Excubitores

Excubitores (Latince: excubitores ya da excubiti, kelime anlamıyla "yatağın dışındaki kişiler", "nöbetçi" gibi; Yunanca: Grekçe: ἐξκουβίτορες or ἐξκούβιτοι) erken dönem Bizans imparatorlarının imparatorluk muhafızları olarak yaklaşık 460 yılında kurulmuştur. Komutanları kısa sürede büyük etki sahibi olmuş, aralarından 6. yüzyılda bir dizi imparator çıkmıştır. Excubitores geç 7. yüzyılda kayıtlarında görülmemeye başlamışlardır, fakat 8. yüzyıl ortalarında, orta dönem Bizans ordusunun çekirdeğini oluşturan seçkin "tagmata" birliklerinden birine dönüşmüşlerdir. Excubitores hakkında son kayıt 1081 yılıdır.

Tahta oturan ilk Excubitores komutanı I. Justinus'in Tremissis'i.

Bir diğer taca ulaşan Excubitores komutanı II. Mihail ve oğlu Theofilos'in Solidus'u.

Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun (330–1453) askeriyesi hakkındaki serinin bir parçasıdır.
Yapısal Tarih
Bizans ordusu: East Roman army, Middle Byzantine army (thema • tagmata • Hetaireia), Komninos dönemi ordu (pronoia), Palaiologan-era army (allagia) • Vareg Muhafızlar • Generaller
Bizans donanması: Rum ateşi • Dromon • Amiraller
Seferlerin Tarihi
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar ve muharebeler listeleri
Stratejiler ve taktikler
Tactics • Siege warfare • Askeri talimatlar • Fortifications (İstanbul Surları)

