Zengezur Millî Parkı
Zengezur Millî Parkı (Azerice: Akademik Həsən Əliyev adına Azərbaycan Respublikasının Zəngəzur Milli Parkı), Azerbaycan'da, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde millî park. Yüzölçümü 427.97 km²'dir.
Zengezur Millî Parkı | |
---|---|
| |
yes | |
Tür | Ulusal Park |
Konum |
Ordubad Rayonu Şahbuz Rayonu Culfa Rayonu |
Koordinatlar | 39.0944°K 45.5547°D |
Yüzölçümü | 42.797 hektar (427,97 km2) |
Açılış | 16 Haziran 2003 |
İşletmeci | Azerbaycan Cumhuriyeti Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı |
Durum | Faaliyette |
Resmî site | Resmî sitesi |
Tarihçe
16 Haziran 2003 yılında Akademisyen Hasan Aliyev adına Ordubad Millî Parkı ismiyle kuruldu[1]. 25 Kasım 2009 yılında bu millî parkın ismi değiştirilerek, Akademisyen Hasan Aliyev adına Azerbaycan Cumhuriyeti Zengezur Millî Parkı adlandırıldı[2].
Bulunduğu arazi
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Ordubad Rayonu, Şahbuz Rayonu ve Culfa Rayonu arazisinde yer almaktadır.
Arazinin toprak örtüsü çeşitlidir. Esasen gri, çimen-gri, alüvyon-çimen, dağ-orman, çimli, dağ-çimen toprakları yayılmıştır.
Zengezur silsilesi
Orta yüksekliği 3200 metreye ulaşan Zengezur zinicir Küçük Kafkas Sıradağları'nın tüm dağ zincirlerinden yüksektir. Onun en yüksek zirvesi olan Gemikaya Zengezur Millî Parkı'nın sınırlarında olmak üzere 3906 metredir. Bu aynı zamanda Küçük Kafkasların Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında en yüksek zirvesidir.
Zengezur zincirinin son üçüncü bölümü Soğuk dağdır ki, o da Zengezur Millî Parkı'nın arazisindedir. Soğuk dağın yüksekliği 2000-3000 metredir. Bu bölüm 12 km'lik bir mesafede hem güney, hem de batı yönünde alçalır. Burada uçurumlu yamaçlar, dar su ayrıcları var. Aşınmış kayalar çok yaygındır. Soğuk dağda eski buzul rölyefi azalır ve relyeflərin alçalması ile ilgili olarak yok derecesine ulaşır.
İklim
Milli Parkı topraklarının büyük bölümü dağlıktır. Yayı kurak geçen soğuk iklimi var. Orta sıcaklık Ocak ayında 3-10 C° kadar, temmuzda 10-25 C° oluyor. Yıllık yağış 300–800 mm'dir.
Su şebekesi
Zengezur Millî Parkı'nın su şebekesini esasen araziden akan nehirler oluşturuyor. İran'la sınır boyunca Aras nehri akıyor. Bölgenin en önemli su şebekesi Gilançay, Venendçay, Ordubadçay nehirleridir. Ordubad bölgesinde su şebekesi eşit gelişmemiştir. Araziden akan nehirlerden Gilançay, Düylünçay, Venendçay, Eylisçay, Ordubadçay, Genzeçay, Kotamçay, Kilitçay kendi kaynaklarını çeşmelerden, yağmur ve kar sularından alıyor. Başlangıcını Gök-gölden alan Sağarsu çayı Gilançay'a dökülür.
Faaliyeti
Milli Parkın ana faaliyeti biyolojik çeşitliliğin yenilenip düzeltilmesi ve muhafazası; ekoturizmin yapılanması ve geliştirilmesi; eğitimsel araştırmaların yapılması ve yayılmasından oluşmaktadır.
Korunan türler
Fauna
- Kafkas parsı[3]
- Muflon
- Bezoar keçisi
- Bayağı yaban domuzu
- Yaban kedisi
- Pallas kedisi
- Boz ayı
- Kurt
- Bayağı çakal
- Kızıl tilki
- Çizgili sırtlan
- Porsuk
- Kır sansarı
- Kafkas sincabı
- Bayağı tavşan
- Toprak kurbağası
- Çizgili kaplumbağa
- Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası
- Topbaş keler
- Şeritli engerek
- Kafkas yılanı
- Bozkır şerit yılanı
- Sakallı akbaba
- Ak pelikan
- Tepeli pelikan
- Bayağı kaşıkçı
- Mezgeldek
- Kaya kartalı
- Bayağı deniz kartalı
Flora
- Çıplak dorema
- Vahşi zınbırdikeni
- Aras meşesi
- Zarif süsen
- Keşkeşçiçeği
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "Azərbaycan Respublikasının Şahbuz Dövlət Təbiət Qoruğunun və Ordubad Milli Parkının yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 16 iyun 2003-cü il tarixli, 1249 nömrəli Sərəncamı. (Azerice)
- "Akademik Həsən Əliyev adına Azərbaycan Respublikasının Ordubad Milli Parkı haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 noyabr 2009-cu il tarixli, 606 nömrəli Sərəncamı 11 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. (Azerice)
- 1news.com.tr (29 Kasım 2012). "Hirkan Milli Parkı'nda Kafkasya Parsı görüldü". 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2013. (Türkçe)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Zangezur National Park ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Azerbaycan Cumhuriyeti Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı'nın resmî sitesinde Zengezur Milli Parkı (Azerice)
- Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın resmî Tourism.Az sitesinde Azerbaycan'daki millî parklar25 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
- Azerbaijans.com sitesinde Milli parklar23 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)