İznik

İznik, Türkiye'nin Bursa ilinin bir ilçesi ve ilçenin merkezi olan şehir. Adını şehirden alan İznik Gölü'nün doğu kıyısında, Bursa'nın kuzeydoğusunda yer alır. 2020 yılı TÜİK verilerine göre nüfusu 44.102 kişidir.

İznik
İlçe
Şehirden görünüm

Bursa'nın Türkiye'de konumu
Ülke Türkiye
İl Bursa
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi Bölgesi
İdare
 • Kaymakam Recai Karal[1]
 • Belediye başkanı Kağan Mehmet Usta (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam 753 km² (290 mil²)
Rakım 85 m (278 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 43,330
 • Kır
 -
 • Şehir
 -
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 16860
İl alan kodu 0224
İl plaka kodu 16

İznik adı, şehrin eski adı olan "Nikea"dan gelmektedir. Dönemde yaygın bir dönüştürme kuralına göre Yunanca adın önüne 'sur içinde' anlamında olan is eki getirilerek İsnikea adı Türkçede İznik olmuştur.[2]

Tarihçe
İznik, 1890
16. yüzyıl İznik Çinisi, (Louvre Müzesi, Paris)
İznik müzesi bahçesi
Şeyh Kutbuddin Camii ve İznik müzesi

İznik'te ilk yerleşimin MÖ 2500 yıllarına uzandığı sanılmaktadır. MÖ 7. yüzyıl öncesinde burada kurulan yerleşime 'Helikare' denmekteydi. Makedonya İmparatoru III. Aleksandros'in generali I.Antigonos Monophtalmos tarafından MÖ 316 yılında kent Antigoneia adını almıştır. Aleksandros'in ölümünden sonra Antigonus ile general Lysimakhos arasındaki savaşı kazanan Lysimakhos kente, Antipatros'un kızı olan eşinin adını vererek şehir bu tarihten sonra Nikea (Modern Yunanca: Νίκαια) adıyla anılmaya başladı. Semavi Eyice 'nin araştırmalarında ise,o bölgede Trak kavmi göçlerinden önce Helikare adında bir antik kentin ortaya çıktığını görmekteyiz demiştir[3]. MÖ 293'te Bitinya Krallığı'na bağlanan kent, önemli mimari yapılarla süslenmiştir. Astronominin en önemli isimlerinden biri olan Hipparkos bu dönemde İznik'te doğmuştur. Bir süre Bitinya Krallığı'nın başkenti olan Nikea daha sonra Roma'nın önemli bir yerleşimi olarak varlığını sürdürür.

Şehrin Yunan mitlerinde adını alması şöyle anlatılır: Dionysos, Nicea adında Askania Gölünde yaşayan bir periye aşık olur, periyi baştan çıkarıp dünyaya çocuk getirir. Dionysos Nicea'ya ithafen Askania Gölünün yanına bir şehir kurup oraya çok bereketli üzüm bağları verir[4].

325 yılı yazı başında Hristiyanlık için çok önemli olan Birinci İznik Konsili, İznik'te toplanmıştır. İmparator I. Konstantin'in da katıldığı toplantıda Hristiyanlıkla ilgili yortu günleri ve Nikea Kanunları adı ile bilinen 20 maddelik metin bu Konsilden sonra kabul edilmiştir.[5] 787 yılında İznik Ayasofya'sında VII. Konsül toplandı. Ayrıca VI. Haçlı Seferi sonucunda Bizans İmparatorluğu İstanbul'u kaybedince İznik'te Bizans Hanedan üyeleri tarafından İznik Latin İmparatorluğu kurulmuş ve bu imparatorluk daha sonra İstanbul'u fethederek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmuştur.