Bilinen Excubitores komutanları

İsim	Görev dönemi	Notlar	Kaynakça
Excubitores kontları
I. Justinus	515-518	İmparator olmadan önce, I. Anastasius'un döneminde Excubitores kontu. Bu görevdeyken, rakip donanmaya karşı imparatoluk filosuna konuta ederek Flavius Vitalianus'un isyanını bastırlmasında görev almıştır.	[1]
Priscus	529	I. Justinianus'un eski sekreteri (notarius), Excubitores kontu oldu ancak Theodora ile ihtilafa düştü ve önce Kyzikos'a sonra bir manastıra sürgün edildi.	[2]
Theodore	535-536	Excubitores kontu olarak Bourgaon Dağı Muharebesi'nde önemli rol oynadığı Kuzey Afrika'da Solomon ile hizmet etti. 536 Paskalayası sırasında Stotzas önderliğinde çıkan isyanda öldürüldü.	[3]
Marcellus	541-552	Excubitores kontu, Prokopius tarafından, Artabanes'in komplosunun ortaya çıkarılmasında görev almış birisi olarak ağırbaşlı ve namuslu bir kişi olarak tarif edilir. 552 yılında Papa Vigilius'a giden elçi heyetinde yer aldı.	[4]
Marinus	561-562	Excubitores kontu, Konstantinopolis'te yarışmalara sırasında taraftar hiziplerin şiddetini bastırmakla ve Kasım 562'de İmparator I. Justinianus'a suikast komplosunun araştırışmasıyla görevlendirilmiştir.	[5]
II. Tiberius	565-574	II. Justinus'un himaye ettiği bir kişidir, I. Justinianus'un ölümünden önce Excubitores kontu olarak atanmıştır. y. 570 yılında Sirmium ve Trakya çevresinde Avarlara karşı bir seferi yönetmiştir. II. Justinus akıl hastası olduğunda, sarayın en etkili kişisi olarak, Sezar unvanı almış ve de facto naip olmuştur.	[6]
Mauricius	574?-582?	Tiberius'un bir notarius'u, muhtemelen II. Tiberius Sezar olunca, onun yerine atanmıştır. Sasani İmparatorluğu'na karşı magister militum per Orientem görevini de 582 yılında kendisi de Sezar olana kadar beraber yürütmüştür. 577/8'den sonra patricius olmuştur.	[7]
Filippikos	582/584-603	Mauricius'un kızkardeşi Gordia'nın kocasıdır, Mauricius'un hükümdarlığının başlarında Excubitores kontu yapılmış ve bu görevi 603 yılında bir manastırda emekli olana kadar elinde tutumuştur. Ayrıca aynı zamanda Sasanilere karşı magister militum' per Orientem olarak da hizmet etmiştir.	[8]
Priscus	603?-612	Phokas iktidara geldikten kısa bir süre sonra Excubitores kontu olarak atanmış seçkin general ve patricius. 607 yılında Phokas'ın kızı Domentzia ile evlenmiştir, ancak Phokas'ı tahtan indirmek için Herakleios ile bir komploya katılmıştır. Sasanilere karşı Küçük Asya'da birliklere komuta etmiştir. Fakat Aralık 612'de Herakleios tarafından görevden alınıp, keşiş olarak emekli olmya zorlanmıştır.	[9]
Nicetas (Herakleios'un kuzeni)	612-613	Herakleios'un kuzenidir, Phokas'ı tahtan indirmek için Herakleios ile bir komploya katılmıştır. Patricius yapılmış ve Priscus'dan sonra Excubitores kontu olarak atanmıştır. Mısır'a vali olarak gitmeden önce Sasanilere karşı Antakya çevresinde birliklere komuta etmiştir.	[10]
Valentinus	6./7. yüzyıl	Patrikios ve "İmparatorluk Exkoubiton kontu" (komēs tou basilikou exkoubitou), yalnızca makamın mühründen bilinmektedir.	[11]
Valentinus	641	Ermeni bir aristokrat, Heraklonas ile beraber II. Konstans'ın da ortak imparator olarak tac giymesini zorlamıştır. Kendisine Excubitores kontu görevi verilmiştir. Bu görevde Araplara karşı seferlere komuta etmiştir. Heraklonas ve annesi İmparatoriçe-naibe Martina'nın tahttan indirilmesinden mesul olabilir. Muhtemelen bir önceki ile aynı kişidir.	[12]
Stephen	7. yüzyıl	"Kutsal Exkoubiton kontu" (komēs tou theiou exkoubitou), yalnızca makamın mühründen bilinmektedir.	[13]
Excubitores Domestikosları
Paul	8. yüzyıl başları	Patrikios, magistros ve Excubitores Domestikos, Konstantinopolis Ekümenik Patriği Tarasios'un büyükbabasıdır.	[14]
Strategios Podopagouros	765	A spatharios (in one text variant patrikios) and Domestic of the Excubitors (domestikos tōn ekskoubitōn [sic](, executed by Constantine V during his purge of iconophiles in 765	[15][16][17]
Constantine	780	Son of a certain Vikarios. A spatharios and Domestic of the Excubitors (domestikos tōn ekskoubitorōn [sic]), he participated in a conspiracy against Empress-regent Irene of Athens and in favour of the Caesar Nikephoros and was arrested and imprisoned in a monastery	[15][18][19]
Niketas	750/800	Basilikos prōtospatharios and Domestic of the Excubitors, known only from his seal of office	[20][21][22]
Arsaber	750/850	Basilikos prōtospatharios and "Domestic of the Exkoubiton" (domestikos tou exkoubitou), known only from his seal of office	[20][21]
Anonymous	811	"Domestic of the Exkoubiton" (domestikos tou ekskoubitou [sic]), killed at the Battle of Pliska	[23]
II. Mihail	813-?	The future Michael II was appointed to the post of exkoubitos by Leo V in 813, and held it for a number of years	[15][24]
Anonymous	829/842	Exkoubitos and simultaneously dēmarchos of the racing faction of the Greens, under Emperor Theophilos	[25]
Constantine	y. 842		[25]
Leo	869	Patrikios and Domestic of the Excubitors, he is recorded among the attendants at the 869 Church council in Constantinople	[25][26]
Ashot	896	An Armenian nobleman, he was regimental commander (exarchōn) and fell at the Battle of Boulgarophygon in 896	[25]
Paul	9th century	Basilikos prōtospatharios and Domestic of the Excubitors, known only from his seal of office	[20][21][27]
Sergios	9th century	Patrikios, basilikos prōtospatharios and Domestic of the Excubitors, known only from his seal of office	[20][21]
Symbatios	850/900	Patrikios, basilikos prōtospatharios and Domestic of the Excubitors, known only from his seal of office. Possibly to be identified with Symbatios the Armenian (Şablon:Fl.)	[20][21][28]
Theophilos	9th century	Basilikos prōtospatharios and Domestic of the Excubitors, known only from his seal of office	[20][21]
Aetios	late 9th/early 10th century	Basilikos prōtospatharios and Domestic of the Excubitors, known only from his seal of office. Potentially identical with a namesake Domestic of the Scholae, or a Drungary of the Watch of the same name.	[29]
John Grapson	917	He commanded the regiment and was killed at the Battle of Acheloos in 917. His father Maroules had been Domestic of the tagma of the Hikanatoi. John Skylitzes describes him as a valiant and distinguished warrior.	[25][26][30]
Anonymous	949	Referred to simply as "the exkoubitor", he participated with over 700 men and his topotērētēs in the failed expedition to Crete in 949	[31]
Pothos Argyros	y. 958/9	He is mentioned as being a patrikios and Domestic of the Excubitors when he defeated a Magyar raid in the Balkans. Identified by some with a namesake Domestic of the Scholae y. 922.	[25][32]
Peter	990	Referred to as an excubitus, he was murdered in southern Italy	[33]
Makrotheodoros	997	Referred to as an excubitus, he was murdered at Oria in southern Italy	[33]
Theodore	998	Mentioned in a deed from southern Italy, possibly identical with the previous	[33]
John (?)	950/1050	Basilikos prōtospatharios, epi tou Chrysotriklinou (uncertain) and Domestic of the Excubitors of the West, known only from his seal of office.	[34]
Nikolitzes Kekaumenos	turn of 10th/11th century	The grandfather of the military writer Kekaumenos, who records him as Domestic of the Excubitors of Hellas	[33]
Leo Patianos	1017	An excubitus who was killed during the revolt of Melus of Bari in southern Italy	[33]
Leo Choirosphaktes	1030	Commanded the Excubitors during Romanos III's failed campaign into northern Syria	[33]
Constantine Opos	1081	Commanded the Excubitors during the Battle of Dyrrhachium against the Italo-Normans	[35]
Martinos (possibly also Marianos or Adrianos)	9th/11th century	Patrikios, basilikos prōtospatharios and "Domestic of the Imperial Excubitors" (domestikos tōn basilikōn exkoubitōn), known only from his seal of office	[36]

