İshak

İshak (İbranice: יִצְחָק‎; Arapça: إسحٰق / إسحاق, İsḥāq), İsrailoğullarının üç önemli büyüğünden (diğerleri İbrahim ve Yakup) biri olan İbrani din büyüğü ve atasıydı. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam dahil olmak üzere İbrahimî dinlerde önemli bir kişidir. İbrahim ve Sarah'ın oğlu, Yakup ve Esav'ın babası olan İshak, Yusuf ve Yehuda'da dahil İsrailoğullarının dedesidir.

Rebeka'nın doğurduğu Esav ve Yakub İshak'a verilirken (İshak en sağda ve ayakta)

İshak'ın adı Tanah'a göre, Tanrı tarafından İbrahim ve Sarah'a ’çocuklarınız olmayacak‘ dendiğinde şaşkınlık ile karışık gülerek tepki vermelerine itafen "gülecek" anlamına gelmektedir.[1][2] Adı sonradan değiştirilmeyen ve Kenan'da doğup, Kenan'da ölen tek din büyüğü olarak bilinir.[2] Yine Tanah'a göre 3 din büyüğünün en uzun ömürlüsü İshak'tı, 180 yaşında öldü.[2]

Etimoloji

İshak isminin kökeni, İbranice'de Yiṣḥāq (יִצְחָק) "Gülüyor / gülecek" teriminden geliyor. MÖ 13. yüzyıldan kalma Ugaritik metinler, Kenan tanrısı El'in hayırsever gülümsemesine atıfta bulunur. Bununla birlikte Tekvin, gülüşmeyi, El'den ziyade İshak'ın ebeveynleri olan Abram ve Sarah'a atfeder. Sarah ve İbrahim ileri yaşta oldukları için çocuklarının olması mucizeydi. Sarah, Rab'bin üç elçisinin sözünü yenilediğini duyunca, aynı nedenden ötürü içten güldü. Tanrı İbrahim'i bu konuda sorguladığında Sarah gülmeyi reddetti.[1][3][4]

Yaratılış kitabının anlatıları

Doğum

Birgün, bir patrik İbrahim'e, bir oğlu olacağı ve isminin İshak olması gerektiği konusunda kehanette bulunuldu. İbrahim yüz yaşında iken, bu oğul ilk eşi Sarah tarafından doğuruldu. Böylece İshak, İbrahim'in ikinci oğlu, Sarah'nın ise ilk ve tek çocuğu oldu.[5][6]

Doğumundan sonraki sekizinci günde İshak, hem ev halkındaki tüm erkekler olduğu için hem de Yahveh'in sözleşmesine uygun olması için sünnet edildi.[6]

Sarah, İshak'ın sütten kesilmesinden sonra, alaycı olduğunu gördüğü İsmail ve annesi Hacer'i, İbrahim'e dışarı attırttı. Böylece İshak, İbrahim'in tek varisi olurdu. İbrahim ilkte tereddüt etti, fakat Tanrı'nın emriyle eşinin isteğini dinledi.[7]

Aile hayatı

İshak 40 yaşından önceyken İbrahim, yeğeni Bethuel’in ailesinden, İshak için bir eş bulmak adına yaveri Eliezer’yı Mezopotamya’ya gönderdi. Eliezer, İshak için Arami olan Rebekah'ı seçti. İshak'la yıllarca evli kaldıktan sonra, Rebekah hâlâ bir çocuk doğurmamıştı ve kısır olduğunu düşünüyordu. İshak onun için dua etti ve gebe kaldı. Daha sonra Rebekah, ikiz erkek çocukları Esav ve Yakup'u doğurdu. İshak, iki oğlu doğduğunda 60 yaşındaydı. Gelecek yıllarda İshak Esav'ı, Rebekah ise Yakup'u daha çok destekledi.[8]

Soyağaçları
  • İbrahim'in, eşi Sara'dan doğan nesli
  • İbrahim'in torunu ve İshak'ın oğlu Yakup'un nesli

Wikimedia Commons'ta İshak ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça
  1. Genesis 17:15–19 Genesis 18:10–15
  2. deClaise-Walford 2000, s. 647.
  3. Singer, Isidore; Broydé, Isaac (1901–1906). "Isaac". Singer, Isidore; Adler, Cyrus (Edl.). Jewish Encyclopedia. New York: Funk & Wagnalls.
  4. Hirsch, Emil G.; Bacher, Wilhelm; Lauterbach, Jacob Zallel; Jacobs, Joseph; Montgomery, Mary W. (1901–1906). "Sarah (Sarai)". Singer, Isidore; Adler, Cyrus (Edl.). Jewish Encyclopedia. New York: Funk & Wagnalls.
  5. Yaratılış, 18:10–12 & HE.
  6. Yaratılış, 21:1–5 & HE.
  7. Yaratılış, 21:8–12 & HE.
  8. Genesis 25:20–28
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.