1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı

1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Karlofça Antlaşması'yla kaybettiği toprakları geri almak amacıyla savaştığı ancak başarısızlıkla sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Kanuni döneminde başlayan Osmanlı-Avusturya ilişkilerinin temelinde Macaristan'a hakim olma isteği yatıyordu.

1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı
Osmanlı-Avusturya savaşları
Osmanlı-Venedik Savaşları

Jan Pieter van Bredael'in Petervaradin Savaşı tablosu
Tarih1715-1718
Bölge
Macaristan, Mora Yarımadası, Ege Denizi
Sonuç

Osmanlı İmparatorluğu yenilgisi,

Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Avusturya Arşidüklüğü (1716'dan itibaren)
Venedik Cumhuriyeti
 İspanya[1]
Komutanlar ve liderler
Silahdar Ali Paşa  †
Hacı Halil Paşa		 Savoy Prensi Eugen
Güçler
150,000 76,000
180.000 (Eylül 1716)

Bu savaşa ayrıca İkinci Mora Savaşı,[2] Küçük Savaş ve Hırvatistan'da Sinj Savaşı da denir.[3]

Savaşın nedenleri

Osmanlı İmparatorluğu, başarısız II. Viyana Kuşatması sonucu yapılan Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarından yenik düşmüş, İstanbul ve Karlofça Antlaşmalarına imza atmıştı. 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşması sonucu Mora ve Macaristan'ın kaybedilmesi, Osmanlı İmparatorluğu'nu çok sarsmıştı. Ancak 1711'de Çar Büyük Petro önderliğindeki Rusya'yla yapılan Prut Savaşı'nın kazanılması Osmanlı İmparatorluğu'nu bir ölçüde cesaretlendirdi. Yeni sadrazam Damat Ali Paşa, Venedik ve Avusturya'ya verilenleri geri almak istiyordu. Ayrıca Venediklilere kaybedilen Mora Yarımadası'nda yaşayan Ortodoks halk, Katolik baskısından memnun değildi ve tekrar Osmanlı yönetimine girmeyi istiyorlardı.[4][5]

Kutsal İttifak Savaşları'ndan sonra, Avrupa'da bütünlük kalmamıştı. İspanya Veraset ve Büyük Kuzey Savaşları nedeniyle, çoğu ülkenin başka bir savaşa ayıracak gücü yoktu. Bu da Osmanlı'nın savaş açtığı sırada, Osmanlı'nın yararına olan bir şeydi.

Savaş

Osmanlı İmparatorluğu, hazine gemisinin Karadağ tarafından ele geçirilmesini ve aynı ülkenin isyan etmesini bahane ederek, 8 Aralık 1714 tarihinde Venediklilere savaş açtı. 1 Nisan 1715'te Osmanlı ordusu İstanbul'dan ayrıldı. 7 Haziran 1715'te Osmanlı donanması Tinos (Tr. İstendil) adasını aldı.[5]

Mora'nın yeniden fethi

1715'in başlarında Osmanlılar, Makedonya'da Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa komutası altında 70.000 kadar asker toplamıştı. Venediklilerinse düzenli bir ordusu yoktu; sadece 8.000 kadar paralı askeri vardı. Yerel savunma binaları onarımdan geçmemişti. Bu yüzden Venedik savunması zayıftı.

Osmanlı ordusu, yerel nüfustan da destek alarak, 27 Haziran'da bölgeye girdi. Üç aydan biraz daha uzun bir süre sonra, tüm Mora'yı kontrol eder haldeydi. Buradan sonra Silahdar Damat Ali Paşa, İyon Denizi'ndeki Venedik kontrolündeki adalara ilerlemeye başladı. Önce Lefkada'yı ele geçirdi. Sonra Korfu'ya yöneldi. 8 Temmuz 1716'da kuşatmaya başladı. Osmanlılar, kuvvetli savunma ve çıkan fırtınalarla verilen ağır zayiat nedeniyle, 20 Ağustos 1716'da Korfu'daki kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.

1715 yılında Venedik Mora'yı kaybederek Ege Denizi ile bağlantısını yitirdi.

Avusturya'nın savaşa katılması

Avusturya Osmanlı'nın Venediklilere karşı gösterdiği başarıdan memnun değildi. Mora'nın geri alınmasını Karlofça Antlaşması'nın bir ihlali olarak saydı. Avusturya, 1716'da Venedik ile ittifakını yenileyip, Osmanlı'dan Mora'yı Venedik Cumhuriyeti'ne geri vermesini istedi. Osmanlı İmparatorluğu bu isteği reddederek 24 Nisan 1716'da Avusturya'ya savaş açtı.

