Derya Alabora
Derya Harupçu[1] ya da bilinen adıyla Derya Alabora (19 Ağustos 1959[2], İstanbul), Türk oyuncudur. Özellikle Masumiyet filmi, farklı tiyatro gruplarıyla yaptığı tiyatro çalışmaları ve Şaşıfelek Çıkmazı dizisiyle tanınır.
Derya Yücel | |
---|---|
Doğum |
Derya Harupçu[1] 19 Ağustos 1959 İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Türkiye |
Diğer isim(ler)i | Derya Alabora |
Meslek | Oyuncu |
Evlilik | Uğur Yücel (1983-günümüz) |
Çocuk(lar) | Can Yücel (d. 1985) |
Ödüller |
11. Adana Altın Koza Film Şenliği, 1997 En İyi Kadın Oyuncu - Masumiyet 1. Ankara Film Şenliği, 1988 En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu - Bir Kırık Bebek 7. Ankara Film Festivali, 1995 En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu - Yengeç Sepeti 10. Ankara Film Festivali, 1998 En İyi Kadın Oyuncu - Masumiyet |
Yaşam öyküsü
Opera sanatçısı Nazım Harupçu ile ilkokul öğretmeni Türkan Harupçu'nun tek çocuğu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. "Alabora" soyadını "ikinci annem" diye adlandırdığı teyzesinin soyadından almıştır.[1]
Kariyeri
Tiyatro
Mezuniyetinin ardından bir yıl Bursa Devlet Tiyatrosu'nda çalıştı. Devlet Tiyatroları'ndan istifa ettikten sonra ise, çeşitli özel tiyatro gruplarının oyunlarında yer aldı. Bir süre Ali Poyrazoğlu ile çalıştıktan sonra, Özdemir Çiftçioğlu ile birlikte Tiyatro Grup'u kurdu. 5. Sokak Tiyatrosu, DOT ve garajistanbul’un oyunlarında oynadı.
Oynadığı oyunlardan bazıları, Jean Genet'nin eseri Balkon [3] (Tiyatro Stüdyosu, 1998), Özen Yula'nın yazdığı Ay Tedirginliği, DOT'un ilk oyunu olan ve Bryony Lavery'nin yazdığı Donmuş (Frozen) [4], 2007 İstanbul Tiyatro Festivali'nde sahnelenen deneysel oyun Oyunu Bozun ve Sevim Burak'ın Yanık Saraylar kitabındaki öykülerden Naz Erayda'nın uyarladığı bir oyun olan Ya Seni Rüyasında Bir Daha Hiç Görmezse'dir.[5]
Sinema
İlk sinema filmi, Nisan Akman'ın yönettiği 1987 yapımı Bir Kırık Bebek'tir. Bu filmin sonrasında, neredeyse her filminde farklı bir yönetmenle çalıştı. İki filminde birden oynadığı yönetmenler, Tomris Giritlioğlu (80. Adım ve Salkım Hanımın Taneleri) ve Yeşim Ustaoğlu'dur (İz ve Pandora'nın Kutusu).
Derya Alabora'nın sinemada en çok ödül aldığı ve en çok bilinen rolü, Zeki Demirkubuz'un Türk sinemasının en iyi filmlerinden biri sayılan [6][7] ikinci filmi Masumiyet'teki fahişe Uğur'dur. Oyuncu bu rolüyle, Antalya Altın Portakal Film Festivali, Adana Altın Koza Film Festivali ve SİYAD En İyi Kadın Oyuncu ödüllerinin de aralarında bulunduğu pek çok ödül almıştır. Bu filmdeki rol arkadaşları, yine aynı filmdeki performanslarıyla çeşitli ödüller almış olan Haluk Bilginer ve ilk sinema filminde oynamış olan Güven Kıraç'tır.
Uzun metrajlı filmlerinin yanı sıra, Şaşıfelek Çıkmazı dizisinde de birlikte çalıştığı yönetmen Çağan Irmak'ın Bana Old and Wise'ı Çal adlı kısa filminde, Erkan Can'la baş rolleri paylaştı.
