Kıbrıs Rumları

Kıbrıs Rumları veya Kıbrıslı Rumlar, (Yunanca: Ελληνοκύπριοι Elinokiprii) Kıbrıs'ta bulunan Yunanca konuşan toplum. Adanın en büyük etnik topluluğunu oluştururlar, adanın tamamını kapsayan son nüfus sayımı olan 1960'taki sayıma göre ada nüfusunun yaklaşık %78'lik kesimine denk gelirler.[6] Kıbrıs Rumlarının çoğunluğu Hristiyanlığın Ortodoks mezhebinden olmak üzere Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne mensuptur[7] ve kilisenin başpiskoposu geleneksel olarak cemaat liderleridir.

Kıbrıs Rumları
Ελληνοκύπριοι

Önemli nüfusa sahip bölgeler
Kıbrıs Cumhuriyeti	690.000[1]
Birleşik Krallık	270.000[2]
ABD	9.115[3]
Avustralya	9.730–13.850 (Kıbrıs doğumlular)[4]
Kanada	4.815[5]
Diller
Yunanca, Kıbrıs Yunancası
Din
Hristiyanlık (Ortodoksluk)

Tarih

Yunanca konuşan Kıbrıs Rum halkının varlığı, MÖ 1400 yıllarında Miken Uygarlığı menşeli Yunanların adaya yerleşmesi ve Yunan kültürünü beraberlerinde getirmesiyle başladı.[8] Bu tarihten önce, Kıbrıs Rumlarının kökeninin parçası olan Eteokıbrıs halkı adada mevcuttu.[9] MÖ 1400-1050 yılları adada Miken usulü vazolar üretildi. Bu dönemde üretilen çanak çömlekler, adada çok sayıda Miken yerleşimcisinin varlığını gösterir.[10] Arkeolojik kanıtlara göre bu yerleşim MÖ 1400 yıllarında sistematik olmayan biçimde başladı, sonraları duruldu. MÖ 1200 yıllarına gelindiğinde yerleşik koloniler oluşmuş hâldeydi.[11] Pamfilya ve Kıbrıs ağızlarıyla Arkadia arasındaki benzerlik, Yunan göçünün Akhea bölgesinden geldiğini gösterir. Akaların bu kolunun, Kıbrıs'a Dor istilasından önce yerleşmiş bir kol olması muhtemeldir, zira Dor etkisi Kıbrıs Yunancasında gözlenmez.[12] Yunanların adaya edebi gelenekleri getirildiği düşünülür; MÖ 7. yüzyılda yazılan Cypria destanının Kıbrıs kökenli olduğu öne sürülmüştür.[13]

Kıbrıs Rum halkının Yunan kültürel mirası antik dönemden itibaren korundu. İmparator I. Konstantin Hristiyanlığı kabul etmeden önce, Pavlus, Barnabas ve Markos'un misyonerlik çalışmaları sonucunda Kıbrıs Rum halkının Hristiyan olduğu düşünülür. Bizans döneminde Yunan kültüründe Hristiyan karakter de eklenerek Kıbrıs Rum kültürüne hakim olacak Yunan-Hristiyan karakter ortaya çıktı. Bu dönemde, Antakya'nın baskılarına rağmen Kıbrıs Kilisesi özerkliğini korudu.[7]

Bizans döneminde Kıbrıs topraklarını ellerinde bulunduran Kıbrıs Rumu toprak ağalarının toprakları, 1184'te İsaakios Komnenos'un yönetime geçmesinden itibaren ellerinden alınmaya başladı.[14] Lüzinyan idaresindeki Kıbrıs Krallığı'nın altında bu süreç devam etti, Kıbrıs Kilisesi'nden de topraklar alındı, Rumlar Latin kökenli aristokrasinin altındaki sınıf hâline geldi. Bu dönemde adada yönetici İtalyan kökenlilerle alt tabaka Rumlar arasında ayrım oluştu. Katolikliği yayma çabası gösterilse de Ortodoks Rum kültürü yaygınlığını korudu.[7]

Kültür

Kıbrıs Rumlarının Yunanistan'la yakın kültürel bağları olsa da, toplumun sadece bir bölümü ayrı bir "Kıbrıslı" kimliğini tamamen reddedip kendisini "Kıbrıs adasında yaşayan Yunan" olarak tanımlar. Tam tersi yönde, Yunanlığı reddedip kendini sadece "Kıbrıslı" olarak tanımlayan bir kesim de vardır. Kıbrıs Rumlarının çoğuysa bu iki görüşün arasında yer alır; Yunan kimliğini kabul etmekle beraber kendileriyle Yunanistan Yunanları arasına net bir ayrım koyarlar. Yunanistan'a farklı derecelerde bağlılık hissetseler dahi, Kıbrıs adasına güçlü bir bağlılık gösterirler. 2000'lerde yapılan anket sonuçlarına göre, "Kıbrıslı" özelliği ağır basanlarla "Yunan" özelliği ağır basanlar toplumda %50'lik iki kesim oluşturmaktaydı. Bununla beraber, Kıbrıs Rumları müzik ve televizyon alanlarında Yunanistan'ı takip ederler, çoğunluğu Yunan futbol millî takımını destekler, Yunan üniversitelerinde eğitim görmeleri yaygın bir durumdur.[15][16]

Ayrıca bakınız

• Kıbrıs Türkleri
• Kıbrıs Marunileri
• Kıbrıs Ermenileri

Kaynakça

1. "Statistical Service - Population and Social Conditions - Population Census - Announcements - Preliminary Results of the Census of Population, 2011". Cystat.gov.cy (Yunanca). 29 Aralık 2011. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016.
3. Results   29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. American Fact Finder (US Census Bureau)
4. "Community Information Summary – Cyprus-born" (PDF). The Australian Government's Department of Immigration and Citizenship. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013.
5. "2011 National Household Survey: Data tables". 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2015.
6. Ker-Lindsay, James (2011). The Cyprus Problem: What Everyone Needs to Know. New York: Oxford Üniversitesi Yayınları. s. 2. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
7. Solsten, Eric (Ocak 1991). "A Country Study: Cyprus". Federal Research Division. Kongre Kütüphanesi. 27 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010.
8. Forward, Jean S. (2001). Endangered Peoples of Europe: Struggles to Survive and Thrive. Westport: Greenwood Publishing Group. ss. 49-51. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
9. Diez, Thomas (2002). The European Union and the Cyprus Conflict: Modern Conflict, Postmodern Union. Manchester: Manchester Üniveristesi Yayınları. ss. 80-82. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
10. V. R. d'A. Desborough (5 Şubat 2007). The Last Mycenaeans and Their Successors: An Archaeological Survey, c.1200 - c.1000 B.C. Wipf & Stock Publ. ss. 196-. ISBN 978-1-55635-201-0. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
11. George Hill (23 Eylül 2010). A History of Cyprus. Cambridge University Press. ss. 84-. ISBN 978-1-108-02062-6. 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
12. Hill, a.g.e., s. 85
13. Hill, a.g.e., ss. 90-3.
14. A Companion to Latin Greece. Leiden: BRILL. 2015. ss. 101-4. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
15. Ker-Lindsay, a.g.e., ss. 2-4
16. Faustmann, Hubert (2009). The Government and Politics of Cyprus. Bern: Peter Lang. ss. 19-22. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.