Avusturya ordusunun komutanı Savoy Prensi Eugen 9 Temmuz 1716'da 76.000 askerlik bir ordu topladı. Osmanlı İmparatorluğu ise Belgrad'da Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa komutasında 150.000 askerlik bir ordu topladı. İki ordu 5 Ağustos 1716'da bugünkü Sırbistan'ın Novi Sad kenti yakınlarında bulunan Petrovaradin'de karşılaştı.

2 Ağustos'ta öncü birlikler çatıştı. Bazı kaynaklara göre 1,500 kişilik Osmanlı öncü birlikleri Prens Eugen'in 8,000 kişilik öncü birliklerini yenmeyi başardı fakat taarruza geçmek yerine Rumeli beylerbeyi Sarı Ahmed Paşa'nın tavsiyesi ile Ali Paşa 3 gün bekledi. 5 Ağustos sabah saat 7'de Osmanlı askerleri taarruza geçti. Sağ kanadın komutanı Ahmed Paşa şehit düşünce sağ kanat bozulmaya başladı. Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa, ordunun dağılmasını engellemek için ön saflara ilerleyince alnından kurşun yiyerek savaşta şehit düştü. Sadrazamın öldüğünü duyan Osmanlı birlikleri geri çekilmeye başladılar. Yapılan savaşta Osmanlı ordusu büyük bir yenilgiye uğramış oldu.[5]

Sadrazam öldükten sonra yerine Belgrad muhafızı vezir Hacı Halil Paşa geldi. Petrovaradin'deki Avusturya zaferinden sonra Prens Eugen 180,000 askerle Tameşvar Kalesi'ni kuşattı. 20 Ekim 1716'da eyalet merkezi ve Tameşvar Kalesi 44 günde düştü. Prens Eugene buradan sonra ordularını Belgrad'a yönlendirdi. Belgrad kuşatması sırasında Saadet Giray Han'ın 70,000 Kırım atlısı ile Hacı Halil Paşa'nın birlikleri birleşerek kuşatmayı kırmaya çalıştı fakat 20.000 şehit, yaralı ve esir gibi ağır bir zayiat vererek geri çekildiler.[5]

Prens Eugene 18 Ağustos 1717'de Belgrad'a girdi ve Belgrad Avusturyalıların eline geçmiş oldu.

Barış
Ana madde: Pasarofça Antlaşması

Yeni görev başına geçen Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa barış yanlısıydı. 21 Temmuz 1718 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya Arşidüklüğü ve Venedik Cumhuriyeti'yle günümüzde Sırbistan sınırları içinde yer alan Pasarofça kasabasında bir barış antlaşması imzalamaya razı oldu. Pasarofça Antlaşması'yla Osmanlı İmparatorluğu Belgrad, Temeşvar'ın Banat bölgesini Avusturya'ya vermek zorunda kaldı. Ancak Venedik'ten fethedilen Mora ve Dalmaçya kıyıları Osmanlı'ya bırakıldı. Sadece Girit ve Mora arasındaki Cerigo adacığı Venedik'e bırakıldı.[6][5]

Kaynakça
  1. Cesáreo Fernández Duro, Armada española desde la unión de los reinos de Castilla y de León, Est. tipográfico Sucesores de Rivadeneyra, Madrid, 1902, Vol. VI, p. 118
  2. Lane (1973), s. 411
  3. Matica hrvatska 23 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Josip Ante Soldo: Sinjska krajina u 17. i 18. stoljeću (knjiga prva), Matica hrvatska ogranak Sinj, Sinj, 1995, 953-96429-0-6
  4. Chasiotis, 1975 & 14–19.
  5. Osmanlı Devleti Tarihi: I. Cilt. Ötüken Neşriyat. 2004. ss. 379-381. ISBN 978-975-437-487-2.
  6. Aksan 2013, s. 99.

Dış kaynaklar
  • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1955 Son baskı:2011) Osmanlı Tarihi IV. Cilt 1. Kısım: Karlofça Antlaşmasından XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 975-16-0015-4
  • Setton, Kenneth Meyer (1991), Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century, Philadelphia, Mass.: The American Philosophical Society ISBN 0-87169-192-2 ve ISBN 0065-9738 (İngilizce)

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.