Hafsîler
Hafsîler, 1228-1574 yılları arasında Tunus'ta hüküm sürmüş Berberi hanedan.
Hafsi Devleti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1228-1574 | |||||||||
 Katalan atlasına göre bayrağı | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Tunus | ||||||||
| Yaygın diller | Berberice, Arapça | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Emir | |||||||||
• 1228-1249 | Ebû Zekeriya | ||||||||
• 1574 | VI. Muhammed | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1228 | ||||||||
• Dağılışı | 1574 | ||||||||
| |||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
| Tunus tarihi |
|---|
 |
|
Antik Çağlar
|
|
Erken İslam
|
|
Orta Çağ
|
|
Erken Modern |
|
Modern
|
| Cezayir tarihi |
|---|
 |
|
Prehistorik
|
|
Antik Çağ
|
|
Orta Çağ
|
|
Modern zamanlar Cezayir-i Garp Eyaleti (16. - 19. yüzyıllar)
Fransız Cezayiri (19. - 20. yüzyıllar)
|
|
Çağdaş dönem 1960lar–80ler
1990lar 2000ler-günümüz
|
|
İlgili maddeler
|
| Libya tarihi |
|---|
 |
|
Antik Çağlar |
|
Orta Çağ
|
|
Osmanlı Egemenliği |
|
İtalyan Egemenliği ve Sonrası |
Hanedan adını, Şeyh Ebu Hafs Ömer bin Yahya'l Hintatî'den alır. Muvahhidler'in İfrikiye valisi olan adı geçenin oğlu Yahya söz konusu devletten bağımsızlığını kazanınca hanedan ve devlet de Hafsîler olarak anıldı.
İlk yıllarındaki kudretli dönemlerinde tüm Cezayir ve Libya'ya da egemen olan Hafsîler, daha sonra hızla güçten düştüler ve 1311-1317 yılları arasında Mısır'daki Memlûk Devleti'ne tâbi oldular. 1530'lardan itibaren ise güney ve orta Tunus da Türkler tarafından ele geçirildi ve ülkenin sadece kuzeyi Hafsilerin elinde bulunup Osmanlı Devleti'ne bağlanmamıştır.
Esasen Tunus kentini 16 Ağustos 1534'te fetheden Barbaros Hayreddin Paşa, Hafsîlere son vererek tüm ülkeyi Osmanlı Devleti'ne bağladıysa da bizzat Alman İmparatoru ve İspanya Kralı V. Karl kenti 1535'te geri aldı ve Hafsî Hanedanı tamamen İspanya'nın metbuu olarak hayatiyetine devam etti. Bunu sağlamak için Tunus şehrinde 1535-1574 yılları arasında bir İspanyol Garnizonu konuşlandırıldı.
Tunus, Uluç Ali Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması tarafından 13 Eylül 1574'te fethedilince, son kukla Hafsî Hükümdarı VI. Muhammed, Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'a götürülerek; İspanyollarla, Müslümanlar aleyhine işbirliği yaptığı için idam edildi.[1]
Hafsi hükümdarları
- Ebû Zekeriya Yahya I (1228-1249)
- Ebû Abdullah Muhammed-I (1249-1277)
- El-Vasik (1277-1279)
- Ebû ishak İbrahim-I (1279-1282)
- Ebû Hafs Ömer-I (1282-1295)
- Ebû Abdullah Muhammed-II (1295-1309)
- Ebû Yahya Ebû Bekir-I (1309)
- Ebül-Beka Halid-I (1309-1311)
- Ebû Zekeriyya el-Lihyani (1311-1317)
- Ebû Dabbe Muhammed (1317-1318)
- Ebû Yahya Ebû Bekir-II (1318-1346)
- Ebû Hafs Ömer-II (1346)
- Ebül-Abbas Ahmed-I (1346-1350)
- Ebû İshak İbrahim-II (1350-1368)
- Ebül-Beka Halid-II (1368-1370)
- Ebül-Abbas Ahmed-II (1370-1394)
- Ebû Faris Abdülaziz (1394-1434)
- Ebû Ömer Osman (1434-1488)
- Ebû Zekeriyya Yahya-II (1488-1494)
- Ebû Abdullah Muhammed-III .(1494-1526)
- Mevlay Hasan.(1526-1542)
- Ahmed Sultan..1542-1569)
- Mevlay Muhammed..1569-1573)
Kaynakça
- Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar-İslam Devletleri, Cilt 1, Kültür Bakanlığı, Ankara 1996, s. 234-238