Grup Yorum

Grup Yorum, Türkiye çıkışlı protest, özgün müzik ve Anadolu rock gibi müziğin çeşitli dallarında eserler üreten politik, devrimci müzik grubudur[1] 1985'ten günümüze siyasi görüşlerini müzikleriyle topluma duyurmaya çalışmıştır. Bu yönüyle gruba günümüze (2013) kadar 400'ün üzerinde dava açılmıştır. 15 üyesi tutuklanıp hapis yatmış ve çıkardığı 21 albüm ile 2 milyondan fazla albüm satışı yapmıştır.[2]

Grup Yorum
Başladığı yer Türkiye
Tarzlar Özgün, Protest, Folk, Çağdaş Halk Müziği
Etkin yıllar 1985-günümüz
Müzik şirketi Taç Plak (1986-1987)
Barış Müzik (1987-1988)
Cem Müzik (1988-1989&1990-1991)
Kalan Müzik (1991-günümüz)
Üyeler İnan Altın, Selma Altın, Ali Aracı, İhsan Cibelik, İbrahim Gökçek, Sultan Gökçek, Bahar Kurt, Helin Bölek, Dilan Ekin, Seher Adıgüzel, Bergün Varan, Betül Varan, Umut Gültekin, Meral Hır, Ekimcan Yıldırım, Fırat Kıl, Barış Yüksel, Sena Erkoç, Dilan Poyraz, Emel Yeşilırmak

1987'den başlayarak günümüze kadar 21 albüm çıkaran, Türkiye'de ve Avrupa'da her yıl konser veren grup, bunun dışında yüzlerce kitle eylemine, sokak gösterisine, greve, fabrika ve üniversite işgaline katılmıştır. Uzun yıllar konserleri yasaklanıp, üyeleri gözaltına alınıp, tutuklanmış ve birçok kentte kasetlerinin satılması engellenmiştir. Albümleri, şarkıları suç unsuru taşıdığı iddiasıyla resmî olarak toplatılmıştır.[3] Grup Yorum albümlerindeki kimi şarkıların yasa dışı DHKP-C örgütü militanlarına adanmış olmasından dolayı grup üyelerinin bu örgüt ile organik bağı bulunduğu iddia edilmektedir.[2][4][5] Fakat bu iddia grup tarafından "Organik bir bağımız yok" denilerek yalanlanmıştır.

Grubun üyeleri Helin Bölek, İbrahim Gökçek ve konser yasaklarına karşı başlatmış olduğu ölüm orucu eylemleri sonucu hayatlarını kaybetti.[6][7]

Geçmiş

Türkiye'de 1980 yılında gerçekleşen askerî darbeye ve sonrasındaki politikalara tepki amacıyla Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencisi dört arkadaşın (Ayşegül Yordam,Metin Kahraman,Tuncay Akdoğan ve Kemal Sahir Gürel) [8] bir araya gelmesiyle 1985 yılında kurulan grup, müzik grubu olmanın dışında, muhalif duyarlılığın, haklar ve özgürlükler mücadelesinin de önemli bir ismi olmuştur. Anadolu'nun ve üzerinde yaşayan halkların sesini, devrimci-sosyalist bir müzik anlayışıyla duyurmayı amaçlamıştır. Kuruluş aşamasında ilk olarak Aziz Nesin'in öykülerinden uyarlanan bir oyunun müziklerini yaparak başlamış ardından "Bana Bir Türkü Söyleyin Yarınlara Uzansın" adlı konseri vermişlerdir.[9]

Müzikal tarz

Yorum, Türkçe dışında, Anadolu'da konuşulan Kürtçe, Zazaca, Lazca, Arapça, Çerkezce dillerinde de şarkılar seslendirmektedir. Müziğinde mey, bağlama, kaval gibi yerel çalgıların yanı sıra, başta gitar olmak üzere keman, trompet, viyolonsel ve obua gibi yerel olmayan pek çok çalgıları da kullanmaktadır. Solo ve koro vokallerin baskın olduğu müziğinde, ritim kompozisyonlarına ve ezgilere yaslanıyor. Folk-Rock olarak değerlendirilebilecek bu müzik; ülkenin yerel folk şarkılarından Akdeniz ezgilerine, Latin Amerikalı marşlarından rock müziğe'a kadar birçok tınıyı bir arada dinleyicisine sunuyor.

Grup ise kendi tarzını çağdaş halk müziği olarak tanımlıyor.

Grubun şarkı sözlerini, anti-emperyalist mücadele, hapishane katliamları, doğal afetlerin yarattığı yıkımlar, emperyalist savaşlar, ölümler, aşk, erdem ve özgür bir dünyaya duyulan özlem gibi konular şekillendiriyor.

