Yılmaz Odabaşı
Yılmaz Odabaşı (d. 15 Ağustos 1962, Diyarbakır),[1] Kürt kökenli Türk şair, yazar ve gazeteci.
| Yılmaz Odabaşı | |
|---|---|
| Doğum |
Yılmaz Odabaşı 15 Ağustos 1962 Diyarbakır, Türkiye |
| Meslek | Gazeteci, şair, yazar |
| İkamet | Türkiye |
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Önemli ödülleri | Tayad şiir ödülü, Cahit Sıtkı Tarancı şiir ödülü, Sabri Altınel şiir Ödülü, Petrol-İş Sendikası şiir yarışması ikincilik Ödülü, Orhon Murat Arıburnu 10. yıl şiir ödülü,PEN Onat Kutlar film öyküsü ödülü, Adana Altın Koza Film öyküsü ödülü, 1994 Çağdaş Gazeteciler Derneği yılın gazetecisi ödülü, Human Right Watch "Baskıya karşı cesaret" ödülü, İsveç PEN onur üyeliği ödülü. |
| Resmî site | |
|
| |
Biyografi
Yılmaz Odabaşı, ilk öğrenimini Diyarbakır, Ankara, Kayseri ve Gaziantep illerinde, lise öğrenimini Diyarbakır'da Diyarbakır Lisesi'nde tamamladı. 1970'lerin sonunda dönemin öğrenci eylemlerinde aktif rol aldı. 1980'de İzmir Hukuk Fakültesi'nde öğrenimine başladıktan sonra 12 Eylül Darbesi ile tutuklandı ve Diyarbakır Askeri Cezaevi'nde bir yıl hapis yattı.[1] Yazko Somut gazetesinde ve Nitelik, Yamaç, Yarın, Dönem, Oluşum gibi dergilerde yazılar yazdı.1984'te İlk şiir kitabı toplatıldı. Bu esnada kısa süreli tutuklandı. Salıverilmesinin ardından Gökyüzü, Yeni Olgu, Dönem, Ortaklaşa, Oluşum, Yarın dergilerinde yazdı. 1985'te Diyarbakır'a dönen ve ilk şiir kitabını tekrar yazan şair, ilk kitabını 1985'te yayınlattı.[2] Aynı dönemde Diyarbakır'da Aydınlar Dilekçesi'ni imzaya açtı ve İHD'nin kuruluş çalışmalarına katıldı.
Yılmaz Odabaşı, yazdığı ilk yıllardan itibaren şiirimizde 80 kuşağının özgün, sevilen ve yaygın okunan şairlerinin başında yer aldı. Şiirleri en çok bestelenen bir şair olarak da anıldı. Ahmed Arif'in epik ve dağlı sesi ile Attila İlhan'ın kentli lirizminin birleşimi sayılabilecek yalın ama imgesel yoğunluklu şiirleri, 1980'lerden 2000'li yıllara dek genç kuşak şiir okurları üzerinde büyük bir etki oluşturdu.
Gazeteci Yılmaz Odabaşı, 1981'de kısa bir süre Akajans'ta çalıştı. 1986'da UBA (Ulusal Basın Ajansı) Diyarbakır temsilciliği, 1987 yılında Ortadoğu Haber Ajansı haber müdürlüğü yaptı. 1992 yılında 2000'e Doğru dergisinin Diyarbakır büro şefliği ve Turkish Daily News gazetesinin güneydoğu temsilciliğini yaptı. 1993 yılında Aydınlık gazetesinin Diyarbakır temsilciliği ve köşe yazarlığını yaptı. 1994 yılında Yargıtay tarafından on aylık hapis cezasının infazını Ankara Ulucanlar Cezaevi ve daha sonra aktarıldığı Ankara Haymana Kapalı Cezaevi'nde tamamladı. 1987 ve 1989'da Tayad şiir ve hikâye ödüllerini, 1991 ve 1996'da iki kez Adana Altın Koza Film Öyküsü Ödülü, 1992'de Petrol-İş Sendikası Şiir Yarışması 2.'lik ödülü ve Cahit Sıtkı Tarancı şiir ödülünü,[3] 1994'te Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin araştırma-inceleme dalında "Yılın Gazetecisi" ödülünü, 1995'te Sabri Altınel Şiir ödülü, 1999'da Orhon Murat Arıburnu Şiir Özel Ödülü, 1991 ve 99'da İki kez Human Rght Watch (New York) "baskıya karşı cesaret" ödülü, 1996'DA PEN Onat Kutlar Film Öyküsü ödülü ve İsveç PEN onur ödülünü kazandı. 2000 yılından itibaren ödüllere katılmadı ve ilkesel olarak hiçbir yarışmanın seçici kurulunda yer almadı.
