Rahibe Teresa
Rahibe Teresa, doğum adı Agnes Gonca Boyacı (Arnavutça: Anjezë Gonxhë Bojaxhiu; [ˈagnɛs gonˈʤa bɔˈjaʤju]; 26 Ağustos 1910, Üsküp - 5 Eylül 1997, Kalküta), Arnavut kökenli sosyal hizmetler gönüllüsü ve insan hakları aktivisti. İnancı Katolik'tir. Hayırsever Misyonerler'in kurucusudur. Hayırsever faaliyetlerinden ötürü 1979 yılında Nobel Barış Ödülü kendisine verilmiştir.
Rahibe Teresa Gonca Boyacı | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
Agnes Gonca Boyacı 26 Ağustos 1910 Üsküp, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm |
5 Eylül 1997 (87 yaşında) Kalküta, Hindistan |
| Ebeveyn(ler) | Nikollë Bojaxhiu (1874-1919) |
| Ödüller |
Jawaharlal Nehru Ödülü (1969) Nobel Barış Ödülü (1979) Bharat Ratna Nişanı (1980) |
| İmza | |
 | |
İlk yılları
Gonca Boyacı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kosova Vilayeti'ne bağlı Üsküp şehrinde doğdu. Vaftiz ismi Agnes oldu. Babası bir Ulah, annesi ise Prizrenli Katolik bir Arnavut'tu. İki kardeşten küçük olanıydı. Babası yedi yaşındayken öldü. 18 yaşında rahibe olmaya karar verdi ve Hindistan'daki misyonerlik çalışmalarıyla tanınan Loretto Hemşireleri'ne katıldı. Teresa adını bu dönemde aldı. Kalküta'da St. Mary's Lisesi'nde coğrafya ve temel Hristiyanlık bilgisi dersleri verdi. 1944'te aynı liseye müdür olarak atandı.
1980 yılında Üsküp şehrine yaptığı bir ziyareti sırasında bir Arnavut, bir Makedon ya da bir Sırp olup olmadığı sorusu üzerine "ben kendimi Üsküp'ün bir vatandaşı hissediyorum, doğduğum şehir burası. Ancak ben dünyaya aitim." şeklinde yanıt vermiştir. Üsküp'te rahibe Teresa adına 26 Ağustos 2010'da yüzüncü yaş gününde bir anma evi inşa edilmiştir. Bu anma evi rahibe Teresa'nın doğduğu evin modern bir biçimde yenilenmiş halidir.
Hayırsever Misyonerler
1950 yılında Vatikan'ın izniyle Hayırsever Misyonerler'i kurdu. Rahibe Teresa'nın 12 kişiyle kurduğu bu cemaat dünyanın 450 noktasında 4.000 rahibenin görev aldığı bir topluluk haline geldi.
Mucizeleri ve azize ilan edilmesi
4 Eylül 2016'da Vatikan'ın Aziz Petrus Meydanı'nda düzenlenen tören ile Papa Franciscus tarafından azize mertebesine yükseltildi. Rahibe Teresa'nın iki hastayı iyileştirmesi, aziz/azize olabilmek için gerekli olan iki mucize olarak kabul edildi.[1]
Hakkındaki eleştiriler
Rahibe Teresa ve faaliyetleri, Teresa ölmeden önce ve öldükten sonra eleştirilmiştir. Fakirlerin istismarını meşrulaştırmak, Hristiyan olmayan topraklarda Hristiyanlığı yaymak[2], Üçüncü dünya ülkelerinin aşağılanmalarını sürekli kılmak, erkekler tarafından kadınların boyun eğmesini normal olarak sunmak ve Hristiyan tarikatlara üye toplamak[3] yapılan eleştiriler arasındaydı.[4]
Christopher Hitchens'e göre Rahibe Teresa'nın hemşireleri, hayatını kaybetmekte olan insanları dini inançları arasında fark gözetmeden, kişiden onay almadan vaftiz ediyordu.[5]
Germaine Greer tarafından "din emperyalisti" olarak ifade edilmiştir.[6]
Kaynakça
- Samar, Kamuran (4 Eylül 2016). "Rahibe Teresa'nın tartışmalı 'azizeliği' kabul edildi". Euronews. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
- "1997: Mother Teresa dies". 5 Eylül 1997. 13 Şubat 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- Cumhuriyet ve din (1. baskı bas.). Ufuk Kitapları. ISBN 9756571543.
- Atmaca, Zübeyde. "Rahibe Teresa'nın hayatı ve kişiliği."
- The missionary position : Mother Theresa in theory and practice (İngilizce). ISBN 978-0-7710-3919-5.
- "Catholic icon Teresa was both adored and attacked". www.yahoo.com (İngilizce). 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.