Doğu Ortodoks Kilisesi

Ortodoks Kilisesi, 4. ve 8. yüzyıllar arasında toplanmış Ekümenik Konsillerin kanonik olduğunu kabul eden bir Hristiyan mezhebidir. Dünyada yaklaşık 225-300 milyon kişilik cemaati vardır.[1][2] Bu yönüyle sayı bakımından Roma Katolik Kilisesi ve Protestan Kilisesi'nden sonra üçüncü büyük Hristiyan mezhebidir.[3]

Başlığın diğer anlamları için Ortodoks sayfasına bakınız.
Hristiyanlık
dizisinin bir parçası
 Hristiyanlık portali
İkonalar Ortodoks ibadetinde önemli yer tutar

Ortodoks Kilisesi genellikle Doğu Ortodoks Kilisesi olarak anılır. Kilisenin başı (eşitlerin birincisi) İstanbul'daki Ekümenik Patrik ve İstanbul Başpiskoposu I. Bartholomeos'dur. Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan başlıca kiliseler İstanbul Patrikhanesi, İskenderiye Patrikhanesi, Antakya Patrikhanesi, Kudüs Patrikhanesi, Rusya Ortodoks Kilisesi, Sırbistan Ortodoks Kilisesi, Romanya Ortodoks Kilisesi, Bulgaristan Ortodoks Kilisesi, Gürcistan Ortodoks Kilisesi, Kıbrıs Ortodoks Kilisesi, Polonya Ortodoks Kilisesi, Arnavutluk Ortodoks Kilisesi, Çek ve Slovak Ortodoks Kilisesi, Ukrayna Ortodoks Kilisesi, kiliseleridir. Bununla birlikte Suriye, Kıpti ve Habeşistan kiliseleri gibi bazı Asya ve Afrika kiliseleri de Doğu Ortodoks Kilisesi sınıflamasına dahil edilebilirler.[4]

Ekümenik Patrik ve İstanbul Başpiskoposu I. Bartholomeos

Köken bilimi

Ortodoks kelimesi Yunanca "orthos" (ορθός) doğru, düzgün ve "doksa" (δόξα, δοξασία) düşünce, inanç sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur.[5] Genelde iki şekilde kullanılır:

Katoliklik gibi Ortodoksluk da 4. Ekümenik konsil olan Kadıköy Konsili'nin kararlarını tanıyan bir kilisedir ancak. Ortodoks kilisesi sadece ilk 7 konsili tanımış bundan sonra yapılanları geçersiz saymıştır.

Meryem ve İsa'nın tanrısal doğası

İsa'da hem insani hem de tanrısal özellikler bulunmaktadır, bu özellikler Meryem İsa'yı doğurmadan önce de bulunmaktaydı İsa Tanrı olarak baba ile aynı özden, İnsan olarak da günahlar hariç insanlarla aynı özdendir. Dolayısıyla Meryem sadece İnsan olan İsa'nın değil Tanrı olan İsa'nın da anasıdır ve ona Tanrı Anası anlamına gelen Theotokos denilmelidir.

Bu farklı doğalar birleşmeden sonra hiçbir şekilde değişime uğramayıp kendi özelliklerini muhafaza etmişlerdir.

Çarmıhta acı çeken İsa'nın sadece İnsani doğasıdır, bu acı Tanrısal doğa'ya dokunmamıştır.

Aslında Diofizit görüşe yakın olan bu karara itiraz eden Monofizit piskoposlar kendi bağımsız kiliselerini kurmuşlardır.

Slav Ortodoks Haçı

Kilisenin yapısı

Ortodoks Kilisesi, her ülkede ayrı örgütlenmiştir. Her bağımsız Ortodoks kilisenin bir başpiskoposu ve ona bağlı piskoposları bulunur. Başpiskopos kendi piskoposlarını seçer ve piskoposlarından oluşturduğu meclis ile (Sen Sinod) şehirlerin veya bölgelerin başında bulunan piskopos ya da metropolitleri vasıtasıyla tüm ülkedeki kiliselerin dini reisi olur.

Patrik, Katolik Kilisesi'ndeki gibi devlet başkanı statüsünde değildir, diğer kendisi de bir başpiskopos olup sadece saygınlık bakımından diğerlerinden üst seviyededir ancak diğer başpiskoposların yönetim bölgelerine müdahale yetkisi yoktur.

Ortodokslukta Patriklerin ya da piskoposların yanılmazlık özellikleri yoktur bunun ifadesi dahi şirk kabul edilir.

Katolik Kilisesi ile ayrılma

Katolik Kilisesi ile Kutsal Ruh'un kaynağı ile ilgili bir tartışma sonucu görüş ayrılığına düşmüşlerdir. Ortodoks mezhebine göre Kutsal Ruh, Baba'dan çıkmışken; Katolik mezhebine göre ise Baba ile Oğul'dan çıkmıştır.

Bu ayrım sonucu Roma Kilisesi 1054 yılında Ayasofya'ya gönderdiği bir belge ile Ortodoksluk ile tamamen ayrı düştü ve iki kilise karşılıklı birbirlerini aforoz etti.

1204 yılında 4. Haçlı seferleri sırasında, Haçlı ordusunun Konstantinopolis'i (İstanbul'u) yağmalayıp, Ortodoks kiliselerini basıp, Ortodoks rahiplerini öldürmesi üzerine nefret daha da artmıştır.

1964 yılında dönemin Papa'sı VI. Paul ile Ekümenik Patrik I. Athenagoras karşılıklı olarak aforozları kaldırmışlardır.

İnanç Sistemi

Ortodoks Kiliseler
Ülke olarak, Ortodoks nüfusun ülke nüfusuna oranı

Birlik içindeki Ortodoks Kiliseleri

Birlik tarafından tanınmayan Ortodoks Kiliseleri
  • Yunanistan Orijinal Ortodoks Hristiyanlar Kilisesi
  • Yunanistan Ortodoks Kilisesi (Kutsal Sinod Direnişi)
  • Eski Takvim Rumen Ortodoks Kilisesi
  • Eski Takvim Bulgar Ortodoks Kilisesi
  • Amerika'da Rus Ortodoks Kilisesi
  • Rus Ortodoks Eski-Rite Kilisesi
  • Lipova Ortodoks Eski-Rite Kilisesi
  • Pomoren Eski Ortodoks Kilisesi
  • Abhazya Ortodoks Kilisesi
  • Özerk İskenderiye Doğu Pan Ortodoks Kilisesi
  • Belarus Otosefal Ortodoks Kilisesi
  • Bulgar Alternatif Sinod
  • Kuzey Amerika'daki Kutsal Ortodoks Kilisesi
  • Makedon Ortodoks Kilisesi
  • Karadağ Ortodoks Kilisesi
  • İtalya'daki Ortodoks Kilisesi
  • Rus Gerçek Ortodoks Kilisesi
  • Türk Ortodoks Patrikhanesi
  • Ukrayna Ortodoks Kilisesi (Kiev Patrikhanesi)
  • Ukrayna Otosefal Ortodoks Kilisesi
  • Kutsal Ukrayna Otosefal Ortodoks Kilisesi

Oryantal Ortodoks Kiliseleri
Daha fazla bilgi için: Oryantal Ortodoks Kiliseleri

Kaynakça ve notlar
  1. "christianity.about.com/od/easternorthodoxy". 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012.
  2. "adherents.com/adh_rb". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012.
  3. Robert Winston, "Human, the Definitive Visual Guide", Orthodox Church
  4. Oxford İngilizce Sözlük, Eastern Orthodox Church
  5. Oxford Dictionary Of English 2e, 2003 'orthodox'

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.