Kayseri

Kayseri, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık 15. şehridir. Ankara ve Konya'dan sonra İç Anadolu'nun üçüncü büyük kenti ve sanayi merkezidir. Akkışla, Bünyan, Develi, Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Tomarza, Yahyalı, Talas, Özvatan, Felahiye ve Yeşilhisar olmak üzere 16 ilçeden oluşmaktadır.

Kayseri
İl & Büyükşehir

Kayseri'nin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Bölge İç Anadolu Bölgesi - Akdeniz - Doğu Anadolu
İdare
 • Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç[1] (AK Parti)
 • Vali Şehmus Günaydın[2]
Yüzölçümü
 • Toplam 17,170 km² (6.620 mil²)
Rakım 1.054 m (3.458 ft)
Nüfus
 (2020)
 • Toplam 1,421,455[3]
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Alan kodu (+90) 352
Plaka kodu 38

Orta Kızılırmak Bölümünde, Erciyes Dağı'nın eteklerinde bir ildir. Kuzey ve kuzeybatıda Yozgat, kuzey ve kuzeydoğuda Sivas, doğuda Kahramanmaraş, güneyde Adana, güneybatıda Niğde, batıda ise Nevşehir illeriyle çevrilidir. Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Kayseri (eski Mazaka, Kaisareia), klasik çağlarda Kapadokya adı verilen bölgededir. Kızılırmak'ın güneyinde bulunan bu bölge, Tuz Gölü'nden Fırat nehrine kadar uzanır. İpek Yolu buradan geçer. Bölge, pek çok uygarlığın beşiği olmuştur.

Etimoloji

Kayseri kentinin adı Latince Caesarea, Yunanca καισαρία (kaysaria) adı Arapça biçiminden Türkçeleştirilmiştir. Eski isimleri Mazaka ve Kaisareia (Fransızca Césarée)'dır.

"Kayser" veya "kaysar" (Arapça ve Osmanlıca: قيصر), Roma ve Doğu Roma (Bizans) imparatorlarına verilen Caesar (Yunanca: καισαρ, kaisar) unvanının İslam ülkelerinde kullanılan biçimidir. Osmanlı sultanları II. Mehmed'ten başlayarak resmî sıfatları arasında Kayser-i Rum unvanını da kullanmışlardır.

Caesar asıl olarak Romalı devlet adamı Caius Julius Caesar'ın (MÖ 100-44) lakabıdır (cognomen). Caesar'ın manevi oğlu olan ilk Roma imparatoru Gaius Julius Caesar Octavianus, onursal bir unvan olarak Caesar lakabını benimsemiştir. Daha sonraki Roma imparatorları da Caesar ve Augustus unvanlarını bir arada kullanmışlardır.

Rus hükümdarları, Caesar adının Rusça biçimi olan tsar (Rusça: цар, çar) unvanını 1453'te İstanbul'un Türkler tarafından fethinden kısa bir süre sonra benimsemişlerdir. Adlandırmanın amacı, Osmanlı sultanlarının Rum kayserliğine varis olma iddiasına karşı koymak ve Bizans tahtının mirasında hak iddia etmektir.

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu (961-1804), Avusturya İmparatorluğu (1806-1918) ve Alman İmparatorluğu (1871-1918) da Latince Caesar ve Almanca Kaiser unvanlarını kullanmıştır. Özellikle son Alman imparatoru II. Wilhelm (1888-1918), Kaiser unvanını ön plana çıkarmıştır. Türkçe kullanımda Alman imparatorunun lakabı çoğu zaman kayzer, eski Rum ve Osmanlı hükümdarlarının lakabı ise kayser imlasıyla yazılır. Ayrıca Yılanlıdağ'ın zirvesinde dönemin en büyük Kapadokya kralına ait olan mezar kabri keşfedilmiş, çevresinde çok eski tarihî bir kale ve kale ortasında bir darphane de bulunmuştur. Kale içindeki kazılarda ele geçen bir tablete göre bu dağ üzerinde gizli bir yerde yer altı şehri ve hazineler bulunmakta olduğu iddia edilmektedir.

