Karapınar, Sultandağı
Karapınar, Sultandağı ilçesinin 30 km doğusunda yer alır. Afyonkarahisar’ın Konya sınır kasabalarından biridir. Yörük-Türkmen beldesidir.
| Karapınar | |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| İl | Afyonkarahisar |
| İlçe | Sultandağı |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1,281 m (4.202 ft) |
| Nüfus (2008) | |
| • Toplam | 1,327 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| İl alan kodu | 0272 |
| Posta kodu | 03900 |
Konumu
Batısında Çukurcak (2.5 nm), kuzeyinde Eydemir (6.9 nm), doğusunda Karakışla (5.0 nm) ile Kiliseliköy (5.0 nm) ve güneyinde Üçkuyu (3.9 nm) gibi yerleşim yerleri konumlanır.
Tarih
Malazgirt Savaşı'ndan sonra göçebe Türkmenlerin bölgeye gelmesiyle su kaynaklarının bulunduğu yaylalar canlanmıştır. Köy yamacındaki "Su Akan Kaya" etrafında bir çiftlik kurulmuştur. Buraya "Kaya Pınar" denilmiş,zamanla,pınardan akan suyun azalmasıyla Karapınar olarak değişikliğe uğramıştır.Bölgede II. Mehmed döneminden itibaren,Elvanbeyli Cemaati oturmuştur.
1691 yılına kadar tenha bir yerdir. Devlet, Balıkesir çevresindeki göçebe Karabağ Türkmenlerini, Bolvadin'e 30 km uzaklaklıkta bulunan Büyük Karabağ köyü civarında zorunlu iskana tutunca 1691 - 1710 yılları arasında Karapınar köyü kurulmuştur. Köy halkı, Azerbaycan-Karabağ Türkmenler3i ile Yörüklerden oluşmuştur. Ağcaşehir, Bolvadin, Büyükkarabağ, Dişli, Yunak-Yeşilyayla, Çay-Deresenek, Akşehir-Gölçayır, Cihanbeyli, Gülbahçe gibi yerlerden zamanla,göç almıştır. Çevredeki Yörüklerin bir kısmanın da buraya yerleşmesi ile büyük bir köy halini almıştır.
Çoğunluğu Azerbaycan Karabağ Türklerine dayanan Karapınar, eski Türk kültürünün bütün sadeliği ile yoğrulduğu ve yaşatıldığı bir yer olmuştur.
Karapınar genel olarak 1923 yılına kadar Akşehir Sancağı'na bağlıdır. 1923-1958 yılları arasında kendine bağlı Yörük mahalleleri ile birlikte İshaklı bucağına ve Bolvadin ilçesine bağlı kalmıştır. 1958 yılında kurulan Sultandağı ilçesine bağlanmıştır. 1966 yılında belediye olmuştur.
Mevcut kaynaklar artan nüfusu besleyememiştir. Özellikle karasal iklimin hakim olması, sulu tarım yapılamaması, mevcut iş ve eğitim olanaklarının kısıtlı olması bunun en temel sebeplerindendir. Göç Karapınar için yeni bir kavram değildir, ancak 1980 sonrası göç daha da hızlanmıştır. Bundaki en büyük neden de ekonomiktir.Karapınar' ın gençleri bu imkansızlıklardan dolayı okumaya önem vererek ülkenin dört bir yanına dağılmışlardır. Özellikle göç yönün en yoğun olduğu olduğu iller Denizli başta olmak üzere, Bursa, Eskişehir, İzmir, Sultandağı olmak üzere Türkiye'nin çoğu ilinde Karapınar köyünde olan kişi vardır. Günümüzde göç hala devam etmektedir. 1966 belde olan Karapınar 2009 belediye seçimlerinde nüfusunun azalmasından dolayı belde özelliğini kaybetmiştir, ,ilçeye gidip gelen bir adet özel otobüsü mevcuttur.
Yaşlılar arasında Türk kültürünün kendine has özellikleri yaşatılmakta, bu arı kültür Karapınar, Büyükkarabağ, Gülbahçe köylerinde keşfedilmeyi ve araştırmacılarını beklemektedir.
İklim
İç Anadolu Bölgesinde konumlanan Karapınar ve çevresinde, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı karasal iklim hakimdir. Özellikle son yıllarda yağış miktarı azalmıştır. Evler genellikle taştan ve düz çatılıdır. Evlerin çatıları Akşehir Gölünden getirilen kamışlar ve göl toprağı ile kapatılır.Göl toprağının yasaklanmasıyla beraber,evler etermit tarzı sac çatıyla kapatılmaya başlanmıştır.
Ekonomi
Ana geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Kuru tarım ağırlıklı olsa da 1990 yılı sonraları bölgede gelişen bahçecilik faaliyetleri ile birlikte bahçecilik de 2005 yılına kadar kuru tarımın yanı sıra yapılır hale gelmiştir, zamanla bu yönünü yitirmiştir.ürünlerin verimi yağış durumuna göre değişiklik gösterir. Buğday, arpa, yeşil mercimek, anason, kimyon Nohut gibi tarım ürünleri ekilir. Eskiden küçük baş hayvan özellikle koyun yaygın iken günümüzde meraların azalması ve kuraklık yüzünden sadece birkaç aile tarafından yapılır hale gelmiştir. Büyük baş hayvan genelde ailenin süt ihtiyacını karşılamak amacı ile her evde 1-2 adet bulunsa da az sayıda ticari amaçlı besicilik yapan aileler de vardır.
Gelenek ve Görenekler
Düğünleri: Düğün öncesindeki hafta da tanıdık eş ve dostlara "oku" adı verilen hediyeler verilir. Genelde 3 gün sürmektedir. Eş Dost akrabanın şehir dışından gelecegi düşünülerek genelde düğün cuma günü ikindi namazı vaktinde erkek evinden çıkan bayraklı grubun düğünlü eğlenceli kız evine gidip eğlenmesi ile başlar.Kız evine hayırlı olsun denir ve evin çatısına bayrak dikilir.Buna Bayrak dikme denir ve düğünün başladığını gösterir.
Cumartesi günü, gün boyu misafirlere yemekler yedirilir ikramda bulunulur oyun havaları ile oynanılır. Davul,klarnet ve saz düğünlerde en çok kullanılan ensturmanlardır.. Pazar günü düğün alayı kızı evinden alıp oturacakları eve getirir. Bu ev genelde Baba ocağıdır. Bu 3 gün içerisinde bayrak çalma damadın ayakbasını ya da damadı kaçırma gibi damadın arkadaşlarınca oynanılan oyunlarda vardır. Düğünlerde genellikle keşkekten yapılan yoğurtlu düğün çorbası, yaprak sarması, pilav ve et kavurma yoğurt ile baklava ikram edilir. Halen eski köy düğünleri devam etmekte ve bu gelenekler sürdürülmeye çalışılmaktadır.
Notlar
Dış bağlantılar
- Karapınar, Sultandağı için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Daha fazla bilgi için