Grup Yorum 25. yılını 12 Haziran 2010 tarihinde BJK İnönü Stadyumu'nda verdiği bir konserle kutladı. Konserde Suavi, Ali Primera, Yasemin Göksu, Tuncel Kurtiz, Nejat Yavaşoğulları ve daha birçok sanatçı Yorum'a eşlik etti. Bu konser Türkiye'de biletli olarak yapılan en kitlesel konser olarak tarihe geçti.[10]

Politik duruş

Grup Yorum'un, sol yelpaze içerisinde belli bir görüşü temsil etmesine rağmen Türkiye'de farklı görüşlere sahip birçok insanın Grup Yorum'u dinliyor olmasını üyeleri "şarkılarındaki güncellik"e bağlıyor. Baskılara karşı bu denli çabuk tepki verebilmeleri, şarkılarındaki melodik dokunun zenginliğiyle de buluştuğunda, her siyasal çizgiden veya siyaset dışı müzikseveri de etkileyebildiğini düşünüyorlar.[11]

Sivas (Gün Tutuşur) şarkısı Sivas Katliamı'nda yaşamını yitirenlere ithaf edilmiştir.

DHKP-C ile ilişkisi

Çeşitli çevrelerce Grup Yorum ile yasa dışı DHKP-C örgütü arasında organik bağ bulunduğu iddia edilmektedir.[12][13][14] Buna sebep olarak da, Grup Yorum albümlerindeki çok sayıda şarkının ölmüş DHKP-C militanları ile ilgili olması gösterilmektedir. Ancak bu iddia grup tarafından yalanlanmıştır.[15] Geliyoruz albümündeki Sibel Yalçın Destanı isimli şarkı, 1995 yılında polisle girdiği çatışmada öldürülmüş Sibel Yalçın isimli DHKP-C militanına adanmıştır. Yıldızlar Kuşandık isimli albümde bulunan aynı adlı şarkının sözleri, 2005 yılında Adalet Bakanlığı binasına intihar saldırısı düzenlemek isterken öldürülen[16] Eyüp Beyaz isimli DHKP-C militanı tarafından yazılmıştır. Boran Fırtınası albümündeki şarkı isimlerinde belirtilen isimler ise 1996 ölüm oruçları sırasında ölen DHKP-C militanlarıdır.

Bazı Grup Yorum üyeleri, 2012 yılında Sultangazi'deki bir polis karakoluna intihar saldırısı düzenleyen İbrahim Çuhadar'ın cenazesinin alınmasında hazır bulunmuşlardır. Bu esnada gözaltına alınan Grup Yorum üyeleri işkence gördüklerini iddia etmişlerdir.[17] Grup üyeleri çeşitli zamanlarda DHKP-C üyesi oldukları iddiasıyla gözaltına alınmışlardır.[18][19]

14 Şubat 2018 tarihinde ise, Grup Yorum üyelerinde Ali Aracı, Selma Altın, İnan Altın ve İbrahim Gökçek, Emel Yeşilırmak DHKP-C üyesi oldukları iddiası ile Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan "en çok aranan teröristler listesi"'nin gri kategorisine eklenmişlerdir.[20]

Davalar

Grup Yorum'un şarkı sözlerini bulunduran ve dinleyen Berivan Doğan hakkında 'terör örgütü propagandası' yaptığı gerekçesiyle 2006 yılında 9. Ağır Ceza Mahkemesi'nce 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.[21][22]

Ölüm orucu

Grup Yorum üyeleri, 17 Mayıs 2019 tarihinde konser yasaklarının kaldırılması, grup üyelerinin serbest bırakılması, hakkındaki davaların düşürülmesi gibi bir dizi taleple açlık grevine girdi.[23] 20 Ocak 2020'de Grup Yorum üyeleri İbrahim Gökçek ve Helin Bölek, açlık grevlerini ölüm orucuna dönüştürme kararı aldı.[24] 3 Nisan 2020 tarihinde 288 gündür ölüm orucunda olan Helin Bölek ve 7 Mayıs 2020 tarihinde de 325 gündür ölüm orucunda olan İbrahim Gökçek yaşamını yitirdi.[25][26][27][28][29]

Grup hakkındaki eserler

Hakkında birçok araştırma yazıları ve kitaplar yayımlanan Grup Yorum, basın tarafından "Hapishane Şarkıcıları", dinleyiciler tarafından "Kar Makinesi" sıfatlarıyla anılıyor.[30][31] Grup hakkında iki kitap bulunmaktadır:

Konserleri

Grup Yorum, 30 yıllık sanat geçmişinde çok sayıda konserler vermiştir. Bu konserlerden en kitlesel olanı 15 Nisan 2012 yılında Bakırköy Halk Pazarı alanında gerçekleştirdikleri "4. Bağımsız Türkiye" konseridir. bir milyondan fazla kişinin katılımıyla gerçekleşen konserde, Grup Yorum Korosu ve 20 kişilik orkestranın yanı sıra Beşik Halk Dansları Topluluğu danslarıyla, Nihat Behram şiirleriyle, Zülfü Livaneli, Aylin Aslım, Aynur Doğan ve Hüseyin Turan şarkılarıyla eşlik etti.[36] Konserin sonunda TAYAD' lı ailelerden Anadolu müzik gruplarına kadar değişik yerlerden gelenlerden ve yediden yetmişe her yaştan kurulan 150 kişilik halk korosu da sahneye gelerek Yorum' a eşlik etti. 3. Bağımsız Türkiye Konseri ise yine Bakırköy Halk Pazarı alanında 14 Nisan 2013'te gerçekleşti ve 500.000 kişi katıldı. Grup Yorum 30. Yıl Ege Konseri ise 2015'te Adana, Ankara, Tunceli, İzmir Ve İstanbul'da gerçekleşti. İzmir' de 750 bin kişi toplandı.

