1509 Büyük İstanbul depremi

1509 Büyük İstanbul Depremi, Marmara Denizi'nde Adalar yakınlarında 10 Eylül 1509'da olmuş bir depremdir. Depremin büyüklüğü ve yarattığı ağır hasar sebebiyle halk arasında Küçük Kıyamet (Kıyamet-i Suğra) olarak adlandırılmıştır.

1509 Büyük İstanbul Depremi

Tarih 10 Eylül 1509
Büyüklük 7.2 ± 0.3
Derinlik Bilinmiyor
Merkez üs Marmara Denizi
Süre 50 saniye
Etkilenen ülkeler/bölgeler Osmanlı Devleti
Sonuçları 13.000 ölü
Büyük İstanbul Depremini tasvir eden bir gravür

Hasar

Depremde 160.000 nüfusa ve 35.000 yerleşim birimine sahip olan İstanbul'da, aralarında Osmanlı Hanedanı'ndan bazı kişilerin de bulunduğu 13.000 kişi ölmüş, 1070 ev tamamen yıkılmıştır.[1]

Depremde, Şehrin Surları, Edirnekapı, Silivrikapı, Yedikule, İshak Paşa Kapısı, Topkapı Sarayı, Fatih Camisi, Anadolu Hisarı, Yoros Kalesi, Boğaziçi, Heybeliada, Burgazada, Silivri, Rumeli Hisarı, Kızkulesi, Haliç, Galata ve Pera ağır hasar görmüştür. Birçok kervansaray, hamam, mescit yıkılmıştır.

İstanbul ve Pera'nın bazı bölgelerinde, yerde yarılmalar, su ve kum fışkırmaları oluşmuştur. Deprem, tsunamiye neden olmuştur. Tsunami, şehrin surlarını, Galata ve İstanbul'daki birçok duvarı aşmış ve ağır hasara neden olmuştur. Bu duvarlara yakın olan bazı evlerin denize battığı görülmüştür.

Deprem, Edirne, Gelibolu, İznik'te de önemli hasarlar meydana getirmiştir. Yunanistan'dan Nil Deltası'na (Mısır) kadar geniş bir bölgede hissedilmiştir.

Artçı depremler aylarca sürmüş ve birçoğu geniş alanlarda hissedilmiştir. 10 Eylül 1509 depreminden sonra II. Bayezid, imparatorluğun her bölgesinden toplattığı 66.000 işçi, 3000 ustabaşı ve 11.000 asistanı görevlendirerek, imar işlerini başlatmıştır. Ayrıca, halktan deprem için özel bir vergi toplatmış ve Mart-Haziran 1510 tarihleri arasında hasarlar tamir edilmiştir.

İstanbul'u ve çevresini etkileyen 10 Eylül 1509 depremi ve takip eden artçı depremler şunlardır:

  • İstanbul (10 Eylül 1509)
  • Edirne (26 Ekim 1509)
  • Edirne (16 Kasım 1509)
  • Edirne (Mart 1510)
  • İstanbul (10 Temmuz 1510)
  • Edirne (26 Mayıs 1511)
  • İstanbul (1512)

Karakteristikler

Sallama şiddeti ve alandan, bir 70 km (43 mil) fay yarığı tahmin edilir.

Bazı kaynaklarda 6 m (20 ft)'nin üzerinde bir tsunamiden bahsedilir.[2] Çınarcık havzasında bir jeolojik formasyon onaylanır ki, onun çöküntüsü depremin tarihiyle uyuşur.[3]

Kaynakça
  1. "MARMARA VE İSTANBUL'DA DEPREM TEHLİKESİ" (PDF). 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2011.
  2. "Tarihsel Tsunamiler". Bölgesel Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.
  3. Lozefski, G.; McHugh, C.; Cormier, M-H.; Seeber, L.; Çagatay, N.; Okay, N. (2004). "Provenance of turbidite sands in the Marmara Sea, Turkey: a tool for submarine paleoseismology". 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2010.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.