Teófilo Stevenson
Teófilo Stevenson Lawrence (29 Mart, 1952 - 11 Haziran, 2012), Teófilo Stevenson olarak bilinen, Kübalı amatör boksördür. Üç olimpiyat madalyası kazanan üç boksörden birisidir. Diğerleri László Papp ve diğer Kübalı boksör Félix Savón'dır. BBC onu "Küba'nın en iyi boksörü, Fidel Castro'dan sonra en ünlü yüzü" olarak tanımlamıştır.[1]
 Teófilo Stevenson Lawrence | |
| Kişisel bilgileri | |
|---|---|
| Tam adı | Teófilo Stevenson Lawrence |
| Siklet | Ağırsiklet |
| Boyu | 1.90m |
| Millîyeti | Küba |
| Doğumu | 29 Mart 1952 |
| Ölümü | 11 Haziran 2012 (60 yaşında) |
| Duruş biçimi | Orthodox |
| Kariyeri | |
| Toplam maç | 324 |
| Galibiyet | 302 |
| Yenilgi | 22 |
Biyografi
Başlangıç Yılları
Stevenson Küba'da doğmuştur.[2] Babası Teófilo Stevenson Patterson, Saint Vincent ve Grenadinler adalarından göçmendir. Annesi Dolores Lawrence Küba doğumlu olup ebeveynleri bir Anglophone adası olan Saint Kitts'den göç etmişlerdir. Babası Küba'ya 1923'te geldiğinde nerede olursa olsun çalışacak bir yer aramaktaydı. Dolores ile Camagüey'e yerleşmeden önce az olan kazancını arttırmak için İngilizce dersleri vermekteydi. Baba Teofilo, büyük bedenini göz önünde tutarak, yerel antrenörler tarafından boks müsabakalarına yönlendirildi. Genç dövüşçülere para ödenmesindeki yozlaşmışlığın farkına varmadan önce yedi kere dövüşmüştür.[3]
Küçük Teófilo başlarda beceriksiz ve çelimsizdi. Fakat 9 yaşında babasının sürekli uğradığı açık hava jimnastik yerinde kendisini geliştirecek ve gösterecekti.[3] Eski hafifsiklet şampiyonu olan John Herrera'nın eğitimi altında boksör kariyerine başladı ve kendisine göre çok daha deneyimli boksörlerle dövüşmeye başladı. Ancak Herrera'ya göre "gereken niteliklere sahipti". Spora olan ilgisinin artmasına rağmen Anne Stevenson henüz bu aktiveteleri bilmiyordu. Baba Stevenson eşine bu haberi söylediğinde önce sinirlenmiş ancak sonunda babasının da yardımıyla kabul etmişti.[3]
Erken Boksör Kariyeri
Genç Stevenson, Herrera'nın eğitimi altında 1960'ların ortalarına kadar eğitimini sürdürdü. Gençler şampiyonasını kazandı ve Havana'da fazladan antrenman yaptı. Zaferleri o zamanlar Küba'nın yeni uygulamaya başladığı eyalet spor sisteminin lider koçu olan Andrei Chervonenko'nun dikkatini çekti. Adadaki profesyonel sporculuk hükumetin 83-A çözülmesi ile birlikte 1962'den beri yasa dışı idi. Bu bağlamda tüm boks aktiviteleri Devletin desteklediği Ulusal Boks Komisyonu tarafından sağlanmaktaydı.[4] Sovyet Birliği'nde eski bir boksör olan ve Moskova tarafından Küba'ya gönderilen Chernevenko, Kübanın Escuela de Boxeo (Boks okulu)'nu yarattı. Eğitimler Havana'da eski ve terk edilmiş bir spor salonunda yapılmaktaydı ve Stevenson burada şampiyonluk sürecindeki ilk adımını atmış oldu.[5]
