Kınalıçam, Yusufeli
Kınalıçam, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Kınalıçam | |
---|---|
Ülke |
|
İl | Artvin |
İlçe | Yusufeli |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
• Toplam | 535 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 0466 |
Posta kodu | 08820 |
Tarihçe
Eski adı Asparaşen'dir. Gürcüce Asparaşeni (ასპარაშენი) biçiminde yazılan köyün adı bazı kaynaklarda Aspişeni, Asparabeti, Aşmaşeni olarak da geçer.[1][2][3] Köyün anlamı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Gürcüce yer adlarında "şeni" (შენი) "köy", "yerleşme" anlamına gelir. Köyün adının Ermenice olduğu ve "atköy" anlamına geldiğine ilişkin görüş de vardır. Ancak tarihsel Tao bölgesinde hayvanla ifade edilen yer adları olmaması, bu bilgiyi kuşkulu kılmaktadır.[4] Köyün adı Aspişam, Aşbişen gibi garklı biçimlerde de yazılmıştır. Köyün adı "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 1959 yılında Kınalıçam olarak değiştirilmiştir.[5]
Asparaşeni köyündeki kale ve kilse kalıntısı buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Nitekim Kartlis Tshovreba adlı eski Gürcistan tarihinde Asparaşen'den söz edilmiştir. Ancak İşhani Kalesi ile Aspişeni Kalesi'nin birbirine karıştırıldığı da anlaşılmaktadır.[6]
Asparaşeni'de iki tarihsel yapının varlığı bilinmektedir. Bunlardan biri, tek nefli bir köy kilisesi olan Asparaşeni Kilisesi'dir. Aşmaşeni Kilisesi olarak da bilinen yapı, Yusufeli’den Tortum’a giden yolun 50 metre sağında bulunuyordu. Kesme taştan inşa edilen ve 1970’lerde insan eliyle yıkılan kilisenin temeli bugün bir evin avlusunda bulunmaktadır. Kilisenin taşları söz konusu evin inşasında kullanılmıştır. Kiliseden geriye harçlı duvar ve seramik parçaları kalmıştır. Aşmaşeni Kalesi olarak da bilinen Asparaşeni Kalesi ise, köyün kuzey kesiminde, Yusufeli-Tortum yolu kıyısında, kayalık bir tepede yer alır. Kale bu noktadan İşhani Kalesi'ni görmektedir.[3][7]
Coğrafya
Artvin iline 103 km, Yusufeli ilçesine 23 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | 739 |
2000 | 535 |
1997 | 650 |
Kaynakça
- Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 60, ISBN 9789941478178.
- Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 140, ISBN 9786055708856.
- 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 68-69.
- "Günaydın - Nişanyan Yer Adları"
- Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 351.
- Zura Batiaşvili, "Gürcü Krallığı ve Gürcü Sanatı"
- Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 60, 241, ISBN 9789941478178.