Theodora (Theofilos'un eşi)

Theodora (Yunanca: Θεοδώρα, y. 815 - 867'den sonra) Bizans İmparatoriçesi, Bizans imparatoru Theofilos'un eşi ve 842'den 855'e kadar Bizans İmparatorluğu yöneticisi. Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından azize ilan edilmiştir. Adına anılan yortu günü 11 Şubat'tır.

Theodora
Azize olarak Theodora, 19. Yüzyıl Yunan İkonası
Kutsayanlar Doğu Ortodoks Kilisesi
Yortu 11 Şubat
Frigya Hanedanı
Kronoloji
II. Mihail 820–829
Ortak imparator olarak Theofilos ile, 822–829
Theofilos 829–842
Ortak imparator olarak Konstantinos ile, y.833–835 ve III. Mihail, 840–842
III. Mihail 842–867
Theodora ve Theoktistos naipliği altında, 842–855 ve ortak imparator olarak I. Basileios ile, 866–867
Veraset
Öncül:
V. Leon ve Nikiforos Hanedanı		 Ardıl:
Makedon Hanedanı

Aile
II. Basileios dönemi din kitabında resmedilmiş Theodora

Aslen Paphlagonia'lıdır, Ermeni aristokrat bir aileden gelir.

Günah Çıkartıcı Theofanis ile başlayan ve Oi meta Theofanin ile devam eden vakayinamelerde anne ve babasının adları geçmektedir. Bizans donanması amirali Marinos ile Theoktiste Florina'nın kızlarıdır. 4.ve 8.yüzyıllar arası etkili olmuş Ermeni asil bir aile olan Mamikonian ailesi Marinos'un soyundan gelir. Bu aile, Taron, Sasun, Bagrevand ve diğer Ermeni bölgelerinde hüküm sürmüştür. Theodora, Bardas ve Patrici Petronas'ın kızkardeşleridir. Theofanis ayrıca Kalomaria, Sophia ve İrene isimlerinde üç kızkardeşini kayıt etmiştir. İrene, Konstantinopolis Patriği I. Fotios'un erkek kardeşi Sergios ile evlenmiştir. Theofilos'un önde gelen komutanlarından Manuil'in yeğenidir.

Evlilik

829 yılında, Theofilos tahtı ele geçirmeyi başardı. 16 yaşında ve henüz evlenmemişti. Takip eden yıl, Babasının ikinci eşi ve üvey annesi olan Efrosini bir buyruk göndererek, asil bakireleri imparatorla evlenecek asil kız olarak seçilmek üzere Konstantinopolis'te yapacağı bir görücülük gösterisine davet etti. Başkente gelen adaylardan biri de Theodora idi. Mayıs 830 tarihinde yapılan gösteride, Theodora imparatorun eşi olarak seçildi. Evlilik 5 Haziran 830 tarihinde Aya Sofya'da gerçekleşti. Bundan sonra Efrosini bir manastıra çekilip imparatoriçelik görevini Theofilos'un karısı Theodora'ya bıraktı.

İmparator eşliği
Geç 14.-erken 15.yüzyıl ikonu, 843 yılında gerçekleşen Ortodoks bayramını betimliyor. Theodora ve oğlu Michael görülmektedir. (Ulusal İkona Koleksiyonu 18, British Museum)

Theodora'nın ailesi de onun gibi imparatorluk çevresini seçmişlerdir. Erkek kardeşleri resmi görevler almışlar, kızkardeşleri de aristokrasi üyeleri ile evlenmişlerdir.

Theofilos ile Theodora'nın 7 çocuğu olmuştur.

Theofilos ikonoklazm inancına sahip olması gerçeğine rağmen, Theodora ikonalara hürmet göstermiş, imparatorluk sarayındaki odasında ikonalar bulundurmuştur. Anlatılan bir hikâyede bir uşak onun ikonaya hürmet ettiğini görür ve imparatora haber verir. Kocası onunla bu olayla ilgili olarak yüzleştiğinde, "bebeklerle oynadığını" söyler. Onun ikonalarından iki tanesi Athos Dağı'nda bulunan Vatopedi manastırında bugüne kadar korunmuştur ve "Theodora'nın Bebekleri" olarak isimlendirilirler. Bu ikonalar, ikonoklazm'ın nihai yenilgisi ve ikonaların tekrar kiliselerde kullanılmaya başlanması hatırasına kutlanan Ortodoks bayramında halka gösterilmektedirler.