1992'de Özgür Gündem, 1993-94'te günlük Aydınlık, 1995'te Siyah Beyaz Gazetesi'nde köşe yazıları yazdı. Daha sonra Cumhuriyet Gazetesi ve ekler (1996-1999), Radikal (1998) ve Radikal İki Eki'nde ve Birgün Gazetesi'nde (2004), 2005'te ise Meydan Gazetesi'nde yazdı.
2000'e Doğru, Varlık, Günümüzde Kitaplar, Yeni Düşün, Broy, Gösteri, Edebiyat ve Eleştiri, Evrensel Kültür gibi çok sayıda dergide şiir ve yazılar yazdı. 1998 yılında bir yazısı, 2000 yılında bir kitabı nedeniyle 1.5 yıl ay hapis cezasına çarptırıldı. 1999'da kitabıyla ilgili mahkûmiyeti nedeniyle Bursa E Tipi Cezaevi'nde, 2000'de Tekirdağ Saray Kapalı Cezaevi'nde yattı. Aldığı mahkumiyetler nedeniyle AİHM'de açtığı davayı 2005 yılında kazandı.
2000 yılında Ey Hayat adlı şiir kitabı yayınlandı. Ey Hayat, sanatçı Onur Akın'ın albümüne de ad verdi. Bir süre Ahmet Kaya ile çalışan Odabaşı'nın kırk kadar şiiri başta Ahmet Kaya olmak üzere (Yakarım Geceleri, Diyarbakır Hasreti, Dağlarda Ölmek İsterim), Onur Akın, Edip Akbayram, Grup Yorum, İlkay Akkaya, Ferhat Tunç, Sevcan Orhan, Suavi, Hayko Cepkin gibi besteci-yorumcu sanatçılar tarafından okundu.
Şiirleri Farsça, İngilizce, Almanca, Fransızca, Arnavutça, Farsça, Kürtçe gibi pek çok dile çevrildi. Şiirlerinin İngilizce çevirilerinden oluşan "Everything But You" adlı şiir kitabı, Munster Literature Centre adlı yayın kurumu tarafından (Avrupa Konseyi sponsorluğunda) yayınlandı. 2015'te şiirlerinden yapılmış bir seçkiden oluşan bir başka çeviri kitabı ise ("Bileklerimde Bayat Bir İntihar" adıyla) İran Tahran'da (Riva Yay.) yayınlandı.
2004 yılında "Şarkısı Beyaz" adlı ilk romanı çıktı ve büyük bir ilgiyle karşılandı. 2005 yılında "Sakla Yamalarını Kalbim" adlı seçilmiş şiirlerinden oluşan derleme, 50 bin adet basıldı. Sekiz yıl Nazım Hikmet Vakfı'nda yönetim kurulu üyeliği yaptı. 2004-2012 yılları arasında yeni kitap yayınlamadı, bir dönem biten kitaplarının yeni baskılarını yapmadı. 2013 yılında "Hayatın Düşlere Borcu Var" adlı kitabı ve on iki yıl aradan sonra, 2014'te yayınladığı "Bana Yasak Sözler Söyle" adlı yeni şiir kitabıyla yayın-edebiyat dünyasına geri döndü. 2015'te bütün şiirlerini "Her Ömür Kendi Gençliğinden Vurulur" adlı kitabında topladı.
