Wyndham Deedes
General Sir Wyndham Henry Deedes (10 Mart 1883 - 2 Eylül 1956) İngiliz subay ve devlet adamı. İngiliz Ordusu bünyesinde II. Boer Savaşı'nda savaşmıştır. I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu'ndaki İngiliz askeri heyeti bünyesinde İstanbul'da bulunmuş, Jandarma teşkilatının yeniden yapılandırılması süreçlerine katılmıştır. Savaşın patlak vermesiyle ülkesine geri dönmüş, Çanakkale Savaşı'nda savaşmıştır. Türkçe bilmesi ve bölgeyi tanıması nedeniyle Savaş Bakanı Horatio Herbert Kitchener tarafından Orta Doğu bölgesine dair çalışan istihbarat ekibine dahil edilmiştir. Savaşın ardından İngiltere tarafından yönetilen Filistin Mandası'nın üst düzey yöneticilerindendi.
Gençliği
10 Mart 1883 tarihinde İngiltere, Kent'de dünyaya geldi. Asil bir aile olan Albay Herbert George Deedes ve Rose Elinor Barrow'un en küçük çocuğuydu. Ailesi Hythe ve Ashford arasındaki arazilerin dört yüzyıl boyunca sahibiydi. Berkshire, Eton'daki Eton Kolejinde eğitim gördü.
Askeri kariyeri
1901 yılı Şubat ayında Britanya Ordusuna Asteğmen olarak katıldı. Birliğiyle beraber Güney Afrika'ya gönderildi ve II. Boer Savaşı'nda savaştı. 1906 yılı Ocak ayında Teğmen rütbesiyle Dışişleri Bakanlığı bünyesindeki Sömürgeler Bürosuna atandı. Bu dönemde Türkçe öğrendi, 1910 yılına gelindiğinde Türkçesi İstanbul'da göreve atanacak kadar gelişmişti. Burada Dışişleri Bakanlığının doğrudan emri altına girdi. Osmanlı İmparatorluğu Jandarma teşkilatının geliştirilmesi için 1910-14 döneminde önemli görevler yüklendi. Bu dönemde Osmanlı İçişleri Bakanlığında belirgin bir etkisi bulunuyordu.[1]
I. Dünya Savaşı sırasında Deedes Çanakkale Muharebelerinde görev yapmıştır. 27 Nisan 1915'de Yüzbaşı Deedes kurmay heyete dahil edilir. 14 Eylül 1916'da Binbaşılığa terfi eder. 1 Ocak 1916 tarihinde muharebede gösterdiği başarılardan dolayı üstün hizmet madalyasına layık görülür.21 Mart 1917'de Yarbaylığa, 3 Haziran 1917'de ise Albaylığa terfi eder. Savaş sırasında Fransız Cumhuriyeti tarafından Légion d'honneur (Şövalye) nişanına layık görülür.
Savaşın ardından 1920-22 döneminde Osmanlı İmparatorluğunun eski topraklarındaki İngiliz sömürge yönetimlerinin Filistin bölgesinde görev alır. 27 Haziran 1923 tarihinde Tuğgeneral rütbesiyle ordudan emekli olur.
Sonraki hayatı
İngiltere'ye döndükten sonra ailesinin malikanesine ve arazilerine dönmeyi tercih etmez, Londra'ya giderek kentin yoksul mahallelerinde gönüllü olarak sosyal yardım faaliyetlerinde bulunur. 1931-1945 döneminde oturduğu mahallenin yönetiminde görev alır. II.Dünya Savaşı döneminde Londra'da kurulan ve İngiliz-Türk ilişkilerinin gelişmesini amaçlayan Halkevi teşkilatına destekte bulunur. Savaş sırasında hava saldırılarına karşı mahallesinde kurulan dayanışma komitesinde yer alır.
Deedes hiç evlenmemiştir. 1946 yılında sağlık sorunları nedeniyle aktif yürüttüğü görevleri bırakır. Yeni kurulmuş İsrail devletini desteklemek için 1949 yılında Anglo-İsrail Derneğini kurar. 1956 yılında ölmüştür.
Çeviri eserleri
Deedes üç adet önemli Türkçe edebiyat eserini İngilizceye çevirmiştir:
- Reşat Nuri Güntekin, The Autobiography of a Turkish Girl (Çalıkuşu, 1922). Londra: George Allen & Unwin, 1949.[2]
- Reşat Nuri Güntekin, Afternoon Sun (Akşam Güneşi, 1926). Londra: Heinemann, 1951.
- Mahmut Makal, A Village in Anatolia (Bizim Köy, 1950). Londra: Vallentine, Mitchell & Co., 1954.[3]
Kaynakça
- David Fromkin, A peace to end all peace, Holt Books, 2009 s.38
- Google Books içinde ilgili eser (İngilizce) 4 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir
- Google Books içinde ilgili eser (İngilizce) 4 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir