Bordeaux

Bordeaux (Okunuşu: [bɔʀˈdo]), Fransa'nın güneybatısında Akitanya-Limousin-Poitou-Charentes bölgesinin Gironde departmanında yer alan şehir. 2008 itibarıyla belediye sınırları içinde nüfusu 250.082'dir. Fakat şehirleşmiş Bordeaux-Arcachon-Libourne metropoliten bölgesinin nüfusu 1.010.000 olup, Fransa'nın şehirleşmiş metro bölgeleri arasında 7. sırada bulunmaktadır.

Başlığın diğer anlamları için Bordeaux (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Bordeaux
Fransızca: Bordeaux

Arma
Sloganlar:
Lilia sola regunt lunam undas castra leonem
Ayın, dalgaların, kalenin ve aslanın üstünde yalnızca fleur-de-lis hüküm sürer
Bölge Akitanya-Limousin-Poitou-Charentes
Département Gironde (33)
İdare
 • Belediye Başkanı Alain Juppé (2014-2020) (Cumhuriyetçiler)
Yüzölçümü
 • Toplam 49,36 km² (1.905 mil²)
Nüfus
 (2008)tahmini
 • Toplam 1,010,000
 • Yoğunluk 5.066/km² (13.120/mil²)
 • Kent
 250,082
Zaman dilimi UTC+01.00
Resmî site
www.bordeaux.fr
Konum  Fransa
Kriter Kültürel: ii, iv
Referans 1256
Tescil 2007 (31. oturum)
Bölge Avrupa ve Kuzey Amerika
Koordinatlar 44°50′20″K 0°34′20″D

Bordeaux, 2007'den beridir "tarihî bir liman şehri" olması dolayısıyla Fransa için UNESCO Dünya Mirasları listesinde bulunmaktadır.[1]

Ekonomi

Güneybatı Fransa'nın başlıca ticaret merkezi ve limanıdır.

Şehir görünüm olarak yarım ay biçimindedir. Bulunduğu nokta Garonne'un Atlas Okyanusu'na döküldüğü noktadan 98 km. uzaklıkta olup şarap üretimi ile meşhur olan Bordelais bölgesinin içerisindedir. Bölge üzüm yetiştirilmesine çok elverişlidir. Meşhur beyaz ve kırmızı bordo şarapları burada yapılır.

Önemli olan diğer bir endüstri kolu ise gemi yapımıdır. Garonne nehrinin üzerindeki ulaşım nedeniyle, Fransa'nın alım satım limanı görevini de yapar. Buradan dışarıya şarap, kanyak, cam, halı, kâğıt, şişe satılır. Dışarıdan kömür, petrol, fosfat getirilir ve alınır.

Eğitim

Bordeaux; Paris, Lyon, Toulouse, Lille ve Marsilya şehirlerindeki üniversitelerden sonra Fransa'da 6. büyük sayıda üniversite öğrencisi bulunan şehirdir.

Bordeaux Üniversitesi ilk defa 1441de başpiskopos "Pey Berland" kurulmuştur. Ama Fransız Devrimi sırasında 1793'te lağvedilmiştir. 1808'de I. Napolyon imparatorluk döneminde tekrar açılmıştır. 235 hektar büyüklükteki alanı ve yaklaşık 77.000 öğrencisi ile Bordeaux Üniversitesi Avrupa'da en büyük üniversitelerden biridir.[2] Bordeaux Üniversitesi idari bakımdan dörde bölünmüştür:

  • Bordeaux Üniversitesi I: Fiziksel bilimler ve teknoloji. 2009-2010 da 9.800 öğrenci[3]
  • Bordeaux Victor Segalen Üniversitesi II: Tip, biyoloji, insan bilimleri ve spor. 2009-2010 da 17.897 öğrenci[3]
  • Bordeaux Michel de Montaigne Üniversitesi III: Edebiyat, dil, tarih ve insancıl bilimler. 2009-2010 da 15,247 öğrenci[4]
  • Bordeaux Montesquieu Üniversitesi IV: Hukuk, politik bilimler, sosyal bilimler, iktisat ve işletme. 2009-2010 da 18.198 öğrenci[4]

Bordeaux'da daha çok sayıda yüksek eğitim kurumu da bulunmaktadır.[5]

Tarih

Bourges bölgesinden gelme, Galya halklarından olan Bituriges Vivisque’ler Bordeaux şehrini İsa’dan önce 3. yüzyılda kurmuşlardır. Roma döneminde şehrin ilk ismi Burdigala olarak geçmektedir. Demir anlamına gelen “burdi” ve eritme anlamına gelen “gala” kelimeleri şehrin eski adını oluşturmuştur. Oldukça parlak dönemler geçirmiş olan Bordeaux, her zengin şehrin başına gelen gibi pek çok istilaya tanıklık etmiştir ki bunların başında 5. yüzyılda Fraklar’ın ve 10. yüzyılda Normandiyalılar’ın düzenlediği akınlar gelmektedir.[6]

Ancak Bordeaux’nun tarihindeki en önemli olayı görmek için ta 12. yüzyıla kadar beklememiz gerekecek:

1154 yılında, şehrin tarihinde asla unutulmayacak olan ilginç bir olay yaşanmıştır: 2. Henri ile Aliénor d’Aquitaine evlenmiş ve bu evliliği takip eden yıllar (ki burada 300 yıllık bir süreçten söz ediyoruz) Bordeaux’nun İngiliz ellerinde kaldığı dönem olmuştur ve Aquitaine’den Guyenne’e geçiş de böyle olmuştur.

