Max Payne (karakter)
Max Payne, aynı adlı neo-noir video oyun serisinin oynanabilir ana karakteridir. Sam Lake'in yazdığı ve Remedy Entertainment tarafından geliştirilen karakterin yer aldığı ilk oyun, 2001 yapımı üçüncü şahıs bakış açısı ile oynanan Max Payne'dir. Oyunun yayıncısı 3D Realms, Max'i "yeni oyun serisinin baş kahramanı" olarak kullanmayı istemekteydi. Max Payne ilk oyunda Sam Lake, daha sonra ise Timothy Gibbs ve James McCaffrey tarafından canlandırıldı; seslendirmesi ise tüm seri boyunca McCaffrey tarafından yapıldı. Film uyarlamasında ise karakteri Mark Wahlberg oynadı. Serinin ilk oyununda hikâye Max'in bakış açısıyla anlatılırken, devam oyunu olan Max Payne 2: The Fall of Max Payne ise femme fatale karakter Mona Sax ile ortak bir hikâyeyi konu almaktadır.
Max Payne | |
---|---|
Max Payne karakteri | |
Max Payne'in Max Payne 3'deki görünümü | |
İlk görünüm | Max Payne (2001)[1] |
Son görünüm | Max Payne 3 (2012) |
Yaratan | Sam Lake[2] |
Canlandıran |
Sam Lake (Max Payne)[1] Timothy Gibbs (Max Payne 2: The Fall of Max Payne) Mark Wahlberg (Film) |
Seslendiren | James McCaffrey[2] |
Max Payne, NYPD'de polis dedektifi ve DEA için çalışan gizli özel ajandır. Max, ailesinin ve polis partnerinin öldürülmesinin ardından yasal yetkisi olmadan başına adalet dağıtmaya çalışan bir karaktere dönüşür. Daha sonra yeniden dedektif olarak çalışmaya başlar; ancak hayatı ölümler ve ihanetlerle tekrar dağılır. Rockstar Games tarafından geliştirilen Max Payne 3 video oyununda zengin bir Brezilyalı olan Rodrigo Branco'nun koruması olur. Max Payne karakteri medya tarafından olumlu karşılanmıştır.
Karakter
Yaratılışı
Oyunun yayıncısı 3D Realms, Max Payne'i yaratırken "tıpkı Duke Nukem'da yaptıkları gibi yeni bir franchise için güçlü bir karakter geliştirme isteği" içindeydi.[3] Karakter için ilk olarak Max Heat ismi seçildi ve 3D Realms bu adı dünya çapında duyurmak için 20,000$'dan fazla para harcadı; ancak şirket çalışanlarından birinin Payne soyadını önermesiyle bu soyadıyla devam edildi.[3] Payne karakteri, oyunu geliştiren Finlandiyalı Remedy Entertainment şirketi için hikâye ve senaryoyu yazan Sam Lake'den (Sami Järvi) modellendi.[2] Lake ayrıca dijital çizgi roman tarzı ara sahnelerde de oynadı.[3] Lake, serinin ikinci oyunu Max Payne 2: The Fall of Max Payne'de Max Payne rolünü oynamayı reddetti. Bunun üzerine çok daha büyük bir bütçeye sahip olan geliştiriciler, profesyonel dizi ve film oyuncularını işe almaya karar vererek Timothy Gibbs'i Max için yeni model olarak seçtiler.[3]
Karakteri canlandıranlar değişse de her iki oyunda da Max'i James McCaffrey seslendirdi.[3] McCaffrey bu rol hakkında: "Swift Justice adlı bir dizide çalışmıştım ve bu rol ile ikisi arasında bazı aile trajedileri yaşamış olmaları ve intikam kavramına aşina olmaları arasında bazı benzerlikler vardı; fakat Max'in dayandığı spesifik bir karakter yoktu." dedi.[4] Üçüncü oyunun geliştiricisi ve yayıncısı Rockstar Games, üçüncü oyun öncesindeki bir açıklamasında Max'in seslendirmesini yapması için daha yaşlı birisini kullanacaklarını duyurdu;[5] ancak sonunda McCaffrey Max Payne 3'te yeniden Max rolünde yer aldı ve oyun için hareket yakalama çalışmalarına başladı.