1075 ile 1086 yılları arasında Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik yapan Nikea;[6] 1097 yılında, Birinci Haçlı Seferi sırasında gerçekleştirilen kuşatma sonrasında tekrar Bizans İmparatorluğu'na geçti.[7] 1105 yılında tekrar Selçukluların kontrolüne geçen şehir, 1147 yılında bir kez daha Bizans egemenliğine girdi.[7] 1328-1331 yılları arasında gerçekleştirilen kuşatma sonrasında Osmanlı Devleti tarafından ele geçirildi. Osmanlı idaresinde İznik, sanat, ticaret ve kültür merkezi oldu. İznik Medresesi'nde birçok ünlü ders verdi. Dâvûd-i Kayserî, Ebul Fadıl Musa, Eşrefoğlu Abdullah Rûmî gibi tasavvuflar İznik'te yaşadı ve eserler verdi. Osmanlı döneminin ilk cami, medresesi ve imareti İznik'te inşa edildi.

14., 15. ve 16. yüzyıllarda İznik bir sanat merkezi olmuş, dünyaca ünlü çini ve seramikler burada üretilmiştir.

Coğrafya

İlçenin yüzölçümü 753 km², rakımı 85 metredir. Konum olarak Bursa ilinin Kuzeydoğusunda, İznik Gölü'nün doğusundadır. Bursa şehir merkezine 76 km uzaklıktadır. Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara bölümünde yer alır. Bölgede ılıman Marmara iklimi görülür. İdari olarak 1930 yılında Bursa'ya bağlandı.

İlçe 29-30' (Müşküle mahallesi batısı) ve 29-57' (Elmalı mahallesi doğusu) doğu boylamları ile 40-21' (Hisardere tepesi) ve 40-37' (Ayvaşa dağı) kuzey enlemleri arasındadır.

Ekonomi

Ağır sanayi yatırımlarının bulunmadığı İznik ovası, zeytin, üzüm, şeftali, kiraz, erik, armut,elma, ceviz, domates, taze fasulye, brokoli, brüksel lahanası ve toprağının olduğu kadar ikliminin de elverişli olmasından dolayı birçok sebze ve meyve yetişmektedir. Bölgedeki 3 resmî sebze ve meyve hali mevcuttur. İznik'te üretimi yapılan tarımsal ürünler içinde zeytin, çiftçi ailelerinin %70 gibi bir kısmının gelir kaynağı olarak birinci sırayı almaktadır.Yöreye has bir ürün Müşküle üzümü, ilçede hâlen yetiştirilmektedir.

İlçenin doğası, arkeolojik ve tarihi kalıntıları ile gölün doğal kıyı şeridi piknik yapmaya elverişli geniş ağaçlık alanlarıyla turizme canlılık katar. Hacı Osman Köyü ve çevresinde yamaç paraşütü ve çim kayağı sporları için uygun alanların tespiti ile bu sporlara ilgi duyanlara ev sahipliği yapmaya başlamıştır.

Son yıllarda Sansarak mahallenindeki doğal şelale sayesinde dağ trekking sporu başlamıştır. Her hafta İstanbul'dan ve diğer yakın metropolllerden günü birlik turlar düzenlenmektedir.

İznik Gölü'nde tatlı su ıstakozu ve yayın, sazan, akbalık, gümüş gibi 27 değişik balık türü bulunur. Gümüş balığının tamamı ihraç edilir; diğer ürünler bölgede tüketilir.

Nüfus
İznik Yeşil Cami

İlçenin nüfusu 2019 tarihli sayıma göre 46.531'dir.

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[8]31.1058.21322.892
1970[9]34.10410.03824.066
1975[10]35.95911.61424.345
1980[11]37.47913.23124.248
1985[12]39.87315.31524.558
1990[13]41.94217.23224.710
2000[14]44.77020.16924.601
2007[15]44.51422.17922.335
2008[16]44.52422.17022.354
2009[17]44.75622.57422.182
2010[18]44.31422.61021.704
2011[19]44.01022.66121.349
2012[20]43.42522.50720.918
2013[21]43.28743.287veri yok
2014[22]42.72742.727veri yok
2015[23]42.46742.467veri yok
2016[24]42.53042.530Veri yok