Diskografi
Ana madde: Grup Yorum diskografisi

Grup üyeleri
Ana madde: Grup Yorum üyeleri

35 yıllık müzik kariyeri boyunca grup çok farklı sanatçılarla çalışmıştır. Grup "isimlerini değil müziklerini bir marka olarak yaratmıştır".[37]

Güncel üyeler
  • Solo Vokal : Helin Bölek, Selma Altın, Sultan Gökçek, Umut Gültekin, Betül Varan, Sena Erkoç, Dilan Poyraz
  • Bağlama : İhsan Cibelik, Meral Hır, Emel Yeşilırmak
  • Klasik/Akustik Gitar : Muharrem Cengiz, Dilan Ekin, Ekimcan Yıldırım, Fırat Kıl
  • Tuşlu Çalgılar : İnan Altın
  • Nefesli Çalgılar : Ali Aracı, Selma Altın, İhsan Cibelik, Bahar Kurt, Dilan Poyraz, Betül Varan, Sena Erkoç
  • Bas Gitar : Seher Adıgüzel
  • Vurmalı Çalgılar : İnan Altın, Bergün Varan, Barış Yüksel

Geçmiş üyeler

(*) Kurucu üyeleri belirtmektedir.

Kaynakça
  1. "Grup Yorum'dan 1 Mayıs'a davet". ntvmsnbc.com. Nisan 2011. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
  2. BALCI, ÇAĞATAY. "Sol Terörizm, Propaganda ve Müzik" (PDF). afasam.org. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
  3. "Arşivlenmiş kopya". 19 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2015.
  4. "Emre Aköz: Grup Yorum katil DHKP-C'lidir". focushaber.com. Nisan 2012. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
  5. Oğur, Yıldıray. "Unutalım gitsin". MANİFESTOM. taraf. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2013.
  6. "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  7. "324 gün ölüm orucu sürdüren İbrahim Gökçek hayatını kaybetti". Evrensel. 7 Mayıs 2020. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020.
  8. Gürel, Kemal Sahir (1993). Bir Kar Makinesi. İstanbul: Tavır Yayınları.
  9. "Arşivlenmiş kopya". 9 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2011.
  10. http://www.haber3.com/grup-yorum-rekorla-dondu--779372h.htm
  12. http://www.afasam.org/tr/pdf/Makale%20-%2012.pdf
  13. "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2012.
  14. "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2012.
  15. "'DHKP-C ile ilişkimiz yok'". gercekgundem.com. 19 Şubat 2014. 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016.
  16. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=157515
  17. http://www.hurriyet.com.tr/kultur-sanat/haber/21479933.asp
  18. "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2012.
  19. http://www.birgun.net/actuels_index.php?news_code=1336728388&year=2012&month=05&day=11
  20. http://t24.com.tr/haber/grup-yorum-uyeleri-gri-listeye-eklendi-baslarina-300-bin-lira-odul-kondu,559905
  21. http://www.haberaktuel.com/grup-yorum-dinlemek-suc-haberi-482251.html
  22. http://www.yesilgazete.org/blog/2011/09/30/grup-yorumun-sozleri-delil-oldu/
  23. "Grup Yorum Açlık Grevine Başlıyor". Bianet. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
  24. "Grup Yorum üyeleri ölüm orucuna başladı". www.cumhuriyet.com.tr. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
  25. "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
  26. "Grup Yorum üyesi Helin Bölek hayatını kaybetti". www.sozcu.com.tr. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
  27. "Helin Bölek yaşamını yitirdi". Bianet.
  28. "Ölüm orucundaki Grup Yorum üyesi Helin Bölek hayatını kaybetti". birgun.net. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
  29. "Ölüm orucunda olan Grup Yorum üyesi Helin Bölek yaşamını yitirdi". www.cumhuriyet.com.tr. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
  30. http://cadde.milliyet.com.tr/2010/05/18/HaberDetay/1239296/KAR_MAKiNESi__GiBi_YOL_ACIYOR
  31. "Arşivlenmiş kopya". 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2011.
  32. Yorum, Grup (2000). Bir Kar Makinesi I-II. İstanbul: Tavır Yayınları. ISBN 978-975643-300-3.
  33. http://www.kitapdenizi.com/kitap/UrunDetay.aspx?id=2387
  34. Kahyaoğlu, Orhan (2000). Sıyrılıp Gelen Grup Yorum. İstanbul: Dharma Yayınları. ISBN 978-975283-000-5.
  35. http://www.kitapdenizi.com/kitap/12494-Grup-Yorum-Siyrilip-Gelen-kitabi.aspx
  36. http://www.posta.com.tr/grup-yoruma-bakirkoyde-dev-koro-haberi-117425
  37. 32. Gün Belgeselinden

Ek okumalar

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.