[4] McCaffrey hareket yakalama yönteminin kullanılmasının, "diyaloglar ile sahnelerin birbiriyle bağlanmasına yardımcı olduğunu" söyledi ve bu işte rol almayı "Avatar'da rol almaya" benzetti.[4] Üçüncü oyunda karakter daha yaşlı, kel ve sakallı olarak modellendi; bu değişiklik çoğunlukla olumsuz tepkiler aldı.[6] Rockstar Games gelen tepkiler üzerine oyunda bazı değişiklikler yaptı; Max'in görünümünü oyunun çeşitli safhalarında değiştirdi ve flashback sahnelerde karakterin New Jersey'deki zamanlarındaki "klasik" haline yer verdi.[7] Rockstar'dan Sam Houser, "Max'in bu hali, onu daha önce hiç görmediğimiz şekilde biraz yaşlanmış, hayattan bezmiş ve umursamaz biri haline geldi." dedi.[8] McCaffrey, üçüncü oyundaki Max karakterini Charles Bronson'un Death Wish filmindeki karakteri Paul Kersey ile kıyasladı.[4]
Özellikleri
Max Payne, birçok klasik kara filmde de görülen günah keçisi pozisyonuna düşen, fatalist şartlar altında suç işlemeye başlayan bir karakterdir.[3] Max kendisiyle ilgili "Ben onlardan biri değildim, kahraman değildim." diyerek bir antikahraman olduğunu belirtmektedir. İçsel monologlarında çevresindekiler hakkında karmaşık bir şekilde kullandığı metaforlar ve kelime oyunları yer alır; bu monologlar çoğu zaman konuştuğu diğer karakterlere verdiği cevaplarla çelişmektedir.[1] Aşırı derecede içe kapanıktır; duyguları, yaptıkları ve maruz kaldığı durumlar kendi kendine yaptığı konuşmalarda genellikle dramatik ve aşırı küçümseyici alaylarla anlatılır.[3][9] Ayrıca oyunlarda Max'in gerçeği muhakeme yetisinin şüpheli olduğu ima edilmektedir.[10]
İlk oyunun başlangıcında güler yüzlü, neşeli, dışa dönük ve mutlu bir evliliğe sahip biri olarak görülür. Fakat ailesi öldürüldükten sonra hayatının anlamını kaybeder, hayatta tek başına kalmış ve tek amacı olan intikam için hareket eden birine dönüşür.[11] Bununla birlikte duygusuz bir karakter değildir; Max'in Mona Sax ve Vladimir Lem ile tanışıp yakınlaşması bu durumunu kanıtlar. Max hayatının bir anda yok olduğu düşünmektedir ve oyun boyu sağ kalma suçluluğu ve kendine zarar verici davranış belirtileri gösterir.[3] İkinci oyunun sonunda huzur bulmuş ve kendiyle barışık gibi görünür: "Karımla ilgili bir rüya gördüm. Ölmüştü. Ama iyiydi."[12] Ancak Max Payne 3'de durum böyle değildir; açılış sahnesinde Max sarhoş bir halde öfkeyle ailesinin yer aldığı fotoğraf çerçevesini alıp duvara fırlatır; bu eylemden pişmanlık duyar ve resmi alır.[13]
Rockstar Games başkan yardımcısı Dan Houser, üçüncü oyundaki Max Payne'i "Sarhoş, asık suratlı, yalnız bir eski polis olarak huzur bulmaya çalışan" biri olarak tanımlamaktadır. Ayrıca karakter hakkında "...neyin doğru veya yanlış olduğuna dair fikir bile üretmeyen, hayatını öldürmeye adamış bir adam. Max, düşünerek hareket eden biri olmak istiyor ama düşünmeden harekete geçmekte daha iyi. Düşündüğünde ya kafasını bulandırıyor ya da hata yapıyor. Hemen harekete geçtiğinde ise zeki, neredeyse süper-insana dönüşüyor. Karakteri böyle, bu ikilik onun hayatının bir gerçeği ve oyunun temel taşı. Duygusal olarak bazı şeyleri atlatamıyor gibi görünüyor ancak fiziksel olarak acımasız." ifadelerini kullandı.[14] Max'in kendisi hakkında “Ben hata yapmıyorum. Yaptım. Ben kötü bir şakayım.” yorumu eksikliklerinin ve hatalarının farkında olduğunu gösterir.[15] Max Payne 3'te aşırı şiddet gösteren ama önceki oyunlara göre daha merhametli bir karakterdir.[16]
