Batı Roma İmparatorluğu
Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan antik bir devlettir. Diğer yarısı ise Bizans İmparatorluğu'dur. İmparatorluk, 3. yüzyıl ile 5. yüzyıl arasında aralıklı olarak var olmuştur. Bizans İmparatorluğu'nun 527-565 yılları arasında İtalya'nın büyük bir kısımını ele geçirmesi de Batı Roma İmparatorluğu'nun yeniden doğuşunu sağlayamamıştır.
Batı Roma İmparatorluğu IMPERIVM·ROMANVM·PARS·OCCIDENTALIS Batı Roma İmparatorluğu | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
395-476 | |||||||||||||||||
Batı Roma İmparatorluğu M.S.395 | |||||||||||||||||
Başkent |
Mediolanum (395-402) Ravenna (402-476) | ||||||||||||||||
Yaygın diller | Latince | ||||||||||||||||
Hükûmet |
Otokrasi, Tetrarşi (293-313) | ||||||||||||||||
İmparator | |||||||||||||||||
• 395–423 | Honorius | ||||||||||||||||
• 475-476 | Romulus Augustus | ||||||||||||||||
Yasama organı | Roma Senatosu | ||||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||||
• Kuruluşu | 395 | ||||||||||||||||
• Dağılışı | 476 | ||||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||||
• Toplam | 4.410.000 km2 (1.700.000 sq mi) | ||||||||||||||||
Para birimi | Follis (bronz), Siliqua (gümüş), Solidus (altın). | ||||||||||||||||
|
Roma'nın Odoacer tarafından ele geçirilmesi ve Batı Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü
408 yılında Stilicho'nun ölümüyle Honorius tahtta çıktı ve 423 yılındaki ölümüne kadar devletin başında olsa da, hükümdarlığı Vandallar ve Vizigotlar'ın gaspları ve işgalleriyle doluydu. 476'da Orestes, İtalya Kralı Odoacer'in yaptığı Odoacer yönetiminde Heruliler ile federal devlet olma teklifini geri çevirdi. Onu Roma'dan kovdurdu ve Konstantinopolis'e kendini İtalya kralı olarak gösteren devlet nişanlarını yolladı.
4 Eylül 476'da tarihi bir toplantı düzenlendi. Toplantı sonunda Odoacer, İmparator Romulus Augustus'u tahttan indirdi. Fakat, uygulamada durum öyle değildi. Julius Nepos kendisini "Batının Kralı" ilan etti. Dalmaçya'nın ardılı olarak devam etti ve Bizans İmparatoru Zeno ve Kuzey Gaul'de yerleşim yerlerini korumakla görevli Syagrius tarafından tanındı. 480'de Julius Nepos öldürüldü ve Odoacer, Dalmaçya'yı işgal etti.
Miras
Batı Roma İmparatorluğu parçalanınca, yeni Germen krallar yine de birçok Roma hukukunu ve geleneğini sürdürdüler. Birçok işgalci Germen kabilesi çoktan Hristiyanlaşmıştı, yine de birçoğu Aryanizm'in takipçisiydi. Onlar da hemen Hristiyanlaştı. Başlangıçta kendi kabile hukukunu uygulasalar da, daha sonraları Roma hukukundan etkilendiler ve ikisini birleştirdiler. Roma Hukuku, modern medeni hukukun temelini oluşturur. Buna karşın, örf ve âdet hukuku ise Germenik Anglosakson hukukundan etkilenmiştir.
Latince gerçekte asla kaybolmamış bir dildir. Germenik ve Kelt dilleri ile karışmıştır ve İtalyanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Rumence ve Romanş gibi birçok çağdaş Romen dilinin temelini oluşturmuştur. Latince ayrıca İngilizce, Almanca ve Felemenkçe gibi birçok Cermen dilini de etkilemiştir. Bu "saf" yapısını Roma Katolik Kilisesi sayesinde koruyabilmiştir ve birçok ulus tarafından Lingua franca olarak kullanılmıştır. Aydınlar ve bilim adamları tarafından tıpta, hukukta, diplomaside kullanılmaya devam edilmiştir.
Latin alfabesi, bugün dünyadaki alfabetik yazı sisteminde geniş çaplı olarak kullanılmaktadır ve J, K, W ve Z harfleriyle genişletilmiştir. Roma rakamları kullanılmaya devam ediliyor, fakat genel olarak Arap rakamları kullanılmaktadır.
Roma İmparatorluğu'nun hükümdarlıkla yönetilen büyük "Hristiyan İmparatorluğu" olarak görülmesi birçok kralı baştan çıkarmıştır. Şarlman, Frankların ve Lombardların kralı, 800 yılında Papa III. Leo tarafından Roma imparatoru olarak taç giydirildi.
Batı Roma İmparatorluğu'nun en görünür mirası ise Roma Katolik Kilisesidir. Kilise, yavaşça Batı'da Roma kurumlarını yerleştirdi. Hatta, 5. yüzyılın sonlarında Roma'nın güvenliğini görüşmek için yardım etti. Germenik kabileler Roma'yı işgal edince ve Orta Çağ'ın ortalarında Avrupa'nın ortası, batısı ve kuzeyi Katolik inancına geçtiler ve Papa'yı İsa'nın havarisi Petrus'un halefi olarak tanıdılar.
İtalya tarihi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Erken
|
||||||||
|
||||||||
Roma sonrası krallıkları
|
||||||||
Yeni Çağ |
||||||||
Özel Konular
|
||||||||