Tarihçe

Hititler dönemi

Kayseri, MÖ 4000 ile MS 2000 olmak üzere 6000 yıllık bir tarihe sahiptir. MÖ 2000 yıllarında Anadolu’ya gelen Hititler, Kayseri’ye 22 km uzaklıkta bulunan Kültepe (Kaniş) şehrini kurmuşlardır. Kültepe, Kayseri ovasının en büyük şehri ve Anadolu’nun en büyük höyüklerinden biridir. Kültepe’nin hemen yanında yer alan Karum’da (Pazarşehir) yapılan kazılarda bu döneme ait çivi yazısı ile çeşitli yazılı tabletler bulunmuş ve bu tabletlerden Asurlu tüccarlarla Hititli yerliler arasındaki ticari ilişkilere ait bilgiler elde edilmiştir. Kültepe, MÖ 4000 yılından Roma devri sonuna kadar devamlı olarak yerleşme görmüştür.

Cumhuriyet dönemi

Kayseri, 1988 yılında çıkarılan 3508 sayılı Kanun[4] ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta iki ilçe (Kocasinan ve Melikgazi) Kayseri Büyükşehir Belediyesinin sınırlarına dâhil edildi. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları, valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 20 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.[5] Bu sınırlar içinde kalan 5 ilçe, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi.[5] 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı Kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.[6]

Coğrafya

Kayseri, İç Anadolu’nun güney bölümü ile Toros Dağları'nın birbirine yaklaştığı bir yerde Orta Kızılırmak bölümünde yer alır. 37 derece 45 dakika ile 38 derece 18 dakika kuzey enlemleri ve 34 derece 56 dakika ile 36 derece 58 dakika doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Doğu ve kuzeydoğusu Sivas, kuzeyi Yozgat, batısı Nevşehir, güneybatısı Niğde, güneyi ise Adana ve Kahramanmaraş illeri ile çevrilidir. 1929 yılında yapılan Haydarpaşa - Kars demiryolu idari sınırlarından geçmektedir.

İklim
 Kayseri iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 18,0 22,6 28,6 31,2 33,6 36,8 40,7 40,6 36,0 33,6 25,6 21,0 40,7
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 4,2 6,2 11,6 17,8 22,4 26,7 30,6 30,8 26,7 20,3 12,8 6,4 18,0
Ortalama sıcaklık (°C) −1,6 0,1 5,0 10,8 15,1 19,2 22,7 22,2 17,4 11,6 5,1 0,4 10,6
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −6,8 −5,3 −1,3 3,3 6,7 9,7 11,9 11,4 7,3 3,5 −1,1 −4,6 2,8
En düşük sıcaklık (°C) −31,4 −31,2 −28,1 −11,6 −6,9 −0,6 2,9 1,4 −3,8 −12,2 −20,7 −28,3 −31,4
Ortalama yağış (mm) 33,7 36,5 42,7 52,4 52,4 40,9 10,0 5,9 13,7 28,4 33,2 38,8 388,6
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[7]

Demografi

Kayseri İl Nüfusu: 1.421.455'tir (2020). İlin yüz ölçümü 16.970 km²'dir.[8] İlde km²'ye 80 kişi düşmektedir.[9] (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: km2 başına 830 kişi ile Melikgazi’dir) İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,34 olmuştur.[8]

2016 yılında TÜİK verilerine göre 16 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 758 mahalle bulunmaktadır.[8]

Kayseri Şehir Merkezi Nüfusu
2020 1.421.455
2014 1.322.376
2013 1.295.355
2012 1.274.968
2011 977.240
2010 950.017
2009 911.984
2008 884.663
2007 696.833
2000 536.392
1997 491.000
1990 425.776
1985 380.838
1980 281.320
1975 207.037
1970 160.958
1965 126.653
1960 102.596
1955 82.405
1950 65.488
1945 57.864
1940 52.467
1935 46.181
1927 39.134
Y & G
Nüfus
Kayseri
YılKent NüfusuKöy NüfusuToplam Nüfus
192760.379190.111250.490
193571.344239.114310.458
194080.189262.780342.969
194586.474283.615370.089
1950101.990301.871403.861
1955128.262293.748422.010
1960161.340319.047480.388
Kayseri il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[10]536.20616
  %36     191.221
344.985     %64  
1970[11]598.69317%12
  %40     236.824
361.869     %60  
1975[12]676.80918%13
  %44     295.582
381.227     %56  
1980[13]778.38315%15
  %49     380.352
398.031     %51  
1985[14]864.06016%11
  %57     488.556
375.504     %43  
1990[15]943.48417%9
  %64     604.072
339.412     %36  
2000[16]1.060.43217%12
  %69     732.354
328.078     %31  
2007[17]1.165.08816%10
  %77     895.253
269.835     %23  
2008[18]1.184.38616%2
  %85     1.001.449
182.937     %15  
2009[19]1.205.87216%2
  %85     1.027.279
178.593     %15  
2010[20]1.234.65116%2
  %86     1.064.164
170.487     %14  
2011[21]1.255.34915%2
  %87     1.090.530
164.819     %13  
2012[22]1.274.96815%2
  %88     1.116.393
158.575     %12  
2013[23]1.295.35515%2
  %100     
     %0  
2014[24]1.322.37615%2
  %100     
     %0  
2015[25]1.341.05615%1
  %100     
     %0  

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2021 verileri[26])

Kayseri İl Nüfusu: 1.421.455'tir (2020 sonu). İlin yüz ölçümü 16.969 km2'dir. İlde  km2'ye 83 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: km2 başına 835 kişi ile Melikgazi’dir)

İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,28 olmuştur. Nüfus en çok artan ilçe: İncesu (%6,13) Nüfusu en çok azalan ilçe: Özvatan(-% 23,07)

4 Şubat 2021 TÜİK verilerine göre 16 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 713 mahalle bulunmaktadır.

2010 yılı sonunda Kayseri ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[27]
İlçe Nüfus 2018 Nüfus 2019 Fark Nüfus Artışı % Mah.Say. Alanı  km2[28] Yoğunluk
Akkışla 6.429 6.247 -182 -2,83 15 371 17
Bünyan 31.497 30.603 -894 -2,84 46 1.210 25
Develi 65.322 65.745 423 0,65 76 1.892 35
Felahiye 6.602 5.861 -741 -11,22 17 444 13
Hacılar 12.426 12.414 -12 -0,10 12 187 66
İncesu 26.353 27.969 1.616 6,13 30 874 32
Kocasinan 391.661 396.912 5.251 1,34 93 1.471 270
Melikgazi 555.671 571.166 15.495 2,79 58 668 855
Özvatan 5.413 4.164 -1.249 -23,07 13 270 15
Pınarbaşı 26.911 24.080 -2.831 -10,52 122 3.418 7
Sarıoğlan 16.938 14.552 -2.386 -14,09 27 642 23
Sarız 10.098 9.583 -515 -5,10 44 1.173 8
Talas 157.695 163.773 6.078 3,85 30 444 369
Tomarza 22.808 22.166 -642 -2,81 54 1.405 16
Yahyalı 36.331 36.076 -255 -0,70 41 1.587 23
Yeşilhisar 17.525 16.098 -1.427 -8,14 35 913 18
KAYSERİ 1.389.680 1.407.409 17.729 1,28 713 16.969 83

Ekonomi

İllerin sosyo-ekonomik gelişmişliklerinin takip edildiği indekse göre Kayseri 1996 yılında 15. sıradayken, en son 2003 yılında hazırlanan ve 2004 Mayıs'ında yayımlanan indekste ise 19.dur. Sıra değişimi -4'tür. Her iki indeks çalışmasında da Kayseri, 2. derece gelişmiş iller arasında yer almıştır.

Sanayi

Sanayi siteleri ve büyük organize sanayi bölgeleri sanayi sektörünün altyapısı olarak değerlendirilebilir. Kayseri'de KSS kapsamında 3500'e yakın iş yeri yapılmıştır. İlde 8 KSS faaliyet göstermektedir. Kayseri'de 3 organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. 1. Organize Sanayi Bölgesi dışındaki Mimarsinan Organize Sanayi ve İncesu Organize Sanayi bölgeleri 2005 yılında faaliyete başlamıştır. Sanayi altyapısı çerçevesinde Kayseri Serbest Bölgesi de önemli bir yere sahiptir. Kayseri Serbest Bölgesi, Türkiye'nin en büyük serbest bölgesi alanına sahiptir. Kayseri Serbest Bölgesinde 2007 yılı verilerine göre yaklaşık 43 tesis faaliyet göstermektedir. Kayseri 1. Organize Sanayi Bölgesinde 2006 yılı itibarıyla 711 sanayi tesisi bulunmaktadır. Bu rakam 2013'te 816'ya ulaşmıştır. Ayrıca 2015 yılı Haziran ayında Kayseri'ye bağlı Kalkancık mahallesinde büyük bir sanayi sitesi yapılacaktır.

Madencilik

Kayseri maden varlığı açısından zengin sayılabilecek bir ildir. Kayseri'nin maden ve diğer yer altı zenginlikleri şu şekildedir:

Asbest, altın, bakır, kurşun, çinko, demir, diyatomit, fosfat, jips, kaolen, krom, kum-çakıl, manganez, mermer, tuğla-kiremit ve turba.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan bir rapora göre şehir merkezine 65 km uzaklıkta, Himmetdede beldesinde, 28,2 milyon ton altın rezervi bulunduğu belirtilmiştir.[29]

Ormancılık

Kayseri, orman potansiyeli bakımından zengin değildir. Türkiye orman varlığının %0,5'i Kayseri'dedir. Kayseri'de 22.000 hektar normal ve 85.000 hektar bozuk olmak üzere 107.000 hektar orman arazisi bulunmaktadır.

Orman yapısının zayıflığı orman ürünleri üretimini de sınırlamaktadır.

Tarım

Tarım; Kayseri ekonomisinde sanayi, ticaret, ulaştırma sektörlerinden sonra gelmektedir. 671.000 hektar arazi tarımda kullanılmaktadır. Bu miktar il topraklarının %40'ına karşılık gelmektedir. İl sanayisinin %13'ü tarım dışı, %6'sı çayır-mera, %41'i orman fundalıktır. Tarım arazisinin %48'i tahıl ekimine ayrılmakta %42'si ise nadasa bırakılmaktadır. Kalanı baklagillere, endüstriyel bitkilere, yağlı tohumlara, yumru bitkilere, sebzelere ve meyveciliğe ayrılmıştır.

607.000 hektar sulanabilir arazinin 150.000 hektarı ekonomik olarak sulanabilmektedir. Sulama kapasitesi artarken sulu tarımda verim 5-6 kat artacağından sulama projeleri inşaatları sürdürülmektedir.

Hayvancılık

Kayseri'de küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık Türkiye ortalamasına yakın olup küçükbaş potansiyeli büyükbaş potansiyeline göre daha fazla gelişmiş durumdadır. Kanatlı hayvan varlığı Türkiye ortalamasının iki katı seviyesindedir. Kayseri'nin Akkışla ilçesinde resmî rakamlarla 110.000 küçükbaş, 13.000 büyükbaş hayvan bulunmaktadır ki bu da nüfusu 7.000 olan bir ilçe için büyük rakamlardır.

Kayseri'de üretilen hayvansal ürünler içerisinde parasal değer olarak ilk sırayı et, ikinci sırayı süt, üçüncü sırayı da yumurta almaktadır. Beyaz et dördüncü ana üründür.

Kayseri'de tatlı su balıkçılığı da sürekli gelişmektedir.

Ticaret

Kayseri ticaretinin ve ekonomisinin tarihi milattan öncesine dayanmaktadır. Şehrin isminin Mazaka olarak anıldığı dönemlerde, dünyada ekonominin ve ticaretin tek merkeziydi. Yeni keşfedilen belgelere göre de Türkiye ve dünyada ilk organize sanayi Kayseri'de Bacıyan-ı Rum (Ahi Evren'in kurduğu Anadolu Bacıları) tarafından kurulmuştur. Bu bilgi, Bacıyan-ı Rum belgeselinin çekimlerini de Kayseri'de yapan, yapımcısı Nuh Mete Deniz tarafından belge ile belgelenmiş ve bilim adamlarına sunulmuştur. Aynı şekilde gerek sanayileşme ve kentleşme olgularıyla olan iki yönlü bağlantısı ve gerekse yarattığı gelir ve istihdam açısından Kayseri çok önemli bir ildir. Sanayi yapısı ile tarım ve hayvancılık potansiyeli Kayseri'deki mevcut ticari hayatın gelişmesinde önemli bir yer tutmaktadır.

Kayseri'nin sanayi üretim kapasitesi ve çeşitliliği dış ticareti de geliştirmiştir. Takribi iki milyar dolar ihracat gerçekleştirilmektedir. İlde 20.000'i aşkın ticaretle uğraşan iş yeri vardır. Ayrıca Kayseri'de bankacılık da gelişmiştir.

Yönetim
Ayrıca bakınız: Kayseri'nin ilçeleri

Merkezi Yönetim

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Kayseri, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Kayseri Valisi, 1966-Batman doğumlu Şehmus GÜNAYDIN 16 Kasım 2018 tarihinde Isparta Valisi iken atanmıştır[30]

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Kayseri'nin ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[31][32] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur.(5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı, 1953-Develi doğumlu Dr.Memduh Büyükkılıç (AK PARTİ), 31 Mart 2019 seçimlerinde %63,39 oy oranıyla seçilmiştir[33]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, iki değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 12'si AK PARTİ ve 4'ü MHP'li belediye başkanıdır.[34]

Kayseri Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 70’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 16 ilçe belediye başkanı ve 53 üye) Bunların 47’si AK PARTİ, 3'ü CHP, 15’i, MHP, 4'ü İYİ P., 1'i BBP'dir[35]

Kültür

Müzeler
  • Kayseri Arkeoloji Müzesi
  • Atatürk Evi
  • Güpgüpoğlu Konağı Etnoğrafya Müzesi
  • Selçuklu Uygarlığı Müzesi (Gevher Nesibe Tıp Tarihi Müzesi)
  • Kayseri Lisesi Milli Mücadele Müzesi
  • Ahi Evran Sanatkârlar Müzesi
  • Kadir Has Kent ve Mimar Sinan Müzesi
  • Kayseri Kalesi Arkeoloji Müzesi
  • Kayseri Etnoğrafya Müzesi
  • Sultansazlığı Kuş Müzesi

Mutfak

Mantı, Pastırma, Sucuk, Sucukiçi,Çemen,Fırın Ağzı,Kayseri Ketesi,Pehli, Yağlama (Şebit Mantısı)'dır. Kabak çiçeği dolması ile İçli köfte de yapılır, yöre sarımsak ve baharatlı yemekleri ile tanınır. Ayrıca Nevzine tatlısı da Kayseri'ye özgü bir tatlı çeşididir.

Turizm
Erciyes Dağı

Şehir merkezine yakınlığı ve dünyaca ünlü toz karı ile meşhur Erciyes Dağı, şehrin güney kısmında yer alır. Deniz seviyesinden yüksekliği 3.917 metredir. Türkiye'nin büyük dağlarından biri olma özelliğine sahip olan Erciyes, yıl içerisinde kayak yapmak için uygun bir alan olarak görülebilir.

Türkiye'nin kayak pistine sahip bölgelerinden biridir. Ayrıca sağlık turizmi açısından da, gerek temiz ve yumuşak havası gerekse doğal zengin mineralli kaynak sularıyla sağlık ve kış sporları için uygundur. Var olan Erciyes kayak bölgesi, alt istasyonu deniz seviyesinden yaklaşık 2200 metre yükseklikte olan ve Kayseri’ye yaklaşık 23 kilometre uzaklıkta olan Tekir Yaylası üzerine kurulmuştur. Bol kar alışı ve havasından dolayı kayak mevsimi uzun olan bir dağdır.

Kıranardı Kent Ormanı

850.000 metrekare yüz ölçümü, spor ve yürüyüş alanları ve restoranları bulunan Kayseri'ye kara yoluyla 10 dk. uzaklıkta bir bölgedir.

Kapuzbaşı şelaleleri

Yahyalı ilçesinin Küçükçakır köyünün kuzeyinde bulunan Ensenin tepesinde yer almaktadır. Kapuzbaşı şelaleleri irtifa akışı itibarıyla Niagara'dan (55 m), Finlandiya'da bulunan İmatra'dan (25 m), Erzurum’daki Tortum’dan (50 m), Antalya’da bulunan Düden’den (25 m) ve Manavgat’tan (5 m) daha büyüktür.

Sultan sazlığı

Dünyanın sayılı kuş yurtlarından biridir. Sultansazlığı, barındırdığı kuş varlığı ile Avrupa ve Orta Doğu'nun en önemli sulak alanlarından biridir. Sultansazlığı'nda şimdiye kadar 251 kuş türü tespit edilmiştir. 600 bin adet ördek, kaz ve flamingo tespit edilmiştir. 17.200 hektarlık alanı kapsamaktadır. 1971 yılında alanın Orman Bakanlığı tarafından "Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası" olarak ilan edilmesini takiben, koruma çalışmaları başlatılmıştır.

Taş ve ahşap işlemeciliği

Kayseri, Mimar Sinan'ın memleketi olarak mimaride olduğu kadar taş ve ahşap oymacılığında da oldukça ileridir. Sinan'dan önce 1238 yılında Selçuklu hükümdarı I. Alaeddin Keykubad'ın karısı Mahperi Hatun tarafından yaptırılan Hunat Camii ve Külliyesi'nin taş ve ahşap işlemeciliği orijinal halini korumaktadır. Ortasındaki kubbesi ve minaresi sonradan inşa edilen külliyenin doğu ve batısındaki tac kapıları Selçuklu taş işçiliğinin en güzel örneklerindendir. Hunat Camii Külliyesi sağlam kesme taş işçiliği ve kaleyi andıran duvarlarıyla dikkati çeker. 2006'da Kayseri'nin çeşitli yerleşim yerleri gezilerek kataloglama çalışması yapılmış ve 1’i çini, 3’ü ahşap kaplama, 6’sı alçı, 60'ı taş malzemeden yapılmış toplam 70 adet mihrap tespit edilmiştir.[36]

Kayseri ili sınırları içerisinde yer alan Sultanhanı'nda da aynı üslubun uygulandığı taş işçiliği görülür. Keza; İstasyon Caddesindeki Hacı Kılıç Camii ve Medresesi ise II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in oğlu II. İzzeddin Keykavus zamanında 1249 - 1250 tarihinde yaptırılmış olup, birbirine bitişik olan cami ve medresenin kapıları da tıpkı Hunat Hatun Külliyesinde olduğu gibi aynı ustaların elinden çıkmışcasına aynı zarafettedir.

17. yüzyılda yapılan, Cumhuriyetin ilk yıllarında tadilat edilen Güpgüpoğlu konağında da yüzlerce yıl önceki desenlerin benzeri ağaç oyma bezemeler mevcuttur.

Konum

Konum Bilgileri Tablosu
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[37] Alanı km²[38] Rakım mt. Merkeze km[39] Ulaşan Yollar[39]
Akkışla 1987 371 1.357 79 -11=>38-06
Bünyan Cumh.önce 1.210 1.345 42 -11=>38-07, 38-04, 38-08
Develi Cumh.önce 1.892 1.261 40 -05=>38-51, 38-50, 38-60
Felahiye 1957 444 1.308 61 -11=>38-03, 38-11
Hacılar 1990 187 1.385 12 -17, 38,53
İncesu Cumh.önce 874 1.098 32 -05
Kocasinan 1988 1.471 1.056 3 -17, -10
Melikgazi 1988 668 1.059 2 -17, 38-50
Özvatan 1990 270 1.289 70 -11=>38-11
Pınarbaşı Cumh.önce 3.418 1.526 91 -18, -01
Sarıoğlan 1960 642 1.156 63 -11=>38-05
Sarız 1946 1.173 1.569 128 -01=>38-31
Talas 1987 444 1.150 6 -18
Tomarza 1953 1.405 1.396 54 -18=>38-35
Yahyalı 1954 1.587 1.178 86 -05=>38-52, 38-60
Yeşilhisar 1948 913 1.167 65 -05, 38-54
Kayseri Cumh.önce 16.970 1.060
*Metropol İlçelerin merkeze uzaklıkları, kaymakamlık ile valilik arasındaki uzaklıktır.

Spor
Ana madde: Kayseri'de spor

Futbolda Süper Lig'de Kayserispor şehri temsil eder. Şehirde, 2009'da hizmete giren 32.863 seyirci kapasiteli tüm tribünleri kapalı, tamamı koltuklu Kayseri Kadir Has Şehir Stadyumu mevcuttur.

Basketbolda ise kadınlar birinci liginde mücadele eden Kayseri Basketbol, ile temsil edilmektedir. Kayseri Basketbol,maçlarını 7.500 seyirci kapasiteli Kadir Has Spor Salonunda yapmaktadır.

Kickboks-Muay Thai-Wushu 3 branşta millî sporcu olan Uğur Can Bayazit Kayserilidir.

Amatör sporda ve atletizmde Kayseri Birlikspor şehri temsil etmektedir. Talas'ta Kayseri İsmail Hakkı Güngör Güreş Eğitim Merkezi bulunmaktadır.[40]

AGÜ, 2016-17 sezonunda basketbolda EuroCup Women Avrupa 2.si olmuştur.

2018-2019 Sezonu sonunda, Kayserispor futbol süper liginde 10.olmuştur. Kayseri Basketbol, Basketbol kadınlarda süper liginde 10.olmuştur. BAL’da 1 takımı, kadın futbolu 3.liginde 4 takımı vardır. Ayrıca voleybol ve hentbol 2. Liglerindeki 5 takımdan ikisi küme düşmüştür. Bölgesel liglerde ise 7 takımı yer almıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Kayserispor, son 16 turunda Akhisar Bld.spor'a elenmiştir.

