Zika virüsü
Zika virüsü (ZIKV), Flaviviridae virüs familyasının ve Flavivirus cinsinin bir üyesi. İnsanlara sivrisineklerden ve cinsel yoldan geçer ve Zika ateşi veya Zika hastalığı olarak bilinen hastalığa neden olur. Daha önce maymunlarda görülen virüs, ilk kez Nijerya'da bir insanda tespit edildi. Gebe kadınlara bulaştığında bebeklerde anomaliler görülmesine yol açar. Zika ile doğan bebeklerin kafaları normalden 31.5-32 santimetre daha küçük olur ve beyin fonksiyonlarında bozukluklar olur.
| Zika virüsü | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Virüs sınıflandırması | ||||||||
| ||||||||
Zika virüsü Afrika, Amerika, Asya ve Pasifik’te yayılmış ve 2015'te Orta ve Güney Amerika'da yaşanan salgın, pandemik hâle gelmiştir.[1] Dünya Sağlık Örgütü, 2016'da 33 ülkeye yayıldığı saptanan[2] virüse karşı acil durum ilan etti. Bu virüse karşı bir aşı geliştirilebilmesi için en az 10 yıla ihtiyaç duyulduğu açıklandı.[3][4] Ayrıca doktorlar tarafından zika virüsünün cinsel yolla da bulaştığı duyuruldu.[5] Yetkililer tarafından, virüsle mücadelenin tek yolunun, sivrisineklerin ürediği durgun suları ilaçlamak ve kurutmaktan geçtiği vurgusu yapıldı.
Zika virüsü ilk olarak Hint şebeği maymunlarının yaşadığı Uganda'nın Zika Ormanları'nda görülmüştür. Maymunlardan sonra bu hastalık sivrisineklerde görülmüştür. Bu yüzden virüse "Zika" adı verilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü'nün açıklamasına göre hastalık Şili hariç tüm Güney Amerika ülkelerine yayılmıştır. Latin Amerika ve Karayipler'de birçok ülkede de etkili olan virüs, örneğin Kolombiya'da 13 bin 500 kişide görülmüştür. Stockholm'daki Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'nden bir bilim insanı, Almanya ve İngiltere'de de Zika virüsü vakalarına rastlandığını söylemiştir. Türkiye Sağlık Bakanlığı da, 25 Ocak 2016'da yaptığı basın açıklamasında, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Güneydoğu Asya, Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika’da hastalığın yayıldığını bildirmiştir. Bu bağlamda Bakanlık, özellikle gebe kadınlara bu bölgelere seyahat etmemesi çağrısında bulunmuştur.[6]
Uluslararası tepkiler ve önlemler
- Brezilya, "rekor sürede" bir Zika aşısı geliştirilmesi için fon ayırdı ve bakanlık, aynı sivrisineğin bulaştırdığı Deng humması ve Chikungunya gibi virüslerini de hızlı bir şekilde teşhis edebilmek için araştırmaları hızlandırmıştır.
- ABD Başkanı Barack Obama, salgın tehdidi karşısında acil eyleme geçilmesi uyarısında bulundu ve olası tedavi ve önlemlere yönelik araştırmaların genişletilmesi için çağrı yapmıştır ve Amerikalı yetkililer, hamile kadınların Brezilya, El Salvador, Fransız Guyanası , Guatemala gibi 10’dan fazla ülkeye seyahat etmekten kaçınması için uyarı yayınladı.
- El Salvador Sağlık Politikası Bakan Yardımcısı Eduardo Espinoza, kadınlara iki sene çocuk yapmaktan kaçınmaları ve aile planlamasına eğilmeleri çağrısında bulundu.
- Uluslararası havayolu şirketleri Güney Amerika ülkelerine seyahat etmekten vazgeçen müşterilerin biletlerini ücretsiz olarak iptal edebileceklerini duyurdu.[6][7]
Belirtileri
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC), Zika virüsüne ilişkin açıklamasında virüsün bulaştığı kişilerde semptomların yaklaşık bir hafta içinde ortaya çıktığını ve kanda birkaç gün duran virüsün bazı kişilerde daha da uzun kaldığını ifade etti.
Başlıca belirtileri:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Gözlerde kızarma
- Kusma
- Döküntü
- Kas ve eklem ağrısı[6]
Kaynakça
- McKenna, Maryn (13 Ocak 2016). "Zika Virus: A New Threat and a New Kind of Pandemic". Germination. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- http://www.ntv.com.tr/saglik/zika-virusu-33-ulkeye-yayildi,6ZVguNhWREil1of_xddEHw
- https://www.doktorsitesi.com/makale/zika-virus-nedir
- http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/01/160128_zika_virus_uyari
- http://www.ntv.com.tr/saglik/zika-virusu-cinsel-yolla-da-bulasiyor,56d8dHsj5EC8KcQ2fL328Q
- http://www.milliyet.com.tr/zika-virusu-belirtileri-neler--pembenar-detay-genelsaglik-2185730/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Zika_virus