Tarihi binalar
İznik Ayasofya Camii.
  • Ayasofya Müzesi, Bizans erken döneminde inşa edilen kilise, Osmanlı döneminde camiye çevrildi. 787 yılındaki Konsil bu kilisede toplandı. I. Dünya Savaşı sonrasında Yunan işgali sırasındaki bir yangınla kullanılamaz hale gelen yapı, 2007 yılına kadar harap haldeki yapı, günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
  • Roma Tiyatrosu
  • I. Murat Hamamı
  • Süleymanpaşa Medresesi, günümüzde turistik amaçlı çini eserlerin satıldığı atölyeler tarafından kullanılmaktadır.
  • İznik Kilisesi
  • Zoimesis Tes Theotokos
  • Aziz Tryphonos Kilisesi
  • Sarı Saltuk türbesi
  • Yeşil Cami
  • İznik Müzesi, 1338 yılında Osmanlı Padişahı I. Murad tarafından annesi Nilüfer Hatun adına imaret olarak yaptırıldı. 19. yy sonlarına kadar çalışan imarethane, 1965 yılında müzeye çevrildi. Müzede İznik ve çevresindeki arkeolojik kazılarda çıkarılan eserler sergilenmektedir.
  • Dikilitaş (İznik) Elbeyli mahallesi sınırlarında Roma eseridir.

Kültürel değerler
  • Çinicilik (Dünyanın eşsiz ve meşhur İznik Çinileri hâlen 47 atölyesi ile işlenmeye devam etmektedir.)
  • 2010 yılında ilk defa İznik Festivali düzenlenmiştir.
  • İznik Zeytini (Bölgenin en verimli zeytin üretimi yapılmaktadır. Özelliğini ince kabuklu ve ufak çekirdekli yapısı ile zeytin üreticeleri dünyanın her yerine zeytin ihracatı yapmaktadır.)
  • İznik Zeytin Yağı (Bölgedeki organik tarımın çoğalması ile birlikte en kaliteli zeytin yağ üretimine 2007 senesinde patlama yapan zeytin yağı tesisleri ile devam etmektedir.)
  • Üzüm (İnce kabuklu ve cinsine göre çekirdekli ve çekirdeksiz üretimi vardır. Meşhur Müşküle üzümü hâlen mevcuttur.)
  • Tarihi Yapısı (Başkentlik yapmış olmasının yanında 1. ve 7. konsülün İznik'te yapılması Hristiyanlık için bir nevi Hac yeridir.)

İznik tarihi camileri
  • Yeşil Cami, Sadrazam Çandarlı Halil Paşa tarafından yaptırıldı. 1378-1391 yılları arasında mimar Hacı Musa tarafından inşa edilen yapı, Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşımaktadır. Yeşil çinileriyle ünlüdür.
  • Şeyh Kudbettin Camii
  • Hacı Özbek Camii
  • Eşrefzade Camii
  • Mahmut Çelebi Camii
  • Asmalı Cami
  • Elmalı Köyü Tarihi Camii

Eğitim

Okullar
Dikilitaş, Elbeyli mahallesi
  • Uludağ Üniversitesi İznik Meslek Yüksek Okulu
  • İznik Anadolu Lisesi
  • Çok Programlı Lise
  • Endüstri Meslek ve Teknik Meslek Lisesi
  • İmam Hatip Lisesi
  • Şehit Sedat Pelit Anadolu Lisesi
  • Alpaslan İlköğretim Okulu
  • Kadir Koyutürk İlköğretim Okulu
  • Kılıçarslan İlköğretim Okulu
  • Selçuk Orta Okulu
  • Cumhuriyet İlköğretim Okulu
  • Elbeyli Ortaokulu
  • Candarlı İlköğretim Okulu
  • Kaynarca İlkokulu ve İmam Hatip Ortaokulu

Yerel Medya

İznik ilçesi yerel medya açısından gelişmemiş bir ilçedir. İznik'te Özel Radyoların açıldığı dönemde İlçenin tek yerel radyosu Radyo Müzik (95.8) yayına başlamış ancak sonraki dönemlerde kapanmıştır. İlçede şu an Yerel TV Kanalı ve Yerel Radyo Kanalı bulunmamaktadır. Ancak Bursa-Kocaeli-İstanbul-Yalova gibi yakın merkezlerden çeşitli radyo yayınları ilçeden dinlenebilmektedir. İlçede Günlük Yerel Gazeteler yayın yapmaktadır.