Kaynakça

Özel

1. Martindale 1980, ss. 649-650, 1295.
2. Martindale 1992, ss. 1051, 1510.
3. Martindale 1992, ss. 1248, 1510.
4. Martindale 1992, ss. 815-816, 1510.
5. Martindale 1992, ss. 831, 1510.
6. Martindale 1992, ss. 1324-1325, 1510.
7. Martindale 1992, ss. 856, 1510.
8. Martindale 1992, ss. 1022, 1510.
9. Martindale 1992, ss. 1052-1057, 1510.
10. Martindale 1992, ss. 940-942, 1510.
11. Martindale 1992, ss. 1353, 1510.
12. Martindale 1992, ss. 1354-1355, 1510.
13. Martindale 1992, ss. 1197, 1510.
14. PmbZ, Sisinnios (#6755).
15. Kühn 1991, s. 96.
16. Haldon 1984, s. 355.
17. PmbZ, Strategios Podopaguros (#7130).
18. Haldon 1984, ss. 355-356.
19. PmbZ, Konstantinos (#3826).
20. Kühn 1991, s. 99.
21. Haldon 1984, s. 356.
22. PmbZ, Niketas (#35427).
23. PmbZ, Anonymus (#11339).
24. PmbZ, Michael II. (#4990/corr.).
25. Kühn 1991, s. 97.
26. Haldon 1984, s. 357.
27. PmbZ, Paulos (#5863).
28. PmbZ, Symbatios (#7170).
29. PmbZ, Aëtios (#20144).
30. PmbZ, Ioannes Grapson (#22915).
31. PmbZ, Anonymus (#31259).
32. PmbZ, Pothos Argyros (#26730).
33. Kühn 1991, s. 98.
34. PmbZ, Ioannes (#23288).
35. Kühn 1991, ss. 98-99.
36. Kühn 1991, s. 100.

Genel

• Bury, John Bagnell (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century - With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos. Londra: Oxford University Press.
• Birkenmeier, John W. (2002). The Development of the Komnenian Army: 1081–1180. Leiden: Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-11710-5.
• Cameron, Averil; Ward-Perkins, Bryan; Whitby, Michael (2000). The Cambridge Ancient History, Volume 14 - Late Antiquity: Empire and Successors, AD 425-600. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-32591-9. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2019.
• Evans, James Allan Stewart (1996). The Age of Justinian: The Circumstances of Imperial Power. New York: Routledge. ISBN 0-415-02209-6.
• Haldon, John F. (1984). Byzantine Praetorians. An Administrative, Institutional and Social Survey of the Opsikion and Tagmata, c. 580-900. Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH. ISBN 3-7749-2004-4.
• Haldon, John (1999). Warfare, State and Society in the Byzantine World, 565-1204 (İngilizce). Londra: UCL Press. ISBN 1-85728-495-X.
• Kaegi, Walter Emil (1981). Byzantine Military Unrest, 471–843: An Interpretation. Amsterdam: Adolf M. Hakkert. ISBN 90-256-0902-3.
• Kajdan (1991). "Domestikos ton exkoubiton". Alexander Kazhdan (Ed.). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ss. 646–647. ISBN 0-19-504652-8.
• Kühn, Hans-Joachim (1991). Die byzantinische Armee im 10. und 11. Jahrhundert: Studien zur Organisation der Tagmata (Almanca). Viyana: Fassbaender Verlag. ISBN 3-9005-38-23-9.
• Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter.
• Martindale, John R., (Ed.) (1980). The Prosopography of the Later Roman Empire: Volume II, AD 395–527 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20159-4.
• Martindale, John R., (Ed.) (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire: Volume III, AD 527–641 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20160-8.
• Treadgold, Warren T. (1995). Byzantium and Its Army, 284–1081. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-3163-2.
• Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2.
• Whittow, Mark (1996). The Making of Byzantium, 600-1025 (İngilizce). Berkeley and Los Angeles, Kaliforniya: University of California Press. ISBN 978-0-520-20496-6.
• Wortley, John, (Ed.) (2010). John Skylitzes: A Synopsis of Byzantine History, 811-1057. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-76705-7. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2019.