Potasyum sülfat

Potasyum sülfat, formülü K2SO4 olan, yanmaz, suda çözünebilen beyaz kristal yapıda bir potasyum tuzudur. Genellikle potasyum ve kükürt kaynağı olarak gübrelerde kullanılır.

Potasyum sülfat
Tanımlayıcılar
CAS numarası 7778-80-5
PubChem 24507
KEGG D01726
ChEBI 32036
RTECS numarası TT5900000
SMILES
InChI
ChemSpider 22915
Özellikler
Molekül formülü K2SO4
Molekül kütlesi 174.259 gr/mol
Görünüm Beyaz katı
Koku kokusuz
Yoğunluk 2.66 gr/cm3[1]
Erime noktası

1069 °C

Kaynama noktası

1689 °C

Çözünürlük (su içinde) 111 gr/L (20 °C)
120 gr/L (25 °C)
240 gr/L (100 °C)
Çözünürlük () gliserinde çok az çözünür
aseton, alkol, CS2de çözünmez
Tehlikeler
R-ibareleri R22
G-ibareleri S36
Parlama noktası Yanıcı değildir
LD50 6600 mg/kg (oral, sıçan)[2]
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
 Potasyum selenat
Potasyum tellürat
Diğer katyonlar
 Lityum sülfat
Sodyum sülfat
Rubidyum sülfat
Sezyum sülfat
Benzeyen
Potasyum bisülfat
Potasyum sülfit
Potasyum bisülfit
Potasyum persülfat
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Bilgi kutusu kaynakları

Tarihi

Potasyum sülfat (K2SO4) 14. yüzyılın başlarından beri bilinmekteydi ve Johann Rudolf Glauber, Robert Boyle ve Tachenius tarafından araştırılmaktaydı. 17. yüzyılda, asit tuzu ile alkali tuzu kombinasyonundan oluştuğu için arcanuni veya sal duplicatum olarak adlandırılıyordu.[3][4]

Doğal kaynakları

Potasyum sülfatın mineral formu, arkanit, nispeten nadir bulunan bir mineraldir. Potasyum sülfatın doğal kaynakları Stassfurt tuzuunda bolca bulunan minerallerdir. Bu mineraller potasyum sülfat ve magnezyum, kalsiyum ve sodyum sülfatların kaynağıdır.

Bu mineraller:

  • Kainit, MgSO4·KCl·H2O
  • Schönit, K2SO4·MgSO4·6H2O
  • Leonit, K2SO4·MgSO4·4H2O
  • Langbeinit, K2SO4·2MgSO4
  • Glaserit, K3Na(SO4)2
  • Polihalit, K2SO4·MgSO4·2CaSO4·2H2O

Kainit gibi bazı minerallerden potasyum sülfat kolayca ayrılabilir çünkü içerdiği diğer tuzlar suda daha az çözünür.

Kieserit, MgSO4·2H2O, potasyum sülfat elde etmek için potasyum klorür çözeltisi ile karıştırılabilir.

Üretimi

Potasyum sülfatın üretim şekli sodyum sülfat üretimindekine benzerdir.

Potasyum sülfat, Nicolas Leblanc yöntemine göre potasyum klorürle sülfürik asit tepkimesinden elde edilebilir. Potasyum sülfat aşağıdaki reaksiyona göre üretilir.

2 KCl + H2SO4 → 2 HCl + K2SO4

Hargreaves(en) yöntemi potasyum sülfat üretimi için başlangıç materyali olarak kükürt dioksit, oksijen, su ve potasyum klorür kullanır. Hidroklorik asit buharlaşır. Kükürtün yanmasından SO2 üretilir.

Özellikleri

Susuz kristalleri çift 6-yüzlü piramit şeklindedir, fakat buna rağmen rombik olarak sınıflandırılır. Şeffaftır, acı, tuzlu bir tadı vardır. Bu tuz, suda çözünebilir ancak Potasyum hidroksit (yoğunluk 1,35) çözeltileri ve saf etanolde çözünmez. 1067 °C'de erir.[5]

Kullanımı

Potasyum sülfatın temel kullanımı gübre olaraktır. K2SO4, bazı bitkilere zararlı olabilecek klor içermez. Tütün, bazı meyveler ve sebzeler gibi klora duyarlı bitkiler için potasyum sülfat tercih edilir. Daha az duyarlı bitkiler de eğer toprakta sulama suyundan kaynaklanan klor birikmesi varsa yine de optimum gelişme için potasyum sülfat gerektirebilir.[6]

İşlenmemiş potasyum sülfat tuzu bazen cam yapımında da kullanılır.

Potasyum hidrojen sülfat

Potasyum hidrojen sülfat veya bisülfat, KHSO4, K2SO4 ve eşit mol sülfürik asit ile kolayca üretilebilir. 197 °C'de eriyen rombik piramit yapı oluşturur.

Yararlanılan kaynaklar
  1. Patnaik, Pradyot (2002). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill. ISBN 0-07-049439-8.
  2. http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/7778-80-5
  3. De Milt, Clara (1942). "Christopher Glaser". Journal of Chemical Education. 19 (2). s. 53. doi:10.1021/ed019p53.
  4. Klooster, van (1959). "Three centuries of Rochelle salt". Journal of Chemical Education. 36 (7). s. 314. doi:10.1021/ed036p314.
  5. Windholtz, M(Ed.)& Budavari, S (Ed). (1983). The Merck Index, Rahay: Merck & Co.
  6. Fertilizer manual (3rd ed. bas.). Dordrecht: Kluwer academic publ. 1998. s. 615. ISBN 0-7923-5032-4.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.