Peki, o kadar şaraptan söz ettik ama bu şehir şarapla ne zaman tanıştı?

13. yüzyılın tam da başlarında Bordeaux kenti artık şarabı sadece tüketen değil, aynı zamanda ticaretini yapan bir kent olmuştur.

Bu yüzyılda yine şehrin önemli yapılarından olan Saint-André katedrali inşa edilmiştir. 1453’e gelindiğinde ise Castillon muharebesinin ardından yaşanan o unutulmaz “100 yıl Savaşları” başlamış ve sonunda da şehir tekrar Fransız hakimiyeti altına girmiştir. Fransa Kralı 7. Charles’un yaptırdığı Trompettte Şatosu’ndan geriye bugün pek bir şey kalmamış olsa da şehrin kaderinde önemli yeri vardır. Bu yüzyılda şarap ticareti durmuş ve şehrin refahı düşmüştür ta ki 1581 ve 1585’te, o “denemeleriyle” ünlü yazar (kimden söz ettiğimi eminim ki çok iyi biliyorsunuz) Montaigne, şehrin belediye başkanı olana dek!

Montaigne’in başkanlığı ile şarap ticareti başta olmak üzere şeker ticareti başlamış bunun yanında köle ticareti de devam etmiştir. Nante ile birlikte Bordeaux, en önemli köle ticaret limanları olmuşlar ve bu da şehri gittikçe daha da zenginleştirmiş, hatta öyle ki Bourse meydanı ve çeşitli parklar ve bahçeler bu şekilde kurulmuştur.

Fransız devrimi boyunca şehrin Atlantik ile ticareti yasaklanmış ve yeniden bir kriz baş göstermiştir. 1840’tan itibaren ise yeniden Afrikalı köle ticaretinin önemli limanlarından olmuş, tekrar büyümüştür.

Fransız Tarihi’nin önemli süreçlerinden olan 1. Dünya Savaşı’na geldiğimizde ise dikkat çeken olay şu olmuştur: Almanlar tarafından tehdit edilen Paris hükümeti, şehri terk edip Bordeaux’ya sığınmıştır.

2.Dünya Savaşı ise şehrin tarihine kara bir leke olarak geçmiştir: 1940 yılında Almanlar ile imzalanan ateşkes ile hükümetin yerleşkesi olan Bordeaux, Naziler ile birlikte Maurice Papon gibi karanlık kişilerin karargahı olarak kullanılmıştır. Binlerce Yahudi’nin ölüm kamplarına gönderilmesinden yine bu kişi sorumludur…[6]

Kardeş şehirler

Bordeaux şehrinin 2010 itibarıyla şu kardeş şehir anlaşmaları vardır:[7]

Bunun yanında, Bordeaux belediyesi son 50 yıl içinde çeşitli yabancı şehirlerle 150 iş birliği kontratı da imzalamıştır.

Resimler
  • Bordeaux Victor Segalen Üniversitesi II (Victoire Kampusu, Eczacilik Fakultesi)
  • Bordeaux'da bulunan bolgesel "Jacques Thibaud" Konservatuvarı
  • Bordeaux Rohan Sarayı - Belediye merkezi
  • Bordeaux'da Banque de France -Fransız merkez bankası - şubesi
  • Bordeaux Denizcilik Borsa'sı
  • Roma İmparatoru Gallienüs'ün Sarayı kalıntıları
  • Bordeaux Saint-André Katedrali
  • Bordeaux Cailhau şehir kapısı
  • Bordeaux Büyük Saat Kulesi
  • Bordeaux Hotel de Poissac
  • Bordeaux'da Garonne Nehri ve Pont de Pierre köprüsü
  • Bordeaux Viktor Hugo alışveriş merkezi
  • Bordeaux - Marché des grands hommes
  • Bordeaux Merkezinde dükkanlar
  • Bordeaux Merkezinde dükkanlar
  • Bordeaux Grand Theatre
  • Bordeaux Theatre Français
  • Bordeaux'da Akitanya Müzesi
  • Bordeaux Güzel Sanatlar Müzesi
  • Bordeaux Borsa Meydanı'nda TBC Tramvayı

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2017.
  2. Tablo 6-5 2009-2010 Üniversite öğrenci sayıları (Erişim:23.9.2010) (Fransızca)
  3. Tablo 6-5 2009-2010 Üniversite öğrenci sayıları http://media.education.gouv.frfile/2010/16/9/RERS_2010_152169.pdf (Erişim:23.9.2010) (Fransızca)
  4. Tablo 6-5 2009-2010 Üniversite öğrenci sayıları http://media.education.gouv.frfile/2010/16/9/RERS_2010_152169.pdf (Erişim:23.9.2010) (Fransızca)
  5. Bknz süpérieur et recherche Fransızca Wikipedia Bordeaux maddesi
  6. http://www.parisgezgini.com/bordeaux-fransa/
  7. "Fransa dışişleri için merkezsel olmayan iş birliği ve diğer dışişleri faaliyet atlası". 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. (Erişim:22.8.2010) (Fransızca)

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.