Kalemegdan

Kalemegdan (Sırpça: Калемегдан), Belgrad’da kale alanı ve park, şehre ait bir alandır. Belgrad'ın Eski Şehir (Стари Град) belediyesindedir.

Kalemegdan
Belgrad, Sırbistan
Serbia
Tipi	Kale
Yapı bilgisi
Halka açık mı?	Evet
Yapı tarihi
Malzemeleri	Taş
Garnizon bilgisi

Etimoloji

Kalemegdan’ın İstanbul Kapısı

Kalemegdan adı Türkçe kökenlidir. Birleşik söz olan bu ad kale ve megdan sözlerini içerir. Boşnak dilinde megdan kelimesi yarışma yapılan alan anlamına gelmektedir. İngilizcede Contest anlamına gelir. Yıllar içinde Sırp halkı da kelimeyi benimseyerek Kalemegdan hâlini almıştır. Osmanlı İmparatorluğu egemenliğindeyken konulmuş olan ad, sonraki dönemde de kullanılmıştır.

Yer

Kalemegdan, Şumadiya’nın bitişinde yer alır. Uçurum gibi sırt bir konumda, Tuna’ya Sava nehrinin karıştığı alandadır. Burası Belgrad’ın en güzel, görülmeye değer bölgelerin başında gelir. Büyük Savaş Adası’nın da bulunduğu yer burasıdır.

Kalemegdan, Dorçol (kuzeyde ve kuzeydoğuda); Eski Şehir (Стари Град) (doğuda), ve Kosançiçev Venats’ın sınırlarını oluşturur.

Tarih

Antik Dönem

Kalemegdan, çekirdek ve şehir nüfusunun bulunduğu alan olma özelliğine sahiptir. İstihkâm yeri olarak burası, yakın tarihe kadar yalnızca istihkâmın duvarlarının içinde yerleşilen bir kale olmuştur. Belgrad’ın da en eski bölgesidir ve Kalemegdan’ın tarihi Belgrad’ın tarihine denktir.

İlk yerleşim, Kelt Scordisci kabilesi tarafından MÖ 3’üncü yüzyılda kurulmuştur. Şehir sonra, Romenler tarafından fethedildi, “Singidunum” olarak bilinir oldu. Roma İmparatorluğu'nun zamanında şehir “Avrupa’nın Barbar kesimi” ile “Roma ülkesi”ni ayıran sınır olmuştur. Singidunum, nehirlerin iki akıntının karışmasında bir tepede güçlendirilen bir kampı Tuna ve Sava'ya inşa eden Romen lejyonu IV Flaviae tarafından savunmuştur.

Türk ve Slav Kabileleri Akınları

MS 378 ve 441'in arasındaki dönemde Roma kampı, Got ve Hunlar tarafından defalarca istilalara maruz kalmıştır. Efsaneye göre, Sava ve Tuna’nın birleştiği bölgede, kalenin altında Attila'nın mezarı vardır.

476’da Belgrad yeniden, imparatorlukların arasında sınır çizgisi oldu. Bu sefer Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu… Ayrıca kuzeyden de Slav-Avar sınırını oluşturdu.

535 yılı civarında, Doğu Roma imparatoru Justinian I, kaleyi yeniden yapmıştır. Bu yılları takip eden dönemde kale, Avar kuşatmaları ile karşılaştı. Avar ve Slav (Sırplar) kabilelerinin Belgrad’ın kuzeyinde birleşik devleti var olmuştur. 7. yüzyılda Slav kabileleri Belgrad’a yerleşmeye başlamıştır. 878 yılında Bulgarlar tarafından Slavca “beyaz şehir” anlamındaki Belgrad (veya Beograd) sözü kullanılmıştır.

Osmanlı Türk Egemenliği

Kale, 1521 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına katılmıştır. Belgrad’ın Osmanlı sultanı I. Süleyman ve 250.000 askeri tarafından alınması 28 Ağustos 1521'den önce olmadı, şehir bu vesileyle yerle bir oldu ve neredeyse bütün Hristiyan nüfus (Sırplar, Macarlar, Yunanlar, Ermeniler vb.) İstanbul'a bugün Belgrad ormanları olarak bilinen bölgeye[1] gönderildi.[2] Belgrad bu dönemde Osmanlı Avrupa’sında İstanbul ile birlikte 100.000 nüfusu aşan 2 şehirden biriydi ve bir sancak hâline getirildi.[3]

Tuna’dan Kalemegdan panoroması

Kalemegdan'dan Tuna panoroması

Resimler

• 
  Defterdar Kapısı
• 
  Zindan Kapısı
• 
  Kalemegdan’ın içindeki Damat Ali Paşa Türbesi
• 
  Despot Stefan Kulesi
• 
  Kalemegdan'da bahçe

Kaynakça

1. "The Rough Guide to Turkey: Belgrade Forest". Rough Guides. 9 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
2. "How to Conquer Belgrade - History". Beligrad.com. 16 Aralık 1934. 21 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
3. "The History of Belgrade". Belgradenet.com. 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.