Barış Pirhasan'ın 2007 yapımı filmi Adem'in Trenleri (2007) filminde, Adem'in annesi Şükran'ı canlandıran oyuncu, 2008 yılında ise, Pandora'nın Kutusu filminde yer aldı.
Ayrıca Türk-Alman ortak yapımı “Die Fremde” (Ayrılık) filmiyle Hollywood'da dikkatleri üzerine çekmiştir.
Alabora, 2014 yılında Deliha filminde rol almıştır.
Alabora, 2018 yılında devam filmi olan Deliha 2'de rol almıştır.
TV
Televizyon'daki en bilinen rolü, TRT'de yayınlanmış olan Şaşıfelek Çıkmazı dizisindeki Aysel'dir. Bu dizide, Zuhal Gencer'le başrolleri paylaştı. Uzun süre Mahinur Ergun'un yazıp yönettiği, 2001'de çekilen yeni bölümlerinde ise yönetmenliği Çağan Irmak'ın devraldığı dizi, aynı zamanda, oyuncunun en uzun süre devam etmiş olan TV dizisidir.
Diğer televizyon dizilerinden en bilinenleri, her ikisi de Kanal D'de yayınlanmış olan Aşk Meydan Savaşı ve Aşk Her Yaşta'dır.
Ve Şu anda Show TV'Nin Romantik Komedi Dizisi Acil Aşk Aranıyor (dizi)'da Türkan Karakterini Canlandırıyor.
Kişisel yaşamı
1983'ten bu yana Uğur Yücel'le evli olan Alabora'nın 1985 doğumlu Can isminde bir oğlu vardır.[1] Derya Alabora'nın kuzeni oyuncu Mustafa Alabora[1], onun oğlu ise, oyuncu Memet Ali Alabora'dır.
1982 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Anasanat Dalı'ndan mezun oldu. Aynı bölümde öğretim görevlisi olarak çalışmakta [8] ve Digital Film Academy İstanbul'da ders vermektedir.[9]
İnsan hakları ve özellikle düşünce özgürlüğü konusunda oldukça duyarlı olan oyuncu, bu konularla ilgili kimi eylem ve etkinliklere destek verir.[10][11][12]
Rol aldığı tiyatro oyunları
- Gece Sempozyumu - Eric De Volder - 2018
- İstanbul'da Bir Dava : Franz Kafka - Kumpanya Tiyatrosu - 2008
- Ya Seni Bir Daha Rüyasında Hiç Göremezse : Sevim Burak - Beşinci Sokak Tiyatrosu - 2006
- Donmuş : Bryony Lavery - Tiyatro Dot - 2005
- Çift Yönlü Ayna : Arthur Miller - Tiyatro Stüdyosu - 2004
- Balkon : Jean Genet - Tiyatro Stüdyosu - 1998
- Kan Kardeşleri : Willy Russell - Tiyatro Stüdyosu - 1991
- Uzaktan Piyano Sesleri : Jofrey Maddow-John Driver - Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu - 1990
- Deli Dumrul : Güngör Dilmen - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1979
Oynadığı filmler ve TV dizileri
- Bir Kırık Bebek (Yön. Nisan Akman, 1987) - Aysel (Derya Yücel adıyla.)
- Dönersen Islık Çal (Yön. Orhan Oğuz, 1993)
- İz (Yön. Yeşim Ustaoğlu, 1994)
- Yengeç Sepeti (Yön. Yavuz Özkan, 1995)
- 80. Adım (Yön. Tomris Giritlioğlu, 1996) - Aslı
- Şaşıfelek Çıkmazı (Yön. Mahinur Ergun 1996-1998, Çağan Irmak 2001) (TV) - Aysel
- Masumiyet (Yön. Zeki Demirkubuz, 1997) - Uğur
- Bana Old and Wise'ı Çal (Yön. Çağan Irmak, 1998) - Eda
- Salkım Hanımın Taneleri (Yön. Tomris Giritlioğlu, 1999) - Nimet
- Renkli Dünyalar (Yön. Ünal Küpeli, 1999) (TV)
- Aşk Meydan Savaşı (Yön. Ömür Atay 2002, Yalçın Yelence 2003) (TV) - Mine
- Simbiyotik (Yön. Harun Özakıncı, 2004) (Gösterime girmedi.)