Stevenson'ın boks kariyeri 17 yaşında, ulusal bir sampiyonada deneyimli ağırsiklet Gabriel Darcia'ya karşı aldığı mağlubiyetle başladı. Başarısızlığa rağmen, Nancio Carillo ve Juan Perez gibi Küba'nın en iyi boksörlerine karşı tatmin edici galibiyetlerle 1970 Merkezi Amerika Şampiyonası'nda ulusal takım için yerini sağlamlaştırdı. Antrenmanlara geri dönüldüğünde Chervonenko ve Küba'nın önde gelen boks koçlarından Alcides Sagarra ile birlikte yumruk tekniği üzerine çalıştılar. Bu çalışma sonuç getirerek Berlin kalabalığı önünde Doğu Almanya'nın boksörü olan Bernd Andern'i kolayca yenmesine yol açtı. Bu galibiyet Stevenson'ın tüm amatör boks dünyasında ciddi bir ağırsiklet boksörü olarak görülmesini sağladı.[6]
1972 Münih Olimpiyatları
20 yaşında olan Stevenson, gösterdiği performansa dayalı olarak büyük umutlarla 1972 Münih Olimpiyatları için Küba boks takımına katıldı. İlk müsabakasını deneyimli Leh boksör Ludwik Denderys'e karşı yaptı. Maç dramatik şekilde sadece açılış zili çaldıktan 30 saniye sonra Stevenson'ın nakavtı ile başladı. Maçın ilerleyen bölümlerinde Leh'in kaşındaki açılmanın tehlikeli seviyeye gelmesiyle durduruldu.
Çeyrek finale çıkan Stevenson, sonraki rakibi Duane Bobick ile karşılaşacaktı. Bobick, 1971 Panamerikan Oyunlarında altın madalya sahibiydi. Amerikalı olan eski altın madalya sahipleri George Foreman ve Joe Fraizer'ı da hesaba katınca Amerika takımının bu alanda üstünlüğü kabul görmekte ve üstünlüğü olduğu varsayılmaktaydı. İlk raundun sonunda yakın bir performans sergilenirken ikinci raundu Stevenson kaybetmişti. Ancak üçüncü raundda acımasız bir oyun çıkaran Stevenson, Bobick'i 3 kez yere sermeyi başarmıştı. Bundan sonra maç durdurulmuştu ve galibiyet Stevenson'un olmuştu. Bu müsabaka tüm Küba tarafından heyecanla seyredilmiştir ve Stevenson'un en iyi performansı olarak görülmektedir.
Peter Hussing'i yarı finalde kolay bir şekilde yendikten sonra, Ion Alexe'nin de sakatlık sebebiyle final maçına çıkmaması Stevenson'a ilk olimpiyat madalyasını kazandırmıştı. Küba tarihindeki ilk olimpik boks mücadelesinde 3 altın madalya alırken, 1 gümüş ve 1 bronz madalya kazanmıştı.
Diğer Büyük Oyunlar
Stevenson aynı başarıları Havana'da yapılan 1974 Dünya Amatör Boks Şampiyonası'nda ve Montreal'de düzenlenen 1976 Yaz Olimpiyatları'nda da gösterdi. Bu galibiyetler sonrası Küba'da ulusal bir kahraman haline gelen Stevenson bundan sonra herkes tarafından tanınır bir kişi olmuştu. Bu tarih Stevenson'ın profesyonel kontrata en yaklaştığı dönem oldu. Amerikalı dövüş düzenleyiciler tarafından Muhammed Ali'ye karşı oynayacağı bir maç için teklif edilen 5 milyon doları geri çevirdi.[7] Eğer kabul etseydi, Pete Rademacher'dan sonra olimpik oyunlar sonrası doğrudan profesyonel olan ikinci ağırsiklet boksör olma unvanına erişecekti. Bu teklifi geri çevirmesinin sebebi olarak "8 milyon Kübalının sevgisinin yanında milyon dolarların değeri nedir?" cevabını vermiştir.[8]
Bu olaylardan sonra Moskova'da yapılan 1980 Yaz Olimpiyatları'na katılarak burada altın madalya alıyor ve Papp'dan sonra Boks dalında 3 altın madalya alan ikinci boksör oluyordu.
