kadar avlanmıştır.[2] Adanın ve çevreleyen denizin koşulları o kadar kötüdür ki adada cezaevi açma fikri bile bu nedenle kabul görmemiştir.[3]

1877 yılında Bencleugh gemisi kaza geçirmiş ve mürettebatı dört ay boyunca adada mahsur kalmıştır.[4] Geminin sahibi John Sen Inches Thomson adada geçirdiği zaman da dahil olmak üzere deniz yolculukları üzerine bir kitap yazmıştır.[4] 1912'de yayımlanan kitabın adı "Voyages and Wanderings In Far-off Seas and Lands" (Uzak Denizlerde ve Diyarlarda Yolculuklar)'dır.[4]

1890 yılında Yeni Güney Galler adayı Tasmanya'ya vermiş,[5] Tasmanya eyaleti de penguenlerden yağ toplamak üzere Joseph Hatch'e 1902 ila 1920 yılları arasında adayı kiralamıştır.

1911 ila 1914 yılları arasında ada Douglas Mawson önderliğindeki Australasian Antarctic Expedition için üs olarak kullanılmıştır. George Ainsworth tarafından 1911 ila 1913 yılları arasında işletilen meteoroloji istasyonu daha sonra 1913 ila 1914 arasında Harold Power, 1914'ten kapatıldığı 1915 yılına kadar da Arthur Tulloch tarafından işletilmiştir.

1933 yılında, Tasmanian Animals and Birds Protection Act 1928 kanununa dayanarak yetkililer adayı doğal yaşamı koruma alanı olarak ilan etmiş ve 1972 yılında Tasmanian National Parks and Wildlife Act 1970 kanunu uyarınca da Devlet Koruma Alanı hâline gelmiştir.[6]

Australian National Antarctic Research Expeditions (ANARE) merkezini 25 Mayıs 1948 tarihinde Macquarie Adası'nda kurmuştur.

5 Aralık 1997 tarihinde de kendine özgü jeolojik özellikleri nedeniyle Macquarie Adası UNESCO'nun Dünya Mirası listesine girmiştir.[6]

23 Aralık 2004 tarihinde, kaydedilen en büyük depremlerden biri olan Richter ölçeğine göre 8,1 büyüklüğünde bir deprem adayı sallamış ancak büyük bir zarar vermemiştir.[7]

12 Nisan 2008 tarihinde de Macquarie Adası yakınlarındaki Macquarie Fayında 7,1 büyüklüğünde bir deprem olmuştur.[8]

Coğrafya

Macquarie Adası, Macquarie Sırtının yeryüzüne çıktığı kısmıdır ve Avustralya levhasının Pasifik levhası ile birleştiği yerdir. Pasifik Okyanusu'nda manto kayaçlarının deniz yüzeyinde açık olarak görülebildiği tek yer olduğu için 1997 yılında UNESCO'nun Dünya Mirası listesine alınmıştır.[9]

Ada yaklaşık 34 km. uzunluğunda ve yaklaşık 5 km. genişliğindedir. Yüzölçümü 128 km2'dir.[2] Macquarie Adası yakınlarında iki küçük adacık grubu bulunur: 14 km. kuzeyde 0,2 km2 alanıyla Judge ve Clerk Adacıkları ve 34 km. güneyde 0,6 km2 alanıyla Bishop ve Clerk Adacıkları

Ada yaklaşık kuzeyden güneye 150 ila 200 m yüksekliğinde iki ana platodan oluşur ve bu iki plato deniz düzeyinde dar bir kıstak ile birleşir. Adanın yüksek noktaları kuzeydoğuda 385 m'lik rakımıyla Mount Elder ve güneyde 410 m.'lik rakımıyla Mounts Hamilton and Fletcher'dir.

Macquarie Adası, adının adadan alan Macquarie Sırtının üzerinde bulunur. Bu denizaltı sırtı, Hindistan ve Avustralya levhası ile Pasifik levhası arasındaki tektonik levha sınırının doğu kısmını oluşturur. Bishop ve Clerk Adacıkları Avustralya'nın en güney ucudur.

Kaynakça
  1. http://whc.unesco.org/en/list/629
  2. Scott, Keith (1993). The Australian Geographic book of Antarctica. Terrey Hills, New South Wales: Australian Geographic. s. 14. ISBN 1-86276-010-1.
  3. Macquarie Island: a brief history — Australian Antarctic Division 13 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Antarctica.gov.au.
  4. Inches Thomson, John Sen (1912). Voyages and Wanderings In Far-off Seas and Lands. London, England: Headley Brothers. ss. 139 - 191.
  5. Australian Antarctic Territory 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Worldstatesmen.org.
  6. Parks & Wildlife Service - History of the Reserve 14 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Parks.tas.gov.au (2013-06-24).
  7. "Antarctic expeditioners unscathed by earthquake". News Online. Australian Broadcasting Corporation. 24 Aralık 2004. 25 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
  8. "USGS Report". 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2014.
  9. Macquarie Island - UNESCO World Heritage Centre 21 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Whc.unesco.org.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.