Theodora'nın ilerideki yaşayacağı işkencelerden Lazarus Zografos'ın kurtardığı söylenir. Kocası ile ilişkisi boyunca, muhalif dini inançlarının devam edip etmediği belirsizdir. Kocası imparator Theofilos'un sağlığı bozuldu ve 20 Ocak 842 tarihinde öldü. Öldüğünde yaklaşık 29 yaşındaydı.

Hükümranlığı
Bu sikke Theodora'nın naipliği sırasında bastırılmıştır. Naip olan annesi sikkenin bir tarafında ve kızkardeşi Thekla ile genç III. Mihail resimleri sikkenin arkasındadır

Kocasının ölümünden sonra, oğlu Mihail'in naibi olmuştur. Theofilos'un kilise politikasını geçersiz kılmıştır. Konstantinopolisli Patrik I. Methodius'un yönetiminde konsül toplatmış ve İsa ve azizlerin ikonalarına tapınılmaması ama saygı duyulması şartıyla ikonoklazm'ı kaldırmış ve ikonalar tekrar kiliselerde kullanılmaya başlanmıştır.

Sıkı ve adil bir hükümranlık yapmıştır. Hazineyi zenginleştirmiş, Bulgar kabilelerinin işgal girişimlerini engellemiştir. Fakat hükümranlığında, 'dinden çıkmış' Paulusçuluk'a karşı şiddetli bir işkence hareketi başlatmıştır.

Gücünü devam ettirmek için, oğlunun eğitimini bilinçli bir şekilde ihmal etmiştir sonuçta oğlunun kendi erkek kardeşi Bardas'ın etkisinde sefahate düşkün karakterine neden olmuştur.[1]

Bardas rakibi olan Theodora'yı mevkinden attırmıştır. Bardas'ın desteğiyle 15 Mart 856 tarihinde III. Mihail imparatorluk yetkilerinin hepsini yüklenmiştir. Bu arada kendi annesi Theodora ve kızkardeşlerini de rahibe olarak Gastria manastırına çekilmeye zorlamıştır. Theodora, korumak için çok çalıştığı hanedanının sonunu görerek, I. Basileios tarafından suikaste kurban gitmiş onun ellerinde ölmüştür. İkonoklazm'ı kaldırması ve ikonalar tekrar kiliselerde kullandırmaya başlaması nedeniyle azize ilan edilmiştir. Yortusu, 11 Şubat'tır.

Çocukları
Theodora'nın kızları, büyükanneleri Teoktiste tarafından ikonalara hürmet göstermeleri öğretiliyor. Madrid Skilitzes'den minyatür

Theofilos ile Theodora'nın 7 çocuğu olmuştur.

  • Konstantinos - Yak. 833 ile yak. 835 döneminde babasıyla ortak imparator.
  • III. Mihail - (19 Ocak 840 - 23 Eylül/24 Eylül 867), Babası ölünce imparator.
  • Maria - (doğum y. 838) Sezar Aleksios Mosele ile evlenmiştir. Kocası Bizans'ın Sicilya komutanı olmuştur ancak daha sonra tahtı ele geçirmek için komplo kurmaktan suçlanmıştır. Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. 856 tarihinde annesi Theodora ve kızkardeşleri rahibe olarak sürgüne yollandıklarında yaşamıyordu.
  • Thekla - (doğum y. 831 - 867'den sonra). Annesinin hükümdarlığında resimleri paralarda görülür. Sonra bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Sonra geri çağrılmış ve İmparator I. Basileios'un gözdesi olmuştur.
  • Anna - (doğum y. 832) Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Asla geri çağrılmamıştır.
  • Anastasya - (doğum y. 833) Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Asla geri çağrılmamıştır.
  • Pulcherya - (doğum y. 836) Bir manastıra sürgüne gönderilmiştir. Asla geri çağrılmamıştır.

Kaynakça
Özel
  1. Christian Settipani, Nos Ancêtres de l'Antiquité
Genel

Dış bağlantılar
Theodora (Theofilos'un eşi)
Frigya Hanedanı
Doğumu: ? Ölümü: ?
Kraliyet Unvanları
Önce gelen
Efrosini		 Bizans İmparatoriçe eşi
830–842		 Sonra gelen
Eudokia Dekapolitissa
Önce gelen
İrini		 Bizans İmparator Naibesi
842–855		 Sonra gelen
Bardas
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.