Görünüm
Video oyunundaki görünümü
1998 ve 2001 yılları arasındaki üç yıllık süreyi kapsayan orijinal oyunda Max Payne, (James McCaffrey tarafından seslendirildi) eşi Michelle ve altı aylık kızı Rose vahşice katledilmiş eski bir New York Şehri Polis Teşkilatı (NYPD) cinayet dedektifidir. Max'in ailesi, Valkyr olarak bilinen yeni bir uyuşturucunun araştırılmasıyla bağlantılı kişiler tarafından evlerinde öldürülür. Bu olaydan sonra Max, Drug Enforcement Administration'na (DEA) gizli ajan olarak katılır ve mafyaya sızar. Max'in kimliği NYPD ve DEA'deki partneri Alex Balder'in öldürülmesiyle açığa çıkar ve Balder cinayeti üzerine yıkılır. Max suçla ilgili kişisel savaşını sürdürürken mafya ve polisin peşine düştüğü bir kaçak haline gelir. Sonunda, tüm bu olayların ardındaki güçlü bir komployu öğrenir ve intikamını alır.[3][16]
Max, Valkyr davasını çözdükten ve ailesinin intikamını aldıktan sonra sabıka kaydı Inner Circle adındaki gizli cemiyet tarafından temizlenir ve NYPD'ye geri döner. 2003'te çıkan oyunda Max, Cleaners adı altında gizemli bir profesyonel katil grubu tarafından düzenlenen cinayetleri araştırmaya başlar. Gizli cemiyetin gizemlerini çözmek için cinayet zanlısı Mona Sax ile tekrar bir araya gelir; ancak NYPD'nin başlattığı soruşturma Mona'nın ölümüne yol açar.[3][16]
İkinci oyunun olaylarını takiben serinin üçüncü oyununda Max polislikten kovulur, ağrı kesici ve alkole bağımlı biri haline gelir. Bir çeteyle katliam boyutuna gelen çatışmasından sonra, New York'tan Brezilya'nın São Paulo eyaletine taşınır. Burada polislik eğitimlerinden tanıdığı Raul Passos ile birlikte zengin bir iş adamı olan Rodrigo Branco'nun güvenliğinden sorumlu olarak çalışmaya başlar.[3] Rodrigo'nun karısı kaçırıldıktan sonra Max ve Raul, yerel sokak çeteleri, sağcı paramiliter paralı askerler ve Brezilya özel polis gücü ile hareket eden insan organı ticareti yapan bir örgütü keşfederek yok eder.[16]
Filmde görünümü
Serinin ilk oyununun senaryosuna dayanan film uyarlamasında Mark Wahlberg tarafından canlandırılan Max Payne, ailesini öldürenlerden intikam almak isteyen bir NYPD polisidir.[1] Wahlberg, Beau Thorne'un yazdığı film senaryosunu ilk okuduğunda "harika" olduğunu söyledi ancak bir video oyundan uyarlanan bir film olduğunu öğrendikten sonra çekimser kaldığını belirtti.[17][18] Çekimlerden sonra oynadığı rol hakkında konuşan Wahlberg şunları söyledi: "Muhtemelen oynadığım stresli ama aynı zamanda en katmanlı rollerden biri. Tehlikeli bir işte çalışan, güzel bir ailesi olan çok mutlu bir adam. Ama hayatındaki güzellikler elinden alınıyor. Öfkeli bir hale bürünerek her şeyi duygularının yönlendirmesine izin veriyor."[19] 3D Realms'dan Scott Miller, Max Payne'in filmde kötü bir şekilde tasvir edildiğini ve oyunun standartlarının altında kaldığını söyledi.[20][21]
Diğer görünümleri
