Nikolay Kuznetsov

Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov (Rusça: Николай Герасимович Кузнецов; 24 Temmuz 1904; Madvedki, Solvıçegodsk Uyezdi, Vologda Guberniyası (bugün Kotlas Rayonu, Arhangelsk Oblastı), Rus İmparatorluğu - 6 Aralık 1974; Moskova, SSCB), Kızıl Donanma'nın komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Filo Amirali.

Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov
Doğum	24 Temmuz 1904 Madvedki, Solvychegodsk Uyezdi, Vologda Guberniyası
Ölüm	6 Aralık 1974 (70 yaşında) Moskova
Bağlılığı	Sovyetler Birliği
Hizmet dalı	Sovyet Deniz Kuvvetleri
Hizmet yılları	1920-1956
Rütbesi
Komuta ettiği	Çervona Ukrayna, Madrid Donanma Ataşesi, Halk Cephesi Donanma Baş Danışmanı, Büyük Okyanus Filosu, Donanma Halk Komiseri, Savunma Birinci Müsteşarı, Deniz Kuvvetleri Baş Komutanı, Donanma Bakanı
Savaşları/Çatışmaları	İspanya İç Savaşı, II. Dünya Savaşı
Madalyaları

İlk yılları

Günümüzde Arhangelsk Oblastı’nda bulunan Medvedki köyünde Sırp asıllı göçmen bir köylü ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Askerlik kayıtlarına göre doğum yılı 1902’dir. 1919 yılında 17 yaşına geldiğinde Dvina’daki Sovyet Filosuna girmek için yaşını büyük göstermiştir.

Askeri hayatı

1920 yılından itibaren Sankt-Peterburg’da görev yapar. 1924 yılında Vladimir Lenin’in cenazesinde görev alır. Aynı yıl Bolşeviklere katılır. 1926 yılında Frunze Askerî Akademisi Denizcilik Okulundan mezun olduktan sonra Çervona Ukrayna adlı kruvazörde üsteğmen olarak görev yapar. 1932 yılında Deniz Harp Akademisinden mezun olur. Bu dönemde gemi kaptanlığı görevini tercih ederek Krasniy Kafkaz adlı kruvazörün idaresini alır. Bu dönemde hızla yükselen Kuznetsov emri altındaki gemilerdeki disiplin ve başarı ile dikkat çekmektedir.

İspanya İç Savaşı

Patlak veren İspanya İç Savaşı sırasında 5 Eylül 1936 – 15 Ağustos 1937 tarihleri arasında Cumhuriyetçiler tarafında deniz ataşeliği ve danışmanlık yapmıştır. İspanya’da bulunduğu süre zarfında faşizm ideolojisini incelemiş ve şiddetle eleştirmiştir.

10 Ocak 1938 günü Sovyetler Birliği’ne döndüğünde terfi eder ve Pasifik Filosunda görevlendirilir. Büyük Temizlik olarak adlandırılan tasfiye döneminde özellikle deniz kuvvetlerinde yapılan tasfiyeleri yakından yaşasa da kendisi tasfiye edilmez.

Donanma Bakanı

28 Nisan 1939 tarihinde henüz 34 yaşındayken Donanma Halk Komiseri olarak Sovnarkom üyesi olur ve II. Dünya Savaşı boyunca bu görevi yerine getirir.

Barbarossa Harekâtı

Nazi Almanyası’nın beklenmedik bir şekilde Sovyetler Birliği’ne saldırdığı Barbarossa Harekâtı’nın ilk anlarında aldığı inisiyatifle Sovyet donanmasının tamamen yok edilmesi önlemiş ve Alman saldırılarına karşı ilk direnişi örgütlemiştir. Bu dönemde Sovyet sınırında Alman askeri kuvvet yoğunlaşması yaşansa da Sovyet tarafı siyasi nedenlerle ilk saldıran olmak istememektedir. Bu yüzden cephedeki birliklere düşman saldırısına yol açacak provokasyonlardan kaçınmaları emredilmiştir. Teknik açıdan cephe kuvvetleri arasında sayılmayan donanma birlikleri Kuznetsov’un aldığı inisiyatifle saldırıya hazırlanmıştı. Alman saldırısı başladığında saldırıya en hazır birlikler donanma birlikleriydi.

Karadeniz Cephesi

Savaşın ilk iki yılında Kuznetsov’un ve deniz kuvvetlerinin temel hedefi Kafkaslara yapılacak olası bir Alman işgalinin engellenmesiydi. Bu yüzden savaş boyunca Karadeniz Sovyet donanmasının temel cephesi olmuştur. Savaş sırasında Kuznetsov deniz kuvvetlerinin amfibik harekâtlarının mükemmelleştirilmesi için çaba göstermiştir. 1944 yılı Şubat ayında rütbesi Sovyetler Birliği Mareşali ile aynı olan Filo Amiralliğine yükseltilir. Aynı yıl Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilir.

İlk tasfiye

Savaşın ardından 1946-47 yıllarında Savunma Bakan Yardımcısı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yapar. 1947 yılında görevden alındıktan sonra 1948 yılında deniz kuvvetlerindeki tasfiye kapsamında rütbesi düşürülür ancak hapis cezası almaz. Bu durum 1951 yılına kadar sürer. Josef Stalin tarafından hakları iade edilir ve Donanma Bakanı yapılır. 1953 yılında Stalin’in ölümüyle beraber yeniden Savunma Bakan Yardımcılığına getirilir. 1955 yılında yeniden Sovyetler Birliği Filo Amirali rütbesine getirilir.

İkinci tasfiye

Tasfiyeden sonraki yükseliş döneminde Mareşal Georgi Jukov ile çekişme halinde olan Kuznetsov, 8 Aralık 1955 tarihinde Novorossiysk savaş gemisinin kaybedilmesi bahanesiyle yeniden tasfiye edilecek, rütbesi düşürülerek zorla emekli edilecektir.

Emekliliği sırasında çok sayıda makale ve yazı kaleme alacaktır. Bu sırada anılarını da yazacak ancak sansürlenmesine engel olamayacaktır. Курсом к Победе (Zafer Doğru) adlı anı eser II. Dünya Savaşını kapsamaktadır. Aynı dönemde yazılan diğer anıların aksine doğrudan kendisi tarafından kaleme alınmıştır. Kitaplarında özellikle ordu ile parti ilişkilerine eleştirel yaklaşmıştır.

İtibarının iadesi

Kuznetsov’u emekliliğe zorlayan ekipten Jukov’un 1957 yılında, Nikita Kruşçev’in ise 1964 yılındaki tasfiyelerinden sonra deniz kuvvetleri personeli arasında Kuznetsov’un itibarının iade edilmesine yönelik bir girişim olur. Ancak bu girişim Amiral Sergey Gorşkov tarafından dikkate alınmaz.

Kuznetsov, 26 Temmuz 1988 tarihinde Yüksek Sovyet Prezidyum kararıyla yeniden Filo Amirali rütbesine ancak ölümünden sonra getirilir.

Geleneği

Amiral Kuznetsov uçak gemisi

Kuznetsov bugün Sovyet ve Rus denizcilik tarihinin en önemli isimleri arasında sayılmaktadır. Geleneği onun adına sahip Amiral Kuznetsov uçak gemisinde yaşatılmaktadır. Ülke çapında adına yapılmış çok sayıda heykel bulunmaktadır. Mezarı Moskova'daki Novodeviçi Mezarlığındadır.[1]

Kaynakça

1. Mezarı ile ilgili bilgi 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 14 Ekim 2010 tarihinde erişilmiştir