Eğitim

İlköğretim ve liseler
  • 30 Anaokulu
  • 521 İlköğretim Okulu
  • 9 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu
  • 34 Anadolu Lisesi
  • 4 Anadolu Öğretmen Lisesi
  • 33 Meslek Lisesi
  • 12 İmam Hatip Lisesi
  • 11 Çok Programlı Lise
  • 32 Genel Lise
  • 4 Fen Lisesi
  • 1 Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi
  • 2 Sosyal Bilimler Lisesi
  • 16 Halk Eğitim Kurumu
  • 5 Mesleki Eğitim Kurumu
  • 31 Özel Öğretim Kurumu
  • 18 Özel Eğitim Kurumu
  • 11 Öğretmen Evi ve 13 KayMek (Kayseri Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Eğitim Kursları) bulunmaktadır.

Üniversiteler

Erciyes Üniversitesi, 1978 yılında Kayseri Üniversitesi adı altında kuruldu. 1969 yılında Hacettepe Üniversitesine bağlı olarak açılan Gevher Nesibe Tıp Fakültesi ve 1977 yılında açılan Kayseri İşletme Fakültesi, Erciyes Üniversitesinin nüvesini oluşturmuştur. Kayseri’deki diğer iki yükseköğretim kurumu olan ve 1965’te kurulan Kayseri Yüksek İslam Enstitüsü İlahiyat Fakültesi olarak; 1977’de kurulan Kayseri Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisini Mühendislik Fakültesi olarak bünyesine alarak 1982 yılında Erciyes Üniversitesi adını almıştır.

Abdullah Gül Üniversitesi, Kayseri'nin 4. üniversitesi ve 2. devlet üniversitesidir.

Melikşah Üniversitesi, Kayseri'nin ilk vakıf üniversitesi olarak 2008 yılında öğrenci alımına başlamıştır. 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında üniversiteye kayyum atanmıştır ve Ekim 2016'da Erciyes Üniversitesi'ne devredilmiştir.[41] Daha sonra Melihşah Kampüsü, Erciyes Üniversitesi' nden ayrılarak Kayseri Üniversitesi' nin kurulması ile Kayseri Üniversitesi' ne devrolmuştur.

Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Kayseri'nin 2. vakıf üniversitesi olan üniversite 2011-2012 eğitim öğretim döneminde öğrenci alımına başlamıştır.

Medya

Kayseri il merkezinde, 7 günlük siyasi gazete, 3 ulusal, 7 yerel televizyon ve RTÜK'e kayıtlı 16 radyo ve 1 yerel internet sitesi bulunmaktadır. Basın İlan Kurumu'nun Kayseri'de şubesi bulunmaktadır. Uydudan yayın yapan TV1, TV Kayseri, Kent Türk ve İlke TV HD, yerel yayın yapan Erciyes TV, Elif TV, Kay TV, Kanal 38, TV 38, Kampüs TV ve Olay Türk TV ile Kayseri medyası oldukça gelişme göstermiştir.

Gazeteler

Kayseri, merkez nüfusu göz önüne alındığında Türkiye'de en çok günlük gazete yayınlanan şehirdir. Şehir merkezinde (Kocasinan + Melikgazi ilçeleri) hâlen 21 günlük siyasi gazete yayınını sürdürmektedir.

Günlük gazeteler
Yayın Adı Baskı
Erciyes GazetesiWeb ofset
Büyük Kayseri GazetesiOfset
Kayseri Akın GünlükOfset
Kayseri Ana HaberOfset
Kayseri Anadolu HaberOfset
Kayseri Deniz Postası GazetesiOfset
Kayseri GazetesiOfset
Kayseri Gündem GazetesiOfset
Kayseri Güneş GazetesiOfset
Kayseri Haber GazetesiOfset
Kayseri Hakimiyet 2000Ofset
Kayseri HavadisOfset
Kayseri Maç GazetesiOfset
Kayseri Manşet GazetesiOfset
Kayseri Meydan GazetesiOfset
Kayseri Olay GazetesiOfset
Kayseri Postası GazetesiOfset
Kayseri Star HaberOfset
Ülker GazetesiOfset
Yeni Kayseri GazetesiOfset
Yeni Sabah GazetesiOfset
Haftalık gazeteler
Yayın Adı Baskı
Kadim Kent Kayseri Gazetesi Ofset
Çağdaş Develi GazetesiBilgisayar
Çağrı GazetesiBilgisayar
Develi GazetesiBilgisayar
Develi Seyrani GazetesiBilgisayar
Kayseri SesOfset