Rockstar Games'in Marvel Comics ile ortak çalışması sonucu yayınlanan üç sayılık Max Payne 3 dijital çizgi romanı, Max'in ilk yıllarını ve üçüncü oyundan önceki olayları anlatmaktadır. Çizgi romanda Max, Helen ve Jack Payne'in oğlu olarak dünyaya geldi. Babası travma sonrası stres bozukluğu yaşayan bir Vietnam gazisiydi, eşini aldatmakta ve bazen de dövmekteydi.[22] Max çocukluğunda anne tarafından dedesinden önemli ölçüde etkilenmişti, üniversite profesörü olan dedesi Max'e antik mitolojiyle ilgili hikâyeler anlatırdı. Annesi Helen 1976'da muhtemelen alkolizm nedeniyle; babası Jack ise ondan üç yıl sonra öldü.[22] Max, New York Polis Akademisi'nden sınıfının en iyi öğrencisi olarak mezun oldu.[22] Birkaç yıl sonra, gelecekteki karısı Michelle ile onu iki soyguncudan kurtardığı sırada tanıştı. Altı ay sonra evlendiler ve kızları Rose 4 Şubat 1998'de doğdu.[22]
Rockstar 2012'de Xbox Live Marketplace'de Xbox Live Avatar için Max Payne'in orijinal oyunundaki kıyafetlerini birkaç set olarak yayınladı.[23] TriForce Mart 2012'de oyun için Max Payne 3 Special Edition adıyla, içerisinde 25 cm yükseklikte bir Max Payne heykelinin de olduğu özel bir sürüm piyasa çıkardı.[24] Remedy Entertainment oyunu Alan Wake'teki sürpriz yumurtaya göre Max, ikinci oyundaki olaylardan 13 yıl sonra yani 2016'da ölmüştür.[2] Ancak serinin hakları 2012'den beri Rockstar Games'te olduğu için oyun evrenine göre bu bilgi geçersizdir.[25] Bir diğer sürpriz yumurta ise Rockstar'ın 2013'te piyasaya çıkardığı Grand Theft Auto V'tedir. Michael karakterinin görünümü eğer istenirse Max'in Max Payne 3'deki haline benzetebilmektedir.[25]
Tepkiler
—Matt Bertz, Game Informer, 2010
Max Payne, 2001 yılında Eurogamer tarafından yılın en iyi oyun karakteri seçildi.[27] 2008 yılında, PC Zone tarafından bilgisayar oyunlarındaki en iyi yedinci karakter seçildi ve "Bir kara film klişesi olabilir ancak Max Payne, mükemmel diyalogları ve buna uygun pürüzsüz bir seslendirmeyle oyunlarda göreceli olarak benzersiz bir örnek" yorumunu yaptı.[28] Max Payne, Game Informer dergi ekibi ve okuyucuları tarafından seçilen "2000'leri şekillendirenler" oyun karakterleri listesinde yer aldı.[26][29] 2011'de Guinness Rekorlar Kitabı tarafından tüm zamanların en iyi 42. video oyunu karakteri olarak seçildi.[30] 2012 yılında, GamesRadar+ Max'i "video oyunlarındaki en iyi 100 kahraman" listesinde 23. sıraya yerleştirerek, gezegendeki en kötü şansa sahip olmasına rağmen "akıl sağlığını sürdürmeyi ve galip gelmeyi başaran" bir karakter olarak tanımladı.[31]
—Rus McLaughlin, The Escapist, 2012
Gulf News, 2011'in en iyi video oyunu karakterleri listesinde Max'i ikinci sıraya ekleyerek "Saçmalığa yer vermeyen, tavizsiz tutumu ona büyük bir hayran kitlesi kazandırdı" görüşüne yer verdi.[32] Aynı yıl 360 dergisi, karakter adını Xbox 360'taki "en erkeksi" karakter isimleri listesinde beşinci sıraya yerleştirdi.[33] IGN 2012'de "A History of Badasses" adlı makalesinde Max'i konu aldı;[34] o yılın "en kötü şöhretli" antikahramanı olarak seçti[35] ve "video oyunlarının en sorunlu karakterlerinden biri" olarak nitelendirdi.[36] Aynı yıl GamesRadar, Max'i "oyunlardaki en şanssız 13 herif" listesine dahil etti; "başı Max Payne'den daha çok derde giren başka bir kahraman düşünmenin zor olduğunu" ve "bir oyunda geçen en karikatürize iç monologlara sahip kişi" olduğunu belirtti.[37] 2013 yılında, Complex dergisi Max'e tüm zamanların "en belalı" video oyunu karakterleri listesinde 42. sırada yer verdi.[38]