Münih'te düzenlenen 1982 Dünya Amatör Boks Şampiyonası'nda ilerde profesyonel dünya şampiyonu olacak olan İtalyan boksör Francesco Damiani'ye kaybetti. Bu onun 11 yıllık kaybetmeme rekoruna son veriyordu. Dünya şampiyonasında katıldığı tüm maçlarda tek yenilgisi bu maçtır.
1984 Yaz Olimpiyatları'nda Sovyetler Birliği, 1980 Moskova olimpiyatlarında ABD'nin yaptığı boykot ile ilişkili olarak boykot etme kararı verdiğinde bu boykota Küba'da destek verince Stevenson'ın bu olimpiyatlarda dördüncü altın madalyasını kazanma şansı kalmadı. Birkaç ay önce, 1984 Şubat'ında o olimpiyatlarda şampiyon olan Tyrell Biggs'i yenen Stevenson, eğer 1894 Olimpiyatlarına katılsaydı altın madalyayı alacağını göstermiştir.[7]
Yeniden 1986 Dünya Amatör Boks Şampiyonası'nı kazanan Stevenson, finalde Amerikalı boksör Alex Garcia'yı yenerek süper ağırsiklet altınını almıştır. 1988 Yaz Olimpiyatları'nı Küba boykot edince Stevenson olimpiyatlardan hemen sonra emekli olmuştur.
Boks kariyeri boyunca 302 dövüş kazanmış, 22 tanesini ise kaybetmiştir.
Olimpik Sonuçlar
1972 Münih Olimpiyatları
- Ludwik Denderys'i (Polonya) teknik nakavtla yendi (TN1)
- Duane Bobick'i (ABD) teknik nakavtla yendi (TN3)
- Peter Hussing'i (Batı Almanya) teknik nakavtla yendi (TN2)
- Ion Alexe'yi (Romanya) maça çıkmadığı için hükmen yendi
1976 Montreal Olimpiyatları
- 1. raunda katılmadan geçti
- Mamadou Drame'ı (Senegal) nakavt ile yendi (N2)
- Pekka Ruokola'yı (Finlandiya) nakavt ile yendi (N1)
- John Tate'i (ABD) nakavt ile yendi (N1)
- Mircea Şimon'u (Romanya) teknik nakavt ile yendi (TN3)
1980 Moskova Olimpiyatları
- Salomon Ataga'yı (Nijerya) nakavt ile yendi (N1)
- Grzegorz Skrzecz'i (Polonya) nakavt ile yendi (N3)
- István Lévai'ı (Macaristan) 5-0 ile yendi
- Piotr Zaev'i (Sovyetler Birliği) 4-1 ile yendi
Diğer Ödüller
- 1972 Olimpik Oyunlarda Üstün Boksör olarak Val Barker Ödülü'nü kazandı.
- 1972'de tarihinde yabancı sporculara çok az sayıda verilmiş olan Sovyetler Birliğinin Müşerref Sporcusu unvanına layık görüldü.
Kaynakça
- "Boxer Teofilo Stevenson's loyalty to Cuba's revolution", BBC, 16 Haziran 2012
- Las Tunas-born Teofilo Stevenson: a Legend that Lives on. Periodico.
- In the Red Corner. John Duncan. s77-79
- "Cubans flex muscles in world of controversy / Independent News – Cuba News / Noticias – CubaNet News". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012.
- Duncan, s.79
- Duncan, s.80-81
- "Cuban boxing champion Teofilo Stevenson dies". BBC News. BBC. 12 Haziran 2012. Erişim tarihi: 12 Haziran 2012.
- "Sport in Cuba: The Diamond in the Rough". Public Broadcasting Service. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2006.