Lüksemburgca

Lüksemburgca (Lüksemburgca: Lëtzebuergesch, Fransızca: Luxembourgeois, Almanca: Luxemburgisch) Lüksemburg'un resmî dillerinden biridir. 1984 yılında Almanca ve Fransızca'nın yanında, Lüksemburg'un resmî dili olarak kabul edilmiştir. Dünya çapında 320,830 kişi Lüksemburgca konuşabilmektedir.[2]

Lüksemburgca
Lëtzebuergesch
Ana dili olanlar Lüksemburg, Belçika, Fransa, Almanya
Konuşan sayısı 400,000[1] (2010)  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Hint-Avrupa
Yazı sistemi Latin
Dil kodları
ISO 639-1 lb
ISO 639-2 ltz
ISO 639-3 ltz

Dil Ailesi

Lüksemburgca, Hint-Avrupa dil ailesi hiyerarşisinin alt gruplarından Orta Aşağı Almanca dil grubunun Batı Merkezi Almanca kısmında yer alan bir dildir. Zaman zaman Lüksemburgca bir Almanca ağzı olarak görülür.

Alfabe

Lüksemburgca 26 harfli bir Latin Alfabesi'yle yazılır. Diyakritik işaret olarak "é", "ä" ve "ë" olarak 3 farklı harf almıştır.

Değişim

Bir sözcüğün sonunda yer alan -n, başka bir sözcükle birleşme olduğunda silinir.

(Sözcükler arasında) den + Ball → de Ball ("Top"), wann + mer ginn → wa mer ginn ("Biz giderken")
(Birleşik sözcüklerde) Dammen + Schong → Dammeschong ("Kadın ayakkabıları")

Aşağıdaki gibi durumlarda ise -n silinmez:

  • n, d, t, z, or h harflerinden önce.
den Tuerm ("kule"), wann hien drénkt ("O (eril) içerken")
Gromperenzalot ("Patates salatası"), fënnefandrësseg ("35")
  • Bir sesli harften önce
den Apel ("elma"), wann ech ginn ("Ben giderken")
Ouerenentzündung ("kulak iltihabı")
  • Cümlenin sonunda veya bir noktalama işaretinden önce.
Ech hunn (wéi gëschter) vill geschafft. ("Çok iş yaptım (Tıpkı dün olduğu gibi)")
  • Bu silme, başlarında s: säin, si/se/s', sech, seng, sou (Ve belki diğerleri) bulunan sözcüklerde ve bunları takip eden sözcüklerden önce isteğe bağlıdır.

Küçük bir sözlük
  • eent - 1
  • dräi - 3
  • véier - 4
  • aacht - 8
  • siwwenzéng - 17
  • Moss - kız
  • Schong - ayakkabı
  • Suen - para
  • Timber - posta pulu
  • Wéi al bass du? - Kaç yaşındasın?
  • Mäin Num ass ... - Adım ...
  • Äddi! - Eyvallah!
  • An der Rei. - Tamam.
  • Pleséier - sevinç, eğlence
  • Tommel-dech! - Haydisene!
  • Paräis - Paris
  • Zännbiischt - diş fırçası
  • Boîte - disko

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013.
  2. "Ethnologue report for Luxembourgeois". 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.