15 Temmuz 2015 darbe girişimi sonrası Ankara kulislerinden basına sızan "Tutuklanacak gazeteci ve yazarlar" listesinde adının yer alması ve başbakanlığı döneminde Recep Tayyip Erdoğan'a "hakaret" ettiği iddiasıyla iki ayrı dosyadan yargılandığı için 2015'te karayoluyla Bulgaristan'a kaçtı. Dört ay Varna'da, iki ay da Berlin'de kaldıktan sonra Erdoğan'a hakaret davasından aldığı bir yıl sekiz ay hapis cezası mahkeme tarafından ertelenince 2016'da Türkiye'ye geri döndü. 2016-2020 yılları arasında özellikle Twitter yorumları nedeniyle hakkında pek çok soruşturma açıldı. 2020'de "Aforizmalar" adlı kitabı yayınlandı.
Yılmaz Odabaşı'nın Şahan Yılmaz Odabaşı adlı bir oğlu var. Odabaşı, yazarlık uğraşının yanı sıra fotoğraf çekmekte, resim çizmekte ve uzun yıllardır kentlerden uzakta bir köyde münzevi bir yaşam sürmektedir.
Bibliyografi
Hikâye
- Kül Aşklar (1991)
- Çocuklar ve Adresler (1992)
Roman
- Şarkısı Beyaz (2004)
Şiir
- Siste Kalabalıklar (1985)
- Yurtsuz Şiirler (1987)
- Aynı Göğün Ezgisi (1988)
- Feride (1990)
- Her Ömür Kendi Gençliğinden Vurulur (1992)
- Cehennem Bileti (1995)
- Aşk Bize Küstü (1997)
- Çalınmış Bir Mahşer İçin Ahval (1999)
- Ey Hayat (2000)
- Buğulu Atlas (2002)
- Sakla Yamalarını Kalbim (derleme, 2005)
- Aşk Şiirleri (Tematik seçki, 2010)
- Bana Yasak Sözler Söyle, (Şiir, 2014)
- Her Ömür Kendi Gençliğinden Vurulur (Toplu şiirleri)
Deneme
- Sevginin Herkesten Şikayeti Var (1996)
- Hayatın Düşlere Borcu Var (2013)
- Aforizmalar (2000)
Anı
- Eylül Defterleri (1991)
- Araştırma - İnceleme:
- Güneydoğu’da Gazeteci Olmak (1994)
- Hoşça Kal Diyarbakır (2013)
Günlük
- Bütün Kanamalar Umuttan (1995)
Gazete yazıları
- Düş ve Yaşam (1996)
Derlediği Antolojiler
1975-2000 Son Çeyrek Yüzyıl Şiir Antolojisi (2000)
Aşk Şiirleri Antolojisi (2000)
Ödülleri
- 1987 Temmuz Dergisi Şiir Yarışması 1.'lik Ödülü
- 1987 Tayad Şiir Yarışması 2'lik Ödülü
- 1989, Tayad Hikâye Ödülü
- 1991, Cahit Sıtkı Tarancı Şiir Ödülü
- 1992, Petrol İş Sendikası Şiir Yarışması ikincilik ödülü, Her Ömür Kendi Gençliğinden Vurulur şiir kitabı ile
- 1992, Çankaya Belediyesi ilkbahar ödülü, Çocuklar ve Adresler isimli hikâye kitabı ile
- 1992, 6. Adana Altın Koza Film Festivali film öyküsü ödülü, Kül Aşklar isimli hikâye kitabı ile
- 1994, Çağdaş Gazeteciler Derneği Yılın Gazetecisi Ödülü, Güneydoğu'da Gazeteci Olmak isimli araştırma ve inceleme kitabıyla
- 1996 P.E.N. Onat Kutlar film öyküsü yarışması özel ödülü
- 1998 Sabri Altınel şiir yarışması 1.'lik Ödülü
- 1998 Adana Altın Koza Film Öyküsü Ödülü
- 1999 Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü
- 2000 İsveç P.E.N. Onur üyeliği Ödülü
Kaynakça
- "Yılmaz Odabaşı Otobiyografisi". yilmazodabasi. 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.
- Başlangıç, Celal (16 Ocak 1999). "Şairin onuru direnmek". radikal. 26 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.
- "Şair Yılmaz Odabaşı 18 Yıl Sonra Neyi İtiraf Etti?". odatv. 8 Haziran 2009. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.