İznik Yerel Gazeteleri

  • İznik Gazetesi
  • İznik Yorum Gazetesi
  • İznik Gazete Jurnal
  • İznikrehber

İznik'in Bazı Merkezlere Uzaklık Bilgileri
  • İznik'in İl Merkezi Bursa'ya uzaklığı 76 km (Yaklaşık 1 saat 10 dakika)
  • İznik-İstanbul: 126 km (Yaklaşık 1 saat 45 dakika)
  • İznik-Kocaeli: 81 km (Yaklaşık 1 saat 25 dakika)
  • İznik-Yalova: 62 km (Yaklaşık 1 saat)
  • İznik-Ankara: 380 km (Yaklaşık 4.5 saat)
  • İznik-İzmir: 415 km (Yaklaşık 5 saat)

Galeri
İznik şehrini bölen surlar
Çandarlı Halil Paşa'nın türbesi
Ayasofya Camii girişi
İznik surları
İznik surları
İznik Gölü feribot iskelesi

Yerel Seçimler
İznik Belediye Başkanları ve Partileri[25]
YılBelediye BaşkanıPartiOy Oranı
1977Erdoğan SavaşCHP%50,61
1984Erdoğan SavaşSODEP%46,81
1989Mehmet KamanDYP%39,93
1994Mehmet KamanDYP%28,07
1999Zeynel Abidin TuranDYP%24,24
2004Kadri EryılmazAK Parti%37,41
2009Kadri EryılmazMHP%33,98
2014Osman SargınAK Parti%41,55
2019Kağan Mehmet UstaAK Parti%50,78

Genel Seçimler
YılPartiOy Oranı
1961AP%56
1965AP%61
1969AP%59
1973AP%39
1977AP%50
1983ANAP%46
1987ANAP%33
1991DYP%31
1995DYP%30
1999DSP%21
2002AK Parti%37
2007AK Parti%41
2011AK Parti%47
Haziran 2015AK Parti%42
Kasım 2015AK Parti%50

Kardeş Şehirler

Yurt Dışı

Türkiye

Kaynakça
  • İnalcık, Halil (Ekim 2000). "Osman Gazi'nin İznir (Nıcaea) Kuşatması ve Bafeus Savaşı". Öz, Mehmet ve Özel, Oktay (Ed.). Söğüt'ten İstanbul'a (1. bas.). İmge Kitabevi. ISBN 975-533-250-2.
  1. "İznik Kaymakamı RECAİ KARAL". 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020.
  2. http://www.taraf.com.tr/makale/7238.htm 9 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sevan Nişanyan'ın 03.09.2009 tarihli Taraf Gazetesi'nde çıkan 'İstanbul' başlıklı makalesi, erişim tarihi 06.10.2009
  3. http://www.bursadabugun.com/haber/iznik-belgesellerle-mercek-altinda-80523.html
  4. Şahin, S. (2004). Hellenistik ve Roma Çağlarında İznik/Nikaia. In Tarih Boyunca İznik. İstanbul: Türkiye İş Bankası
  5. http://emlakkulisi.com/bursanin-iznik-ilcesindeki-ayasofya-camii-belgesel-oluyor/14640
  6. İnalcık, Halil; sf. 301
  7. İnalcık, Halil; sf. 302
  8. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  21. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  22. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  23. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  24. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  25. "yerelnet.org.tr, Silivri Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.