Televizyon, radyo
  • Kay TV (Karasal Yayın-Teledünya 889. kanal [Tüm Türkiye'de])
  • İlke TV HD (Türksat)
  • TV1 (Türksat-Teledünya [sadece Kayseri'de] 891. kanal)
  • Elif TV diğer adıyla TV Kayseri (Türksat'ta TV Kayseri, Karasal Yayında Elif TV olarak)
  • Kampüs TV (Karasal Yayın)
  • Erciyes TV (Karasal Yayın-Teledünya [sadece Kayseri'de] 132. kanal)
  • Kanal 38 (Karasal Yayın)
  • TV 38 (Karasal Yayın)
  • Olay Türk TV (Karasal Yayın-Teledünya [sadece Kayseri'de] 892. kanal)
  • Kay Radyo
  • Radio FM-38 Kent FM
  • Art FM
  • Furkan Radyo-Birlik FM
  • Erciyes FM
  • Kayseri Gözde FM
  • Şafak Radyo
  • Çağrı-Ozan FM
  • Can Radyo
  • Üniversite FM

Altyapı

Ulaşım
Kayseray tramvay setleri
Karayolu

Karayoluyla, Ankara'ya 4, Adana'ya 3, Konya'ya 4, İstanbul'a 8 saat uzaklıktadır.

Havayolu

1998 yılında sivil hava trafiğine açılanErkilet Havalimanı, Kayseri ilinin Kocasinan ilçesinin Erkilet semtinde bulunmaktadır.

Erkilet Havalimanı'nın bitişiğinde 12. Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı konuşludur. Bu birliğe bağlı C-130, C-160, CN-235 ve A-400M tipi askeri nakliye uçakları meydanı yoğun olarak kullanırlar. Bunun dışında meydanda yoğun bir sivil kargo trafiği de mevcuttur.

Erkilet Havalimanı, Boeing 747 gibi büyük uçakları da ağırlayacak kapasitededir. Zaman zaman KC-135 askeri yakıt ikmal uçakları da meydanı kullanır.

Raylı Sistem

Şehirde özel ve belediye halk otobüslerinin yanı sıra hafif raylı tramvay hattı, Kayseray bulunmaktadır.

Kayseray, Kayseri OSB-Cumhuriyet Meydanı-İldem 5 ve Cumhuriyet Meydanı-Talas olmak üzere iki hatta çalışmaktadır. Bu hatlar Cumhuriyet Meydanı-Tuna arasında aynı rayları kullanmakta ve ara duraklarda aktarmaya olanak vermektedir.

Galeri
  • Kayseri'de gece (Cumhuriyet Meydanı)
  • Kayseri (1897)
  • Erciyes ve Bürüngüz Camii (Cumhuriyet meydanı)
  • Hunat Camii girişi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. https://m.haberturk.com/kayseri-haberleri/68073919-buyukkilic-once-mazbatayi-ardindan-gorevi-teslim-aldikayseri-buyuksehir-belediye-baskani
  2. "Yeni Valiler Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı: 39 ilin valisi değişti". Haberturk.com. 27 Ekim 2018. 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
  3. "Nüfus ve İdari Yapı". tüik.gov.tr. Kayseri Valiliği. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
  4. "Kanun No. 3508" (PDF). 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
  5. "Kanun No. 5216". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
  6. "Kanun No. 6360". 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2014.
  7. "Resmî İstatistikler - Kayseri". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2016.
  10. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  23. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  24. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  25. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  26. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  27. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  28. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  29. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015.
  30. http://www.kayseri.gov.tr/sehmus-gunaydin-vali
  31. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  32. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  33. "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  34. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  35. https://www.kayseri.bel.tr/meclis-uyeleri
  36. Kayseri Mihrapları (PDF). Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. 2019. ISBN 9786059117302. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
  37. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  38. Milli Savunma Bakanlığı- Haritalar Genel Komutanlığı
  39. Karayolları Genel Müdürlüğü
  40. "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2015.
  41. "Erciyes Üniversitesi 15 Temmuz Yerleşkesi". erciyes.edu.tr. Erciyes Üniversitesi. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.