- Aşk Her Yaşta (Yön. Raşit Çelikezer, 2005) (TV) - Canan
- Adem'in Trenleri (Yön. Barış Pirhasan, 2007) - Şükran
- Pandora'nın Kutusu (Yön. Yeşim Ustaoğlu, 2008) - Nesrin
- Es-Es (2009) - Selmin
- Karanlıktakiler (2009) - Umay
- Ezber (Kısa Film) - (Yön. Tolga Öztorun, 2009)
- Ayrılık (film) - 2010
- Küçük Hanımefendi (2011-2012) - Fehime
- Çıplak Gerçek (2012) - Hazal'ın Annesi
- A Most Wanted Man (İnsan Avı) - (Yön. Anton Corbijn, 2014) - Leyla Oktay
- Deliha (2014) - Aysel
- İstanbul Sokakları (2016)
- İyi Günde Kötü Günde (2020) - Meral
Ödülleri
- Bir Kırık Bebek
- 1. Ankara Film Şenliği, 1988 - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
- Yengeç Sepeti
- 7. Ankara Film Festivali, 1995 - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
- 31. Antalya Film Şenliği, 1994 - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
- Masumiyet
- 11. Adana Altın Koza Film Şenliği, 1997 - En İyi Kadın Oyuncu
- 10. Ankara Film Festivali, 1998 - En İyi Kadın Oyuncu
- 34. Antalya Film Şenliği, 1997 - En İyi Kadın Oyuncu
- 20. Siyad Türk Sineması Ödülleri, 1998 - En İyi Kadın Oyuncu
- ÇASOD Ödülleri, 1998 - En İyi Oyuncu (Rol arkadaşları Haluk Bilginer ve Güven Kıraç'la birlikte.) [13]
- Balkon (Tiyatro Stüdyosu)
- 2. Afife Tiyatro Ödülleri, 1998 - Yılın En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncusu
- Adem'in Trenleri
- 40. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri, 2008 - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
- Pandora'nın Kutusu
- 3. Yeşilçam Ödülleri, 2010 - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
Kaynakça
- "8 yıldır beklediği tren nihayet geldi". Milliyet. 6 Mart 2007. 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2012.
- Derya Alabora Diziler.com. Erişim tarihi: 5.6.2008.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2007.
- "Arşivlenmiş kopya". 13 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2007.
- "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2007.
- "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2007.
- "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Derya Alabora
- SinemaTürk'te Derya Alabora
- Türkiye Sinemasının Güçlü Kadınları: Aysel, Uğur, Nimet, Aslı... Derya Alabora
- 8 Yıl Sonra Döndü
- Evrensel Gazetesi röportajı (8.4.2007)
- Sabah Gazetesi Röportajı (20.3.2007)
- Radikal Gazetesi Röportajı (22.5.2005)
- Milliyet pazar Röportajı (5.8.2003)
- Tempo Dergisi röportajı (10.12.2002)
- Milliyet Gazetesi Röportajı (6.10.2002)
- Muammer Yanmaz tarafından çekilmiş ve Kadın Oyuncular Fotoğraf Sergisinde yer almış fotoğrafı (2006)
- Hollywood’da Bir Türk Kadını (30.09.2014)
Ödüller | ||
---|---|---|
Antalya Altın Portakal Film Festivali | ||
Önce gelen: Demet Akbağ Tersine Dünya filmi ile |
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Yengeç Sepeti filmi ile 1994 |
Sonra gelen: Tomris Oğuzalp Gerilla filmi ile |
Önce gelen: Yasemin Alkaya ve Hande Ataizi Mum Kokulu Kadınlar filmi ile |
En İyi Kadın Oyuncu Masumiyet filmi ile 1997 |
Sonra gelen: Yelda Reynaud Yara filmi ile |