Max'in Mona Sax ile olan ilişkisi, 2011 yılında GamesRadar tarafından "felaket getiren aşklardan" biri olarak gösterildi.[39] Max ve Mona arasındaki seks sahnesi Games.net tarafından, "video oyunlarındaki çoğu seks sahnesinin sergilediği zevksizlikten yoksun olduğu düşünüldüğünde, bir video oyununa en uygun olan sahnelerden biri" olarak tanımlandı.[40]
Complex 2013'te "kaba ve sert, kurnaz NYC polisi görüntüsüyle müthiş uyumlu" olduğunu belirterek video oyunlarındaki stil ikonu "geleneksel" karakterler listesinde ikinci sıraya koydu.[41] Max Payne 3 'ün yapım aşamasında karakterin orijinal görüntüsünün değiştirilmesi, hayran kitlesi ve medya tarafından ağır eleştiriler aldı;[42][43][44][45] UGO "onun çekici, kara film görüntüsünün fakir, pis bir adam haline getirilerek bozulduğu" yazdı ve "Max'in yeni tarzından sorumlu oldukları" için Obadiah Stane, Bam Bam Bigelow, John McClan ve Kerry King'i suçladı.[46] The Guardian'dan Keith Stuart, "sinematik bölümlerdeki paytak, ayak sürüyen Max'le oyunda kontrol edilen atletik psikopat Max'in birbirinden kopuk olduğunu" düşünmesine rağmen üçüncü oyunla birlikte Rockstar'ın "eski polis anti-kahramanı inanılır bir karaktere dönüştürmeyi başardığını" yazdı.[47]
Kaynakça
- "Character Study: Max Payne". UGO Networks. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "10 Things You Didn't Know About...Max Payne". X-360. 20 Temmuz 2010. 6 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- McLaughlin, Rus (12 Mayıs 2012). "The History of Max Payne". The Escapist. 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
- Gaskill, Jake (19 Nisan 2002). "Max Payne 3's James McCaffrey on "Wild Experience" of Resurrecting an Icon". G4. 10 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015.
- Gilbert, Ben (15 Haziran 2009). "Max Payne 3 gets different, older voice actor". Engadget. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Max Payne 3 as seen in Edge Magazine". The Game Fanatics. 4 Nisan 2011. 13 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Richardson, Ben (17 Kasım 2011). "Dissecting the Max Payne 3 Technology & Design Trailer". GameFront. 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Max Payne 3 Announced!". RockstarWatch. 23 Mart 2009. 9 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Örneğin, mermi zamanı yetenekleri ile ilgili olarak Max şöyle diyor: "Einstein haklıydı. Zaman gözlemciye göre değişkendir. Bir silahın namlusuna baktığınızda zaman yavaşlar. Tüm hayatın bir anda gözlerinin önünde belirir. Büyük acılar ve yara izlerin sayesinde. Onunla kal, ve o an tüm bir hayatı yaşayabilirsin." (Max Payne 2)
- Hornshaw, Phil (17 Kasım 2011). "Is Max Payne Crazy? Observations from Two Classic Games". GameFront. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "The Making of Max Payne". Edge. 2 Kasım 2008. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Engen, Josh (15 Mayıs 2010). "Max Payne 3 Review for Xbox 360". Cheat Code Central. 7 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Rockstar Studios (15 Mayıs 2012). Max Payne 3. PlayStation 3. Sahne: Açılış ara sahnesi.
