Bass Boğazı
Bass Boğazı, Avustralya'nın Victoria eyaletini, güneydeki Tasmanya Adası'ndan ayıran boğaz.
Bağladığı sular | Hint Okyanusu ile güneyindeki Pasifik Okyanusu |
Ülke | Avustralya |
Uzunluk | 500 kilometre (310 mi) |
En geniş yeri | 350 kilometre (220 mi) |
En derin yeri | 155 m (509 ft) |
Dipçe | 60 metre (200 ft) |
En geniş yeri 350 km, derinliği ise ortalama 60 m'dir.[1] Batı ucunda King Adası ve Hint Okyanusu, doğu ucunda ise Furneaux Adalar Grubu yer alır. Banks Boğazı, Tasman Denizi'nin güneydoğu ağzını oluşturur. Bir başka küçük adalar grubu olan Hunter Adaları Tasmanya'nın güneybatı ucu açıklarındadır. 1798'de İngiliz denizci Matthew Flinders cerrah-kaşif George Bass'ın anısına boğaza Bass adını vermiştir.[2]
Boğazı geçen ilk insanlar olan Aborjin Tasmanyalılar, yaklaşık 40.000 yıl önce, son buzul çağında Bassian Ovası adı verilen bir kara köprüsüyle Tasmanya'ya geldiler.[3] Deniz seviyesi 8.000 yıl önce Bass Boğazı'nı oluşturacak biçimde yükseldi ve Tasmanya Adası Avustralya'nın geri kalanından izole oldu. Yerliler Flinders Adası'nda 4.000 yıl öncesine kadar yaşıyorlardı.
Kaydedilen dil gruplarına göre, kolonileşen en az üç ardışık Aborjin dalgası vardı.
Avrupalıların boğazı keşfi ise 17. yüzyılda gerçekleşir. Boğaz, 1642'de Tasmanya kıyılarını çizerken Kaptan Abel Tasman tarafından tespit edildi. 5 Aralık'ta Tasman, ne kadar ileri gittiğini görmek için kuzey kıyılarını takip ediyordu. Toprak Eddystone Noktasında[4] kuzeybatıya saptığında rotayı tutmaya çalıştı, ancak gemilerine aniden Bass Boğazı'ndan gelen Kırk Kükreyenler olarak adlandırılan rüzgârlarla karşılaştı.[5] Tasman, daha fazla ada değil, Güney Kıtası'nı bulmak için bir görevdeydi, bu yüzden tekrar doğuya döndü ve kıta keşfine devam etti.[6]
Boğazın açıklarındaki petrol kaynaklarının değerlendirilmesine 1965'te Barracouta'da doğalgaz ve 1967'de de Halibut ve Kingfish yataklarında petrol bulunmasıyla başlandı; 1970 yılında da üretime geçildi.
Kaynakça
- Jennings, J. N. (1958). The submarine topography of Bass Strait (İngilizce). Proceedings of the Royal Society of Victoria. ss. 49-71.
- Malikides, M.; Harris, P. T.; Jenkins, C. J.; Keene, J. B. (1988). "Carbonate sandwaves in Bass Strait". Australian Journal of Earth Science (İngilizce), 35. ss. 303-311.
- Lourandos, Harry (Mart 1993). "Hunter-Gatherer Cultural Dynamics: Long- and Short-Term Trends in Australian Prehistory". Journal of Archaeological Research (İngilizce). 1 (1). ss. 67-88. doi:10.1007/bf01327162. JSTOR 41053069.
- Schilder, Günter (1976). Australia unveiled : the share of the Dutch navigators in the discovery of Australia (İngilizce). Amsterdam: Theatrum Orbis Terrarum Ltd. s. 170. ISBN 9022199975.
- Valentyn, Francois (1724-1726). Oud en nieuw Oost-Indien (İngilizce). 3. Dordrecht: J. van Braam. s. 47. ISBN 9789051942347.
- Cameron-Ash, M. (2018). Lying for the Admiralty: Captain Cook's Endeavour Voyage (İngilizce). Sidney: Rosenberg. s. 105. ISBN 978-0-64804-396-6.