- Crecente, Brian (30 Nisan 2012). "'Max Payne 3' is a character study shaped by addiction and violence". Polygon. 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Breeden II, John (2012). "Review: Max Payne 3 (Rockstar Games)". Game Industry News. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Wiebe, Phil (13 Mart 2013). "Max Payne and Sympathy for the Heartless". Push Select. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Cortez, Carl (25 Temmuz 2008). "Day 1 - Comic-Con - July 24, 2008: Mark Wahlberg has no aversion to 'Payne'". iFMagazine. 22 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Max Payne Comic Con Interview". CraveOnline. 1 Ağustos 2008. 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Adler, Shawn (17 Haziran 2008). "Mark Wahlberg Calls Max Payne The Most Complex Character He's Ever Played". MTV. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2017.
- Pigna, Kris (21 Ağustos 2008). "Producer of Max Payne Game Not a Fan of Max Payne Movie". 1UP.com. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Kris Graft (20 Ekim 2008). "3D Realms "Bewildered" by Max Payne Flick". Edge. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Original Comic Book Series". Rockstar Games. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Avatar Marketplace". Xbox Live Arcade. 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Dutton, Fred (21 Kasım 2011). "Max Payne 3 special edition detailed • News •". Eurogamer. 31 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "29 Awesome GTA 5 Easter Eggs". IGN. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Bertz, Matt (19 Kasım 2010). "The Snubbed List". Game Informer. 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Max Payne Game Awards". 3D Realms. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "PC Gaming's Best, And Worst, Characters". Computer and Video Games. 23 Şubat 2008. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Bryan Vore (3 Aralık 2010). "Readers' Top 30 Characters Results Revealed". Game Informer. 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Guinness Names The Top 50 Video Game Characters Of All Time". Brutal Gamer. 17 Şubat 2011. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "100 best heroes in video games". GamesRadar. 19 Ekim 2012. 5 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2014.
- "The top ten video game characters". Gulf News. 7 Temmuz 2011. 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Howdle, Dan. "The Top 10 Manliest Character Names". 360 dergisi. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Dyer, Mitch (24 Şubat 2012). "A History of Baddasses". IGN. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Gaming's Most Notorious Anti-Heroe". IGN. 5 Mart 2012. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Krupa, Daniel (14 Mayıs 2013). "Max Payne 3 Review". IGN. 21 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Reparaz, Mikel (13 Nisan 2012). "The 13 unluckiest bastards in gaming". GamesRadar. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Avellan, Drea (2 Şubat 2013). "The 50 Most Badass Video Game Characters Of All Time". Complex. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Meikleham, Dave (18 Şubat 2011). "The Top 7… disastrous game romance". GamesRadar. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Cook, Chris. "Pants Optional: Top Sexy Gaming Moments (page 2)". Games.net. 14 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Welch, Hanuman (24 Mayıs 2013). "12 Old School Video Game Characters Who Were Style Icons". Complex. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Grant, Christopher (9 Haziran 2009). "Whoa! Max Payne is a total slob". Engadget. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Whatever happened to Max Payne?". Den of Geek. 30 Mart 2011. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Jon Wilcox (9 Nisan 2011). "Critical Hit: Payne Killers". bit-tech. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Tyler Wilde, GamesRadar US. "New Max Payne 3 screenshots feature Payne before and after hair". GamesRadar. 23 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- "Max Payne 3: Origins of a Bald Man". UGO Networks. 29 Haziran 2009. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.
- Stuart, Keith (19 Mayıs 2012). "Max Payne 3 and the problem of narrative dissonance". The Guardian. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015.